Ridde Savaşları: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k →Görevlendirme: Yazım hatası/biçem hataları, değiştirildi: Herşey → Her şey AWB ile |
Büyük bir dinin Peygamberinin (s.a.v.) ismi böyle anılmamalı. |
||
1. satır:
[[Dosya:Mohammad adil-Rashidun empire-slide.gif|right|thumb|350px|Dört Halife döneminde İslamiyetin hakim olduğu toprakların gelişimi]]
'''Ridde Savaşları''' ([[Arapça]]: حروب الردة), [[Muhammed|Hz. Muhammed]]'in ölümü sonrasında kitlesel dinden dönme ([[irtidad]]) olaylarını ve bunun üzerine, ilk [[halife]] [[Ebu Bekir]] tarafından 632-633 yıllarında yapılan askeri harekât ve savaşları anlatır.
Olaylar dinî olarak değerlendirilse de çoğunlukla siyasi ve ekonomik nedenlere dayanır.<ref>Rogerson s.139-140</ref> Ancak hangi arka plana dayanırsa dayansın, dini dönüşler artık sosyal ve siyasi bir merkez haline gelmiş olan [[Medine]] yönetimi tarafından ayaklanma olarak kabul edilecek ve üzerine yürünecektir.
== Arka planı ==
632 yılında Hz. Muhammed [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] üzerine yapılacak geniş çaplı bir harekât için hazırlıkların yapılmasını ister. Toplanan birliklerin başına [[Zeyd bin Harise]]'nin genç oğlu [[Usama bin Zeyd]] getirilir. Ancak ordu henüz sefere çıkarken Hz. Muhammed'in ölüm haberi alınır. [[Ebu Bekir]] halife seçilir. Ebu Bekir seferin devam ettirilmesi ile ilgili büyük baskı altında kalır ancak Hz. Muhammed'in ölümü sonucu Arabistan coğrafyasında patlak veren isyanlar da büyümektedir. Usama ordunun sefere devam edilmesi durumunda Medine'nin savunmasız kalacağını dile getirse de Ebu Bekir seferde ısrarcı olur.
26 Haziran 632 günü Usama harekete geçer ve [[Tebük]] üzerine yürür. Kuzey Arabistan'da yaşanan direniş kırılır. Ordu daha sonra [[Cevf Bölgesi]]ne doğru ilerler. Usama'nın askeri başarılarını gören çok sayıda isyancı kabile Medine'nin otoritesini kabul ederek yeniden [[İslamiyet]]i benimsediğini açıklar.
52. satır:
Kendisine karşı sefer hazırlıkları yapıldığını öğrenen Tulayha da hazırlıklara başlar. Ebu Bekir, Tulayha'ya saldırmadan önce gücünü azaltmak için çeşitli yollar deneyerek başarı şansını artırmak ister. Tulayha'yı destekleyen diğer kabilelerin aksine Tayy kabilesi lideri Adi bin Hatim Müslümandır. Ebu Bekir ile birlikte kabile önderleriyle görüşen Adi Tulayha'nın safındaki Tayy askerlerinin geri çekilmesini sağlar. Hatta Adi komutasında 500 süvari Halid bin Velid ordusuna dahil olur. Tulayha destekçisi bir başka kabilenin üzerine yürüyen Velid, yine Adi sayesinde kan dökmeden bu kabileyi de kendi safına çeker. Güçlenmiş şekilde ilerleyen Velid 632 yılı Eylül ayında [[Buzakha Muharebesi]]nde Tulayha'yı yener. Tulayha'nın ordusunun kılıç artıkları da izleyen haftalarda yenilince çok sayıda kabile Ebu Bekir'in otoritesini kabul ettiğini ilan eder. Önüne çıkan [[Beni Saleem]] kabilesini de yenen Velid Najd'deki isyancı [[Beni Tamim]] kabilesi ve liderleri Malik bin Nuvayrah üzerine yürür.
=== Najd ===
Najd bölgesi de Velid'in zafer haberlerini alır. Beni Tamim kabilesi başta olmak üzere çok sayıda kabile Velid'i ziyaret edip bağlılıklarını bildirse de Beni Yarbu kabilesi ve kabile şefi Malik bin Nuvayrah bağlılığını bildirmez. Malik, Araplar arasında saygınlık belirtisi olan birçok özelliğe sahiptir, iyi bir savaşçı, cömert bir şef ve tanınan bir şairdir. Hz. Muhammed'in sağlığında Beni Tamim kabilesinin vergi tahsildarı olarak görevlendirilmiştir. Hz .Muhammed'in ölüm haberinin ardından halkından topladığı vergileri iade eder.
Halid bin Velid Najd'e vardığında karşısında hiçbir organize silahlı kuvvet bulamaz. Askerlerinden çevre köylere gidip aldıkları emir gereği ezan okumalarını emreder. Malik'in ailesi ezana cevap vermedikleri gerekçesiyle tutuklanır. Velid ile karşı karşıya gelmekten kaçınan Malik, ordusuna ve takipçilerine dağılmalarını söyleyerek yakınlarıyla beraber çöle geri çekilir. Bu sırada Medine'ye para göndermeye kalksa da isyancılık suçundan kurtulamaz. Malik'in yakalndıktan sonra Halid bin Velid tarafından öldürülmesi ve karısının başına gelenler çeşitli tartışmalara yol açmıştır.<ref>İddialara göre Malik'in kendisine Ebu Bekir'i kastederek ''"Senin sahibin"'' olarak hitap ettiği Velid sinirlenerek Malik'i derhal ölüm cezasını infaz ettirmiş, karısının da ırzına geçmiştir. Diğer bir iddiaya göre ise Velid, Malik'in karısını alabilmek için onu öldürtmüştür. Gerekçesi ne olursa olsun Malik'in sorgusuz sualsiz idam edilmesi orduda huzursuzluğa yol açmış, Velid konuyla ilgili olarak bilgi vermek üzere [[Ebu Bekir]] ve [[Ömer bin Hattab]] tarafından Medine'ye çağrılmıştır. Ancak sonuçta Velid olayla ilgili ceza almamıştır</ref>
70. satır:
== Yemen ==
Yemen bölgesi Hz. Muhammed'in zamanında da Medine'nin merkezi otoritesine çeşitli şekillerde baş kaldırmıştır. Kendisini peygamber ilan eden Asvad Ansi sahabelerden Fayruz el-Daylami tarafından öldürülmüştür. Muhamme hayattayken Fayruz Yemen'i idare etmiştir. Ancak Hz. Muhammed'in ölümünden sonra Yemen'de yine bir ayaklanma patlak vermiştir. Qais bin Abd Yaghus önderliğindeki isyancılar Müslümanları bölgeden atmak için önce başta Fayruz olmak üzere İslami liderleri öldürme planı yaparlar. Durumu erken haber alan Fayruz [[San'a]]'dan kaçarak kurtulacak, binlerce Müslüman da aylarca dağlarda saklanmak durumunda kalacaktır. Sonunda Fayruz birlklerini toplayarak isyancıların üzerine yürüyecek ve muharebede mağlup edecektir. Qais başta olmak üzere ayaklanmacılar teslim olunca bağışlanacaktır.
== Mahra ==
| |||