Güdümlü tanksavar füzesi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k ufak düzenlemeler |
|||
1. satır:
[[Dosya:9K115 Metys.jpg|thumb|right|300px| Polonya Ordusuna ait bir tür ATGM se [[9К115-2 Metis-M|9K115 ''Metys'']]]]
Güdümlü [[tanksavar]] füzesi ([[İngilizce]] '''anti-tank guided missile''' ('''ATGM''') ya da '''anti-tank guided weapon''' ('''ATGW''')) [[tank]]ların imhası amacıyla üretilen [[güdümlü]] [[füze]] sınıfında bir silahdır. Bu füze ya da silahların ana görevi ağır zırhlı tank veya [[Zırhlı savaş aracı|zırhlı savaş araçlarını]] vurmak ve yok etmektir.
ATGM'ler genellikle atış menzillerine göre tek kişi tarafından omuzdan, bir askeri birlik tarafından kurulan üçayaklı ve araç üzerinde bulunan kaidelerden veya uçaklardan fırlatılabilir.
Yeni geliştirilen tek kişilik taşınabilir ATGM'ler çok uzak mesafelerden sahip oldukları güçlü savaş başlıkları sayesinde günümüz modern [[Ana muharebe tankı|ana muharebe tanklar]]ını tek bir atışla safdışı edebilir. Eski zamanlarda kullanılan [[tanksavar tüfeği]], [[tanksavar roketi]] ve [[manyetik]] [[Tanksavar mayını|tanksavar mayınlar]]ının etkisi ise hedefe olan uzaklıklarına göre değişmekteydi.
'''İlk nesil''' [[komuta güdümlü]] [[MCLOS]] füzeleri örneğin [[AT-3 Sagger]], hedefi bulmak için kumanda kolu gibi bir alet ile bir operatör yardımıyla hedefini bulubiliyordu. Ancak bu iş için opeatörün çok iyi eğitimli olması ve füzenin uçuşu esnasında hareketsiz kalması gerekiyordu.
11. satır:
'''İkinci nesil''' yarı otomatik komuta güdümlü [[SACLOS]] füzelerinde ise hedef vurulana kadar operatörün hedefden nişangahı ayırmaması gerekiyordu. Bu sistemde güdümleme için füzeye kablo yardımı, radyo sinyani, [[lazer]] işaretlemesi veya füzeye yerleştirilen bir TV kamerasından yararlanıyordu. Örneğin [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]] yapımı [[BGM-71 TOW|TOW]] ve [[AGM-114 Hellfire|Hellfire I]] füzeleri .Ancak bu nesil araçlarda da operatörün sabit kalması gerekiyordu.
Çok gelişmiş '''üçüncü nesil''' güdümlü füzeler ise lazer, elektronik görüş ya da W bandı radyo sinyallerinden faydalanmaktadır. Füze bir kez hedefi belirledikten sonra güdümleme işlemini devam ettirmeye gerek kalmaz. (Bu tür füzelere kısaca "[[Ateşle ve unut]]" adıda verilmektedir. ) Hedefe kitlendikten sonra silah operatörü bulunduğu yerden ayrılabilir. Bununla birlikte MCLOS ve SACLOS füzelerine kıyasla üçüncü nesil füzelerenden korunmak için daha çok elektronik savunma sistemleri geliştirilmiştir. Örneğin Amerikan [[FGM-148 Javelin|Javelin]], Alman [[PARS 3 LR]], Israil [[Spike (missile)|Spike]] ve Hindistan a ait [[Integrated Guided Missile Development Program#Nag Missile System|Nag]] sistemleri.
Birçok modern ATGM'se zırh delmek için [[boşluklu imha hakkı]] bulunan (örneğin [[HEAT]] mermisi gibi) savaş başlıkları taşımaktadır. [[İkili patlayıcı]]lı füzeler ise [[Patlayıcılı yarı etkin zırh|ERA]] zırhlarına karşı kullanılır. Meydana gelen ilk ve hafif patlama ile aracın ERA zırhı harekete geçirilip ardından ikincil patlama ile asıl zırh delinir. [[Üst saldırı]] modellerde ise (örneğin İsveç yapımı [[BILL tanksavar güdümlü füze|Bill]] ) füze aracın zırhının en zayıf olduğu taret çatısı veya kule üstünden vurmaya çalışır.
ATGM'ler karşısında kullanılan savunma sistemleri başlıca şunlardır: [[Boşluklu zırh]], [[Kompozit zırh]], [[Patlayıcılı yarı etkin zırh|ERA]], [[Jammer]] türü örneğin Rus yapımı [[Shtora]], ve [[Etkin koruma sistemi|etkin koruma sistemleri]] örneğin İsrail yapımı [[TROPHY Etkin Koruma Sistemi|Trophy]] ve yine Rus yapımı [[Arena Etkin Koruma Sistemi|Arenad]]ır. Geleneksel olarak "[[Ateşle ve unut]]" türü ATGMler üretilmeden önce en çok başvurulan savunma sistemi füzenin ateşlendiği noktaya yoğun ateş açmaktı. Bu sayede operatör ya öldürülüyor ya da yer değiştirdiğinden güdümleme sistemi etkisiz kılınıyordu.
Tanksavar silahlarından olan [[bazooka|bazuka]] ve [[RPG]]ler herhangi bir güdüm sistemleri olmadığından ATGM sınıfına girmez çünkü onlarda güdüm sistemi yoktur.
== Ayrıca bakınız ==
| |||