Nükleer manyetik rezonans: Revizyonlar arasındaki fark

'''Nükleer manyetik rezonans''' ('''NMR''') atom çekirdeklerinin manyetik özelliklerine bağlı bir fiziksel olgudur. Tek sayılı [[nükleon]] içeren tüm [[çekirdek]]ler ve çift sayılı olan bazı diğer çekirdeklerin bir [[manyetik moment]]i vardır. En yaygın kullanılan çekirdekler [[hidrojen]]-1 ve [[karbon]]-13'dür, ancak çoğu başka elementin de bazı izotopları da gözlemlenebilir. NMR, bir manyetik çekirdeği incelemek için onun manyetik momentini dışardan uygulanan kuvvetli bir [[manyetik alan]] ile aynı doğrultuya sokar, sonra momentlerin yönlenmesi bir [[elektromanyetik dalga]]nın etkisiyle bozulur.

Rezonans  frekansının  manyetik  alan  şiddetiyle  doğru  orantılı  olması  NMR  tekniğinin  tıbbî görüntülemede  kullanılmasının  anahtarıdır.  Tekdüze  olmayan  bir  manyetik  alana  konulan  bir numunenin  farklı  bölgeleri  farklı  rezonans  frekansına sahip  olacaktır.  1950  yılında Herman  Carr  tek eksende  monoton  değişen  manyetik  alan  kullanarak  bir  boyutlu  manyetik  rezonans  görüntülemeyi başarmıştır  [3].  1973  yılında  Paul  Lauterbur,  karmaşık  bir  radyo  frekans  darbe  düzeni  ve manyetik alanı  ana  eksenden  anlık olarak hafifçe  saptıran  manyetik  gradyan darbeler  kullanarak  Nükleer  Manyetik  Rezonans Görüntülemeyi  başarmıştır  [4].  O  tarihten  itibaren  tıp  alanında  kullanılmaya  başlayan  bu görüntüleme  tekniği,  nükleer  kelimesinin  yanlış  çağrışımlarından  dolayı  olacak  yalnızca  “Manyetik Rezonans Görüntüleme” ya da Türkçe’mizdeki yaygın şekliyle kısaca  Emar(MR)  diye anılmaya başlanmıştır. İngilizce’de ise “Magnetic Resonance Imaging” ya da MRI (emaray) şeklinde anılmaktadır. Lauterbur tıp tarihini değiştiren buluşundan tam otuz yıl sonra 2003’te Sir Peter Mansfield  ile birlikte Tıp Alanında Nobel ödülüne layık görülmüştür.  Bu ödül aynı dönemlerde MR üzerinde benzer çalışmaları bulunan ve kendisininde  bu  ödülü  paylaşması  gerektiği  düşünülen [5]  Ermeni  asıllı  Amerikalı ABD'li fizikçi  Raymond  Vahan Damadian'ın (Damatyan) sert eleştirilerinin hedefi olmuştur.