Karbonmonoksit: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
Jumpeax (mesaj | katkılar)
geniş açıklama
33. satır:
|}
 
'''Karbonmonoksit''', bir [[karbon]] ve bir [[oksijen]] atomundan oluşanortaya çıkan, doğal gaz, gaz yağı, benzin, tüp gazı, kömür ve odun gibi yapısında [[molekülkarbon]]ün adıbulunan yakıtların yanması veya tam olarak yanmaması sonucunda oluşan dumanda yer alan zehirli bir gazdır. MolekülTatsız, renksiz, kokusuz olması ve tahriş etme özelliğinin olmaması nedeni ile fark edilmediği için “sessiz katil” olarak bilinmektedir. Kimyadaki formülü: CO. Molekül Ağırlığı M: 28.01 g/mol. 'dur.<ref>http://www.cdc.gov/co/</ref><ref>http://www.cdc.gov/niosh/topics/co/</ref>
 
== Karbonmonoksit nerelerde bulunur ==
Renksiz, kokusuz bir gazdır. Bazen görüldüğü gibi, sobalarda mavi bir alevle yanar. Çok kuvvetli bir zehirdir. Solunan havada konsantrasyonu artarsa, [[kan]]a geçer ve oksijenin taşındığı [[hemoglobin]]e O<sub>2</sub>'den daha kolay bağlanır. Yani bütün CO'lar bitmeden O<sub>2</sub> bağlanamaz. Bu bakımdan oksihemoglobin meydana gelemez ve kanda karboksihemoglobin artar, dokulara oksijen taşınamaz ve hücre ölümü meydana gelir. CO, kanın hemoglobininin merkez atomu [[demir]]e bağlanarak ölüme sebep olur. Zehirlenme tablosunda [[başağrısı]], görme bozuklukları, uyku hali, zihni bulanıklık ve [[koma]] vardır. Yargı kabiliyeti bozulur ve sezgi kaybolur. Sonuçta kalıcı beyin hasarı meydana gelebilir. Ayrıca nevrasteni, depresyon görülebilir. Belirgin iyileşme durumunu oksijensizliğe ikincil gelişen ansefalopati takib edebilir. Organik psikozlar aylarca sürebilir, fakat sonu nisbeten iyi biter. Tedavisi mekanik bir solunum aracı ile %70 azot ve %30 oksijen verilmesi veya acil durumlarda ağızdan solunum yoluyla yapılır. [[Endüstri]]de jeneratör gazı, su gazı, kuvvet gazı ve hava gazı içinde kullanılır. Yakıt olarak da kullanılmaktadır. Ayrıca [[sigara]]nın içinde de bulunur.
Karbon içeren yakıtların havalandırması az olan yerlerde yakılması sonucu, yangınlarda diğer toksik gazlarla birlikte, maden ocaklarında, [[sigara]] ve [[nargile]] gibi [[tütün]] ürünlerinde, garaj veya benzeri yerlerde egzoz dumanına bağlı olarak, propan yakıtı ile çalışan portatif kamp ısıtıcılarının kullanılması durumlarında karbonmonoksit zehirlenmesi sıklıkla görülmektedir. Bu tür ortamlarda uzun süre kalan kişilerin bu gazı soluması sonucu ölüme neden olabilecek zehirlenmeler olmaktadır. Bir başka kaynak ise boya sanayisinde kullanılan ve organik bir solvent olan metilen kloridle temastır.<ref>http://emedicine.medscape.com/article/819987-overview</ref><ref>tp://www.epa.gov/iaq/co.html</ref>
 
== Karbonmonoksit zehirlenmesi ==
Karbonmonoksit, solunduktan sonra [[akciğer]]ler aracılığıyla [[kan]]a geçer. Karbonmonoksit gazı kırmızı kan hücrelerinin ([[alyuvar]]) içerisinde bulunan ve dokulara oksijen taşıyan [[hemoglobin]]e oksijenden ortalama 200 kat daha hızlı bağlanır. Karbonmonoksitin hemoglobinle birleşmesi sonucu karboksihemoglobin (COHb) oluşur. Vücudumuzda yer alan oksijen azalarak korbonmonoksit ile yer değiştirir. Kan dokulara yeterince oksijen taşıyamaz. Kalp, beyin ve diğer organlarımız çalışamaz hale gelir ve bu da ölümle sonuçlanır.
Karbonmonoksit zehirlenmesinde ilk belirtilerin baş ağrısı, yorgunluk hissi, mide bulantısı, nezle hali olması nedeni ile nezle ve grip gibi viral hastalıklarla karışabilmektedir. önemli bir farlılık olarak bu tip zehirlenmede ateş görülmez. Bu nedenle ev ya da grup içinde bulunan diğer bireylerde de belirtilerin aynı zamanda olması karbonmonoksit zehirlenmesi yönünden önemlidir.<ref>http://www.bsm.gov.tr/lodos/sagbak.pdf</ref> <br />
'''Hafif düzeyli karbonmonoksit zehirlenmelerinde belirtiler;'''
*Baş ağrısı,
*Yorgunluk ve bitkinlik hissi,
*Nefes darlığı,
*Mide bulantısı,
*Baş dönmesi şeklindedir.
 
'''Ciddi düzeyli karbonmonoksit zehirlenmelerinde ise;'''
*Sersemlik,
*Kusma,
*Kas koordinasyonunun kaybolması,
*Bilinç kaybı,
*Ölümle sonuçlanır.
 
'''Akut karbonmonoksit zehirlenmesi belirtileri'''
*Huzursuzluk, yorgunluk hissi ve nezle hali,
*Şiddetli baş ağrısı,
*Baş dönmesi,
*Unutkanlık,
*Bulantı – kusma,
*Karın ağrısı,
*Göğüs ağrısı ve çarpıntı,
*Uyuşukluk ve uyuklama,
*Zihin karışıklığı,
*Dikkat bozukluğu,
*Depresyon hali,
*Hareketsizlik,
*Halüsinasyon ve konfobülasyon,
*Ajitasyon (aşırı huzursuzluk ve gerilim içinde olma),
*Görme kaybı,
*Dışkı ve idrar tutamama,
*Bayılma ve nöbet geçirme,
*Koma,
*Solunumun durması ve ölüm ile sonuçlanır.<ref>http://www.cpsc.gov/cpscpub/pubs/466.html</ref>
 
==Kaynakça==
{{Kaynakça}}
 
==Dış bağlantılar==
[http://bilheal.bilkent.edu.tr/aykonu/ay2009/karbonmonoksit.htm] Karbon monoksit zehirlenmeleri
 
 
 
 
{{inorganik kimya-taslak}}
 
 
[[Kategori:İnorganik karbon bileşikleri]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Karbonmonoksit" sayfasından alınmıştır