Saruhanoğulları Beyliği: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
kDeğişiklik özeti yok
Hiroşi (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
5. satır:
== Tarih ==
=== Saruhan Bey ===
Saruhanoğulları, Avşar ([[Afşar]]) boyunun Saruhanlı kolundandır. Bazı kaynaklar Er Saru veya Saruhan adlı bir [[HarezmliHarezm]] emirin Selçuklu Devleti'nde görev yaptığını iddia ederler. Bu şahsın oğlunun adının AlpaguAlpağı olduğu; Anadolu'ya geçiş yaptığı ve AlpaguAlpağı'nunnın Saruhan Bey, CiguÇuğa Bey ve Ali Paşa adlarını alan oğulları olduğu bilinmektedir.
 
[[Ebu'l Gazi Bahadır Han|Ebu'l Gazi]], Er Saru oymaklarınının 10. yüzyılda günümüz [[Türkmenistan]]'da ve [[Kazakistan]]'da [[Balkan vilayeti|Balkhan]], [[Üstyurt]] ve [[Mangışlak Yarımadası|Mangışlak]] bölgesinde yaşadıklarından söz eder<ref>[http://books.google.com/books?id=wpM3AAAAIAAJ&pg=PA720# Clifford Edmund Bosworth] E.J. Brill's Encyclopaedia of Islam: 1913-1936 herausgegeben von M. Th Houtsma, sayfa 720. {{eng}}</ref>. Bu gün [[Ersarı]]lar olarak tanımlanan büyük türkmen boylarindan biri çoğunlukla [[Türkmenistan]]'ın güneýinde, güneydoğusunda, [[Afganistan]]'ın kuzeyinde, [[Pakistan]]da ýaşarlar.
11. satır:
Saruhan Bey [[Anadolu Selcuklu]] sultanlarından [[Aleaddin Keykubat]] ile [[II. Mesut]] maiyetinde bir emir olarak görev yapmıştır. Sonra [[II. Mesut]] tarafından bir Bizans şehri olan Manisa ve civarını ele geçirmekle görevlendirilen bir Türkmen emiri olduğu bilinmektedir. Bu dönemde doğuda Moğol istilası dolayısıyla birçok Türkmen Anadolu'ya göçmeye başlamıştır ve bunlardan Batı Anadolu'ya yönelenler Bizans elinde bulunan arazilere girmeye başlamışlardır.
 
Bizans İmparatoru [[II. Andronikos Palaiologos]] (1282-1328) 1300 civarlarında bu gelişmelerin önüne geçmek ve bu bölgede Bizans topraklarının kaybını önlemek için ortak imparator olan oğlu [[X. Mikhail Palaiologos|Mikhail]] emrinde Alan asıllı paralı askerlerden oluşan birliklerle bu bölgeye göndermiştir. Mikhail ordusununun idare merkezi olarak Manisa'yi seçmiştir. Fakat Mikhail bu kentte pasif davrandığından onun buyruğu altında bulunan Alan asıllı paralı askerler orduyu terk etmeye başlamışlardır. Bunun üzerine Mikhail, Türkmen girişlerini önleyemeceğini anlayarak Manisa'yi terk etmiştir. Fakat Bizans İmparatoru, bu sefer 1302'de Türkmenlerin girişini önlemek üzere "Roger de Flor" adlı, paralı asker olan bir Katalan komutanı ile idaresi altında bulunan İspanyol Aragon ve Katalan asıllı paralı askerlerden oluşan [[Katalan Paralı Asker Birliği]] adlı bir askeri birlik kiralamış ve bu birliği Batı Anadolu'ya göndermiştir. Bahsi geçen birlik bir Bizans şehri olan [[AlasehirAlaşehir]]'i kuşatmış olan Türkmen'lereTürkmenlere karşı yürümüş ve kent önünde yapılan muharebeyi kazanmıştır. Fakat sonra bu birlik de yine savunma hareketine başlamıştır. Manisa civarındaki Türkmenlerin emiri olan Saruhan Bey, Katalan Birliği'nin elinde bulunan "Danya" kalesini kuşatmıştır ama kaleyi alamamıştır. Bu ve diğer Türkmenlerle olan çatışmalar sonucunda "Roger de Flor" başarılı olamayacağını anlayarak Bizans İmparatoru'nun iznini bile beklemeden Katalan Birliği'ni Ege Denizi kıyısına geri çekmiş ve oradaki gemilerle Trakya'ya gidip Bizans İmparatoru'na büyük sorunlara neden olmuşturlar.
 
Katalan Birliği'nin bölgeden ayrılması ile Saruhan Bey, Manisa şehri ve civarındaki harekatını daha da şiddetlendirmiştir. Civardaki kasabaların ve köylerin Türkmenlerin eline geçmesinden sonra 1313'de Saruhan Bey, [[Manisa]]'yı ele geçirmiş ve bu şehri beyliğinin merkezi yapmıştır.
 
Saruhan Bey'in 1346'ya kadar süren uzun beylik döneminde Saruhanlılar, [[Aydınoğlu Beyliği]] ile ittifak hâlinde [[İzmir]]'in alınmasına destek olmuşlardır. Ayrıca [[Aydınoğlu Umur Bey]]'in [[Bizans İmparatorluğu]] ile karmaşık ilişkiler zinciri çerçevesinde [[Trakya]] ve civarına düzenlediği seferlere katılmışlar ve [[Ege Denizi]]'nden akınlar düzenlemişlerdir. Saruhan Bey'in büyük oğlu Süleyman Bey, Bizans İmparatoru [[VI. Yannis Kantakuzenos]]'un çağrısı ile Umur Bey ile katıldığı Trakya seferinde [[Dimetoka]] bölgesinde faal olan [[Bulgarlar|Bulgar]] Şaki Momçilo'nun Haziran 1345'de bertaraf edilmesi ile sonuçlanan savaş sonrası hastalanarak ölmüştür.<ref>Bazı kaynaklarda Umur Bey'in Süleyman Bey'i öldürtmekle suçlandığı savı yer almaktaysa da, genel kabul gören görüş Süleyman Bey'in savaştan sonra hastalanarak öldüğüdür. Ölümü üzerine Umur Bey seferi yarıda kesmiş ve hemen İzmir'e dönmüştür. {{Web kaynağı| url = http://www.thesis.bilkent.edu.tr/0002131.pdf Master tezi: | başlık = The Ottoman conquest of Thrace: Aspects of historical geography, sf. 43-44 | erişimtarihi = | yayımcı = [[Bilkent Üniversitesi]] | yazar = Giorgios C. Liakopuoulos | dil = İngilizce }}</ref> Babası Saruhan Bey de ertesi yıl bu olayın üzüntüsünden vefat etmiştir.
 
===İshakİlyas Bey ve İlyasİshak Bey ===
Saruhan Bey'in ölümünden sonra oğlu Fahrüddin İlyas Bey hükümdar oldu. İlyas Bey' in [[1362]] yılından sonra ölümünden yerine oğlu Muzafferüddin İshak Bey hükümdarlığa geçti.İshak Bey' in [[1388]] yılında ölümünden sonra yerine Hızırşah ve Orhan adlı iki oğlundan Hızırşah hükümdar olmuş, diğer oğlu Orhan' da [[Osmanlı]]lara sığınmıştır. [[I. Murad]]' ın [[Kosova Savaşı]]' nda şehid olmasından sonra [[Karamanoğulları]]' nın yanında yer alan Saruhanoğulları Beyliği, [[I. Bayezid]] tarafından [[1390]] yılında ele geçirildi. [[1402]] yılında meydana gelen [[Ankara Muharebesi]]' nden sonra [[Timur]] tarafından Anadolu Beyliklerine topraklarının geri verilmesiyle Orhan Bey' in kısa süreli hükümdarlığından sonra Hızırşah yeniden beyliğin başına geçti. Hızırşah [[1410]] yılında [[I. Mehmed]] tarafından yakalanarak öldürülmüş, kardeşi Orhan Bey' in de [[1412]] yılında ölümünden sonra Saruhan Beyliği kesin olarak [[Osmanlı Devleti]] topraklarına katılmıştır.
Saruhan Bey'in hayatta kalan oğullarından İshak Bey ve torunu İlyas Bey daha ziyade imar faaliyetleri ile isimlerini duyurmuşlardır. Beylik ilk kez 1390'da [[Yıldırım Bayezid]] tarafından, kesin olarak da [[I. Mehmed]] tarafından 1410'da Beyliğin son Saruhan beyi Hızır Bey'den alınmasıyla [[Osmanlı Devleti]] topraklarına katılmıştır.
 
Manisa ve geniş anlamda çevresi Osmanlı'nın son dönemlerine kadar [[Saruhan Sancağı]] olarak anılmıştır. Manisa 1595'e kadarki Osmanlı döneminde ayrıca, ([[Amasya]] gibi) pek çok [[şehzade]]nin padişahlığa dönük olarak yetiştirildiği ve eğitimlerinin verildiği merkez olarak seçilmiştir.
 
Manisa ve geniş anlamda çevresi Osmanlı'nın son dönemlerine kadar [[Saruhan Sancağı]] olarak anılmıştır. Manisa 1595'e kadarki Osmanlı döneminde ayrıca, ([[Amasya]] gibi) pek çok [[şehzade]]nin padişahlığa dönük olarak yetiştirildiği ve eğitimlerinin verildiği merkez olarak seçilmiştir.
 
== Kaynakça ==