Thorstein Veblen: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Peykbot (mesaj | katkılar)
k ufak düzenlemeler
Çok sayıda dil hatası düzeltildi.
20. satır:
| etkilendikleri =
| etkiledikleri =
| önemli_başarıları = BoşAylak zamanlar sınıfıSınıfı, göze çarpıcı tüketim, girişim işletmeciliği, mühendisler devleti sistemi
| ödüller =
| imza =
26. satır:
}}
 
'''Thorstein Bunde Veblen''' (d. [[1857]] - ö. [[1929]]) [[ABD'li]] bir iktisatçı, ve sosyoloji düşünürüsosyolog ve eğitimcisiakademisyen. [[Kurumsal iktisat]] ekonomik ekolünün kurucularından biribiridir ve hazırladığı eserlerieserler ile bu akımın ilk teoricilerininteorisyenlerinin başında gelmişturgelmiştir. [[Marksist]] olmayan kapitalist sistem kritikcisi.
 
== Yaşamı ==
Veblen [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]'de [[Wisconsin]] eyaletinde doğmuştudoğmuştur. Kırsal bir küçük kasabada [[Norveç]]'denten Amerika'ya yeni göç edip Wisconsin'da yerleşmiş bir çiftçi ailesinin çocuğu idi. Çocukken ailesi Nerstrand, [[Minnesota]]'da bir çiftlik almıştı. Ailesi içınde [[Norveççe]] konuşulmakta idi ama Veblen küçüktenküçükken, komşularından ve gittiği eyalet okullarında İngilizce öğrenmişti. Ama Veblen hayatı boyunca Norveççe ve Norveç ile bağlantılarını korumuştur: İskandinav mitleri olan [[İzlanda]] efsanelerini ([[saga]]lar) İngilizce'ye çevirip yayımlamıştır ve birkaç defa Avrupa'ya giderek Norveç'i ziyaret etmiştir. Ailesi çok sıkı kuralları olan Lutherci [[ProtestantProtestanlık]] dininelığa inanmakla beraber Veblen [[ateist]] inançlarına bağlı olmuştur.
 
Veblen üniversite eğitimini Northfield, [[Minnesota]]'da (şimdi [[Carleton College]] olan) Carleton Kolej Akademisi'nde yaptı. Burada, üniversitesidaha kariyeriakademi basındakariyerinin başında bulunan ve sonradan Amerika'da neoklasik ekonomiciiktisatçısı olarak çok un yapacak olan,ünlenecek John Bates Clark (1847–1938) tarafından verilen dersleri takip edipederek, ondan çok etkilendi. Diploma sonrası eğitimini [[John Hopkins Üniversitesi]] ve [[Yale Üniversitesi]]'nde ekonomi alandaalanında yaptı ve 1884'de Yale Üniversitesi'ne sunduğu tezle doktorasını aldı.
 
Veblen 1891'e kadarbirkadar üniversiteüniversitede hocalığıbir pozisyon bulamayıp ailesinin çiftliğinde yaşadı ve o yıl [[Cornell Üniversitesi]]'ne öğrenci okutman olarak girdi. İlk akademik görevini ve (1900'da asistan profesördoçent olarak) ilk unvanını yeni kurulan [[Şikago Üniversitesi]]'de aldı. Bu üniversitedeyken ünlü akademik iktisat dergisi olan [[''Journal of Political Economy'']] editörlüğünü yaptı ve iş adamlarını kritik eden "''The Theory of the Leisure Class'' (Boş ZamanlarAylak SınıfıSınıfın Teorisi) (1899) ve "''The Theory of Business Enterprise'' (İşletme Girişimi Teorisi)" (1904) çok un kazanan kitaplarını yayınladı. 1888 hiçyılında mesutise olmayanevlendi birfakat evlilikbu yaptıevliliği boyunca hiç mutlu olmayacaktı.
 
1906'da [[Standford Üniversitesi]]'ne geçti. Fakat iş adamları ve özel işletmeler hakkında takındığı çokmeşhur ün salan kritikeleştirel tutumu dolayısıyla ideologlar tarafından beğenilmemesi ve ev hayatının uygunsuzluğu dolayısıyla 1911'de hem karısından ayrıldı hem de ünivesitesindenüniversitesinden ayrılarak [[Missouri Üniversitesi]]'ne geçti. Burada 1914'te yeni bir evlilik yaptı. Fakat üniversiteüniversitedeki ve üniversite dışıdışındaki ideologlar tarafından devamlı tenkitler ve alaylaralaylarla dolayısıylakarşılaştı. buBu işindentepkiler sebebiyle 1918'de işinden ayrılıp New York'a geçti.
 
New York'da "''The Dial"'' adlı etkili bir derginin editörlüğünü yüklendiüstlendi. 1919-1926 döneminde orada kurulmasına büyük katkı yaptığı (şimdi [[New School]] olan) "New School for Social Research" (Sosyal Araştırma için Yeni Okul)" adlı üniversitenin kurulup gelişmesinegelişmesinde büyük katkısı oldu. Bu dönemde Sovyet Rusya devriminin "mühendisler" tarafından yapıldığını ve yeni bir ekonomik sistemin "Mühendisler Devleti" olmasıkurulacağını hakkında yazdığıöngördüğü "The Engineers and the Price System" (Mühendisler ve Fiyat Sistemi)" adlı kitabı yayınladıyayımladı. Bu düşüncelerin geliştirip dağıltılmasına önayak olan kurumlar olan "Teknoloji İttifakı" ve "Teknokrasi Eylemi" adlı açılımlara katkılar yaptı.
 
1927'de Veblen [[Palo Alto]], [[Kaliforniya]]'da kendi ait birdaki eveevine çekildi. 1929'da, çoktançok öngörmüşönceden olduğuöngördüğü [[1929 Dünya Ekonomik Bunalımı|Büyük KrizBunalım]] ortaya çıkmadan üç ay önce, orada öldü.
 
== Eserleri ==