173
değişiklik
"İtalya'nın birleşmesi" sayfasının sürümleri arasındaki fark
sayfa yeniden yazılıyor...
(sayfa yeniden yazılıyor...) |
|||
|
{{Tarihi olay bilgi kutusu|Tarih = 1815-1871|Olayın Adı = İtalya'nın Birleşmesi<br/>''Risorgimento''|Resim Açıklaması = Milan'ın Beş Günü, 18-22 Mart 1848|Resim = Episodio delle cinque giornate (Baldassare Verazzi).jpg|Yer = [[İtalya]]|Katılanlar = [[İtalyanlar]], [[Sardinya Krallığı]], [[Geçici Milan Hükümeti]], [[San Marco Cumhuriyeti]], [[Sicilya Krallığı]], [[Roma Krallığı]], [[Carbonari]], [[Fransa İmparatorluğu]], [[Kırmızı Gömlekliler]], [[Macar Lejyonu]], [[Güney Ordusu]], [[Merkez İtalya'nın Birleşik Güçleri]], [[İtalya Krallığı]]|Sonuçlar = *[[1820 Devrimleri]]
*[[1830 Devrimleri]]
*[[İtalyan Devletleri'nde 1848 devrimleri]]
*[[Birinci İtalyan Bağımsızlık Savaşı]]
*[[İkinci İtalyan Bağımsızlık Savaşı]]
*[[Binlerin seferi]]
*[[İtalya Krallığı]]'nın kurulması
*[[Üçüncü İtalyan Bağımsızlık Savaşı]]
*[[Roma'nın Ele Geçirilmesi]]
*[[Roma]], İtalya Krallığı'nın başkenti oldu}}'''İtalya'nın birleşmesi''' ([[İtalyanca]]: ''Risorgimento''; Diriliş ya da Yeniden doğuş), 19. yüzyılda [[İtalya Yarımadası|İtalya yarımadasında]] bulunan birçok devleti toplayıp, tek bir devlet olan [[İtalya Krallığı]]'na dönüştürmeye çalışan politik ve sosyal harekettir. Bu dönemin başlangıcı ve sonu için kesin tarihler üzerinde bir uzlaşma olmamasına rağmen, birçok bilim adamına göre süreç 1815'de [[Viyana Kongresi]]'yle ve Napolyon'nun hükümdarlığının son bulmasıyla başladı ve 1871'de Roma'nın İtalya Krallığı'nın başkenti olmasıyla son buldu. Bazı ''<nowiki>terre irredente'</nowiki>''ler sürecin İtalya Krallığı'nın [[I. Dünya Savaşı]] sonrası [[Saint-Germain Antlaşması]]'nın imzalanmasıyla sona erdiğine inanır. Bazı milliyetçilere göre birleşmenin sonlanması 3 Kasım 1918'de Villa Giusti Ateşkesi olduğunu söyler.
== Arkaplan ==
[[File:Ostrogothic Kingdom.png|left|thumb|Ostrogotik Krallığı]]
[[File:Portrait de Dante.jpg|thumb|236x236px|Dante Alighieri]]
[[Batı Roma İmparatorluğu]]'nun çöküşünden sonra Roma İmparatorluğu'nun ili olan İtalya, Ostrogotik Krallığı altında birleşik olarak kaldı ve Lombard Krallığı'nda ve [[Bizans İmparatorluğu]]'nda iddialı bir duruş sergiledi. Bizans İmparatorluğu'nun kriz döneminde ve çöküşünde İtalya, kademeli olarak [[şehir-devlet]] sistemine geçti. Bu sistem [[Rönesans]]'a kadar sürdü ama sonra [[Erken Modern Dönem]]'de modern [[ulus devlet]] sisteminin yükselmesiyle bu sistem bozulmaya başladı. İtalya, [[Papalık Devleti]] dahil, büyük devletler arasındaki - özellikle [[Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu]] (sonrasında [[Avusturya]]) ve [[Fransa]]- ele geçirilmek istenen yer olmuştur. 1300'ler ile 1500'ler arasında İtalyan yazarlar, [[Dante Alighieri]], [[Francesco Petrarca]], [[Boccaccio]], [[Niccolò Machiavelli]] ve [[Francesco Guicciardini]] gibi yazarlar, yabancı devletlerin hakimiyetine karşı görüşlerini yazmışlardır. Mesela, [[Petrarca]]'nın ''Italia Mia ''eserinde "İtalyan kalplerinde antik kahramanlık henüz ölü değil" belirtilmiştir. ''Italia Mia''<nowiki/>'nın dört cümlesi [[Niccolò Machiavelli]]'nin İtalya'yı "barbarlardan kurtararak" birleştirmesini sağlayacak politik lider gösteren ''The Prince'' adlı'' ''eserinde yer almıştır. Bazı tarihçiler ve bilim adamları İtalya'da bulunan ülkelerin, yabancı hakimiyetine karşı İtalya Birliği'nin kurulması veya Cosimo De Medici and Lorenzo De Medici'nin dış politikalarının ulusal birliğinin müjdecisi olarak yorumlarlar.
[[Kategori:Risorgimento| ]]
[[Kategori:Ulusal birleşmeler]]
| |||