Hâkim (Fâtımî halifesi): Revizyonlar arasındaki fark

{{karıştırma|Hâkim en-Nişaburî}}{{karıştırma|Hâkim et-Tirmizî}}{{Diğer anlamı|Hakim}}

{{Hükümdar bilgi kutusu

 

== Yaşamı ==

Babası [[Nizâr el-Aziz]]'in ölümü üzerine 996'da altıncı [[Fâtımî]] [[Hâlife]]si olarak tahta çıktı. Yaşının küçüklüğü nedeniyle vasiliğine hadım köle Bercevan getirildi. Dinsel taasupla birleşen acımasız kişiliği, devlet yönetiminde başarısız olan vasili Bercevan'ı öldürttükten (1000) sonra ortaya çıktı; onu öldürterek yönetimi bütünüyle üstlendi. Halifeliğinin ilk dönemlerinde çoğunluğu [[Sünni]] olan halk arasında [[Şiî]]-[[İsmâ‘îlî]] [[inanç]]ları yaymaya çalıştı. Bu amaçla 1005'te, ''“Dar’ûl-Hikmet”'' adıyla bir akademi kurdu. [[Yahudi]]lerin ve [[Hıristiyan]]ların yanı sıra [[Sünni]]ler üzerinde de baskıcı bir politika izleyen, bu arada çok sayıda devlet adamını öldürten Hakim, Hamza el-Zuzani ve [[İsmâ‘îlî]] [[Dâ’î]]ler [[Hamza ibn Ali ibn Ahmed]] ile yardımcısı [[Muhammed bin İsmâ‘il ed-Derezî]]'yi [[İsmâ‘îl’îyye]] [[İslam mezhepleri|Mezhebi]]'ni yayılması için görevlendirdi. Birincisi 1008/09'da olmak üzere, içki kullanımıyla bazı yiyecekleri yasaklayan ve kadınlara ilişkin yeni düzenlemeler getiren fermanlar çıkardı.

Bunların benimsenmesi için uyguladığı baskılar, gittikçe artan keyfilik ve zulüm eğilimi ayaklanmalara yol açtı. Fesatlık çıkardıkları gerekçesiyle Beni Kurre kabilesinin bazı mensuplarını öldürttü ve hapsetti, mallarına da el koymuştu. Beni Kurre kabilesi içinde etkili biri olan [[Endülüs Emevileri]]nden Ebu Rekve adlı bir emirin Beni Kurre ile Halife Hakim arasındaki husumetten istifade ederek başlattığı ayaklanma Beni Kurre, Zenate ve Kitame kabilelerince desteklendi.<ref>[http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/37/780/10003.pdf], http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/37/780/10003.pdf.</ref> [[Mısır]]'ı ve başkenti tehdit eden bu ayaklanma büyük zorluklarla bastırılabildi.

{{Batıniyye|collapsed=1}}

Hakim, olasılıkla bu ayaklanmanın ve yıllardan beri süren kıtlığın etkisiyle [[Sünniler]] ile uzlaştı. Artık eskisinden farklı bir tutum izleyen Hakim, [[dîn]]i konularda hoşgörülü davrandı, bu alandaki cezaları kaldırdı. Hatta, yalnızca [[İsmâ‘îl’îyye]] [[İslam mezhepleri|Mezhebi]] ile ilgili ibadetleri kaldırarak açıkça Sünnilik'e geçti. Bundan sonra sürekli değişen fermanları ile bazen [[İsmaililik]]'e bazen [[Sünnilik]]'e eğilim gösterdi. Ancak [[gayrimüslim]]ler üzerindeki baskıyı azaltmadı.

1017'de [[İmâmet (İsmâ‘ilî i'tikadı)]] öğretisi ileri gelenleri [[Hamza ibn Ali ibn Ahmed]], El-Ahram ve [[Muhammed bin İsmâ‘il ed-Derezî|Neştekin ed-Derezî]]'nin etkisiyle [[ilâh]]lığını ''(yani [[Allah]]'ın kendisinde gözüktüğünü)'' ilan etti. Böylece [[Dürzilik]] adı verilen yeni bir [[Şii mezhebi]] ortaya çıktı. Bu yeni inancın açıkça propagandasının yapılması [[Sünni]] topluluğun tepkisiyle karşılaştı; Derezi'nin saklandığı halifenin sarayı kuşatıldı. Ancak Hakim, Derezi'yi [[Lübnan]]'a kaçırmayı başardı. Lübnan'a kaçan [[Muhammed bin İsmâ‘il ed-Derezî|ed-Derezî]] ise orada Allah'ın Hakim'de yeniden doğuşuna ilişkin görüşlerini yayarak bu inancı benimseyen ve kendi adıyla günümüzde [[Dürzî]] olarak anılan dinî topluluğu oluşturdu. [[Dürziler]], Hakim'i günümüzde de saygıyla anarlar, Tanrı'nın onda belirdiğine inanarak yeniden dünyaya gelmesini beklerler. Hakim'in tanrısallığını ilan ettiği 1017 yılı [[Dürziler]]ce takvim başlangıcı biçimde değerlendirilir.<ref>[http://www.tarihsayfasi.com/medeniyetler-tarihi/durziligin-kokeni.html], http://www.tarihsayfasi.com/medeniyetler-tarihi/durziligin-kokeni.html.</ref>