Mehdî (Fâtımî halifesi): Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Noyder (mesaj | katkılar)
Noyder (mesaj | katkılar)
40. satır:
909 yılında Ebu Abdullah Şii emri altındaki Berber ordusu ile Sijilmasa üzerine askeri sefere çıktı. Bu seferde bu ordu önce yol üzerinde bulunan [[Hariciler]] hükümdarlığı altında bulunan "Tahert" devletini eline geçirdi. Sonra, ordu Sijilmasa'yı hakim Yasa ile yapılan küçük bir çarpışmadan sonra eline geçirerek Ubeydullah el Mehdi'yi, oğlunu ve maiyetini serbest bıraktti. Bu ordunun komutanı olan ve İsmaliyye dai olarak İfrikkiye'ye gelmiş burayı hemen hemen eline geçirmiş olan Ebu Abdullah Şii imamı olarak saydığı Ubeydullah el Mehdi'yi ilk defa burada gördü ve ona biat etti. Ebu Abdullah Şiii ordusunun ve hükümü altında bulunan arazilerin hepsinin idaresini Ubeydullah El Mehdi'ye devir etti. Böylece Ubeydullah El Mehdi'nin fiilen imamlığı açığa çıktı ve halife unvanı da alarak bu arazileri kendinin kurduğu Fatimiler Devleti hükümdarı olarak idareye başladı.
 
=== FatimilerFatımiler devleti kurulmasi ve idaresi===
 
6 Ocak 910'da Ubeydullah el Mehdi Rakkada'ya bir büyük alayla girdi. Kendisi bir siyah ipek cübbe giymişti ve veliahtı olan oğlu [[Kaim (Fatimi)|Kaim]]' de o[portakal renkli ipeketenipekten cübbe giymişti. Hüküm eteigieteği arazilerde buluanbulunan tüm ArtapArap ve Berber kabile liderleri ona biat ettiler. Yeni kurulan FatimlereFatımiler Devleti'nde İslam şeriat kurallarının uygulanacağı ve bu kuralların yasaklarının hiç toleranssız uygulanacağı ilan edildi. 11 Ocak 910'da Ubeydullah el Mehdi "MumünlerinMüminlerin Komutanı" ve Halife olarak ilan edildi. Bu sırada Bağdad'da sünnilerin kabul ettiği bir AbbasıAbbasi halifesi hüküm sürmekteydi ve böylece İslam tarihindnetarihinde ilke defa iki halife aynı zamnda hüküm sürmeye başladılar. Kuzey Afrika'da en son Sünni müslümanlara ait Aglebiler devleti böylece yıkıldı ve onun yerine İsmailiyye Şii İmamı ve halife ünvanları ile Ubeydullah El Mehdi hükümdarlıguihükümdarlığı altında bir teokrasi idaresi ile yönetilen Fatimiler DevletıDevleti kuruldu.
 
Ubeydullah el Mahdi dinsel İmam ve Halife ünvanlarını taşımaktaydı. Ubeydullah El Mehdi bunlar yanında dünyavı olarak devletini idareye başlamaya karar verdi. Ubeydullah el Mehdi'yininnin İfrakiyyeİfrakiye 'ye gelmesine neden olan ve ordunun komutanı da olan dai Ebu Abdullah Şii önünonün sadece dinsel işlere bakacağını ve dünyavıdünyavi işleriniişleri kendine bırakacağını sanmaktaydı. Fakat Ubeydullah bin Mehdi kurulan devletin tüm idari dizginlerini ele alıp tüm devlet işleri ile yakından ilgilenmeeye başladı. Bu nedenle birinci Fatimi hükümdar/halifesi ile dai Ebu Abdullah Şii'nin arası açıldı.
 
Ubeydullah el Mehdi özellikle devlet maliye işleri üzerine eğildi. Kurulmuş olan Berberi ordusunun askerlerinin dinsel kuralların gerektirdiğindnegerektirdiğinden fazla kazanç yaptıklarını iddia etti. Bu nedenle askerlerin ganimet olarak aldıkları gelirlerigelirlerin bir kısmını geri toplamak için askerlerin para ve mallarınmalları üzerine haciz koydurdu ve bunları toplamak büyük çabalar harcamaya başladı. Bu da Fatimi ükümdar/halifesi ile dai Ebu Abdullah Şii'nin arasının daha fazla açılmasına neden oldu. .
 
Ebu Abdullah Şii'nin kardeşi olan ve toplanmiatoplanmış ordunun komutanlarından olan Ebu Abbas, halife ile kardeşinin arasınıdaki problemleri açıkça etrafta konuşmaya ve halifeyi tenkit etmeye başladı. Öza;llikleÖzellikle halifenin tüm iktidar gücünü elinde teksif etmesini şiddetle yerdi. Açıkça yaptığı bu uluorta konuşmalalar arasında Ebu Abbas halifenin kendi yanında oturarak halkın isteklerini dinlemesini ve halkın halifeden ne kadar hoşnutsuz kaldığını öğrenmesi gerektiğini açıkladığı halifenin casusları tarafından ona bildirildi. Bu Sultan-Halife Ubeydullah el Mehdi tarafından Ebu Abbas ve kardeşinin Halife'ye karşı sadakatlearınd şüphe edilmesine ve hatta Kutama berberleri arasında gayet ciddi bir ayaklanmaya önayak olacaklarına bir alamet olarak tefsir edildi. 18 Şubat 911'de, yeni devlet ve halifeliğin kurulmasından iki yıl sonra, halife Ubeydullah el Mehdi'nin emri üzerine, kendine büyük bir ülke vermiş olan, dai Ebu Abdullah bin Şii ve kardeşi Ebu Abbas bir suikastla öldürüldü. Fakat Ubeydullah el Mehdi, dai Ebu Abdullah bin Şii için büyük bir devlet cenaze töreni tertip ettirildi. Onun öldürülmesinin bir hata olduğu ifşa etti ve öldürülmesi gereken kişinin kardeşi Ebu Abbas olması gerektiğini de bildirdi. Berber kabileleri dai Ebu Abdullah bin Şii'nin öldürülmesi üzerine yeryer ayaklandılar. Bu kişinin yakın olduğu Kutama kabilesi mensupları dai'nin cenaze töreninde hoşnutsusluklarınhoşnutsuzluklarını gösterdiler ama halifenin bunların tehditlerine aldırmayıp atı üzerinde onlar onineönüne gidip kabahatin Ebu Abbas'da olduğunu ve dai'nin hiç kabahati olmayaip öldürülmesinin hatalı olduğunu bildirmesi onalrionları yatıştırdı.
 
912'de oğlu [[Kaim (Fatimi)]]'yi veliaht ilan etti. Bu dönemde bazı Berberi kabileleri ve özellikle Hariciler ayaklanmalar yaptılar. Ama oğlu Kaim emri altında olan Fatimiler ordusu bu isyanları bastırmayı başardı.
 
Önce SiociyaSicilya, Fas'a, ve Mısır sınırlarına kadar arazilerini genişletmeya koyuldu. Bu genişleme stratejisi Mısır'ı eline geçirmeyi de hedeflenmişti. Ubeydullah el Mehdi Mısır'a denizden hücum edebilmek için bir deniz donanması hazırlattı.
 
[[Sicilya]] adası 878'de Aglebiler tarafından Bizanslılardan ele geçirilmiş ve tipik bir Arap ülkesi olmuştu. Aglebiler devleti Ubeydullah el Mehdi tarafından ortadan kaldırılınca Sicilya'nın yönetilmesi de Fatımiler eline geçti. Belgelere göre Sicilya'daki ilk Fatımiler valisi Bin Ebu'l Favaris idi. Bu vali yerine 910'da Bin Ebu Hınzır tayin edildi. Bu vali Güney İtalya'daki limanlara ve sahil korsanlarına yaptığı hücumla444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444rlahücumlarla ün yaptı. Fakat idaresisinidaresinin halk için gayet zulümkar olması dolayısıyla 912'de [[Palermo]] ve [[Girgenti]]'de yaşayan müslümanlar bu vali aleyhine bir isyan çıkardılar. Fatimiler Halifesi Ubeydullah bu isyana bir çare olarak isyancılarla müzakerelere girişti ve adaya Ali bin ömer el-Balavi adlı bir yeni vali atadı. Fakat isyancılar bu valiyi kabul etmeyip yerine kendilerinin tercih ettikleri Bin Kurhup'u vali olarak idare etmesinietmesine eyolaçtılaryolaçtılar. Bin Kurhup'da efektif olarak idaresi altındna bulunan Sicilya adasının Fatimiler tabiliğinden çıkarttı ve Abbası Halifesi [[Muktedir (Abbası)|Muktedir]]'e bağlı olduğunu ilan etti. Fakat sonra Girgenti'de yaşayn Bebrber asıllılara diğer AraplaralAraplarla birleşip Bin Kurhup'a karşı isyan çıkartıp onu tutukladılar ve idam edilmek üzere Ubeydullah el Mehdi'ye gönderdiler. Bundan sonarsonra küçük aisyanalrisyanlar olmakla beraber Sicilya adası Fatımilerin bir valiliği olarak idare edildi.
 
913'de veliaht olan [[Kaim (Fatımi)|El Kaim]] komutasında bir deniz filosunu Mısır'a gönderdi. Bu filo Mısır'ın güney Akdenis kıyılarına yöneldi. Önce (günümüzdeki [[Libya]]'da) [[Trablusgarp]] şehrinin eline geçirdi. Fakat sonra Mısır'daki Abbasiler valisinin direnişe geçeceği haberi gelince geri döndü.
63. satır:
 
Yeni kurulan Mehdiye başkenti bir deniz limanı olup Mısır'a denizden bir istila hareketine üs ölmaya gayet elverişli idi.
919'da Fatimiler yine veliaht El_Kaim komutasında bir ordu ile ikinci bir Mısır seferine çıktı ve yeni kurulan donanma da bu sefere katıldı. 5 Nisan 914'de ayrılan ordunun öncüleri 9 Temmuz 914'de İskenderiyye önlerine yetişti. El Kaim İskenderiye'ye girmeden şehir kenarından geçerek Mısır içinde buluan Abbasiler valilik merkezi Fustat'a gitmeye karar verdi. Fakat Abbasiler filosuna karşı, Fatimi ordusunu destekleyen Fatımiler filosu, içinde gayet deneyimli Bizans asıllı denizciler de bulunmasına rağmen, [[Rosetta]]'da yaptığı bir deniz savaşında mağlup düştü. Böylece Fatımiler ordusu için ıase ve erzak tedariki imkansızlaştı. Fustas yakınlarına ilerleyen Fatimiler ordusu Emir Munis komutasındaki Abbasiler ordusu birlikleri ile yapılan nisbeten ufak caropişmalrdaçarpışmalarda FatimiFatimiler birlikleri arka arkaya yenildiler. Bunun üzerine bu ikinci Mısır seferinde de El Kaim Fatımiler ordusunu Barka (Bingazi)'ye doğru geri çekmek zorunda kaldı.
 
Bu sefer Halife Ubeydullah el Mahdi İfrikiye'nin doğusundaki MağrıpMağrip arazilerinde uğraşmak zorunda kaldı. 922'de bu Mağrip arazilerine eline geçirmek için bir askeri sefer gönderdi. Bu arazilerde kendi bağlı bir emirlik kurdurdu ama bu atanan emir bu arazileri kontrol edemedi. İberik yarımadasındaki Kurtuba'daki [[Endülüs Emevileri]] bu bölgenin kuzeyinde ve [[İdrisiler]] bu bölgenin batısında ayaklanamalarayaklanmalar çıkartarak Fatimilerin bu bölgeyi tümüyle ellerine geçirmelerin mani oldular.
 
Ubeydullah el Mehdi 4 Mart 934'de Mehdiye şehrinde vefat etti. Yerine Fatımiler Halifesi olarak oğlu [[Kaim (Fatimi)|El Kaim bi Emirullah]] geçti.