Afganistan Cumhuriyeti: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
k ufak düzenlemeler |
||
36. satır:
|bayrak_ardıl4 =
|ardıl5 =
|bayrak_ardıl5 =
|bayrak = Flag of Afghanistan (1974–1978).svg
|bayrak_altyazısı =
|bayrak_bağlantısı =
|bayrak_türü =
|arma = Emblem of Afghanistan (1974-1978).svg
|arma_altyazısı =
|arma_bağlantısı =
|sembol_türü =
|harita = LocationAfghanistan (with Soviet borders).svg
|harita_altyazısı =
|başkent = [[Kabil]]
78. satır:
|vekil_yılları3 =
|vekil_yılları4 =
|vekil_unvanı =
|yasama_organı =
84. satır:
|meclis_türü1 =
|meclis2 =
|meclis_türü2 =
|istatistik_yılı1 =
104. satır:
|dipnotlar =
}}
'''Afganistan Cumhuriyeti''' ({{lang-ps|<big>د افغانستان جمهوریت</big> ''Dǝ Afġānistān Jumhūriyat''}}), tarihteki ilk Afgan cumhuriyetinin adı.
== Tarihçe ==
16-17 Temmuz 1973'te eski başbakan ve kralın yeğeni ve kayınbiraderi olan [[Muhammed Davud Han]], muhalefetin de desteklediği kansız bir askeri darbeyle, [[Roma]]'da tedavi gören kral [[Muhammed Zahir Şah]]'ı devirdi. [[Solcu]] subaylarla [[Afganistan Demokratik Halk Partisi]]'nin (ADHP) Perçem kanadının desteklediği darbe sonunda cumhuriyet ilan edilirken kral Roma'da sürgün hayatına başladı.
[[ABD]] ve [[SSCB]]'ye bağımlılıktan kurtulmaya çalışan Davud Han, [[İslam ülkeleri]]ne yöneldi. Gene toplumsal ve ekonomik reformlara girişti. [[Pakistan]] başbakanı [[Zülfikar Ali Butto]] ile, [[Peştu]] sorunuyla ilgili bir deneme anlaşması gerçekleştirdi. Davud Han'ın hazırladığı tek partili bir yapıyı öngören anayasa 1977'de Ayan Meclisi'nce kabul edildi.
ABD ile ilişkilerini güçlendiren Davud Han, Sovyetlerle gergin bir siyaset izledi. 1975 yılında komünistleri yönetimden uzaklaştırmak için sert önlemler aldı. Aralarında Perçem Cephesi’nden [[Babrak Karmal]] ve [[Nur Muhammed Terakki]] gibi ileri gelen çok sayıda ADHP yöneticisi de tutuklanarak hapse atıldı.<ref>[http://afganistan.ihh.org.tr/tarih/kominist/koministdevrim.html Komünist Devrim ve Sovyetler Birliği'nin İşgali]</ref>
Davud Han devlet başkanı sıfatıyla kendi aile çevresinden, yakınlarından, hatta devrik kraliyet ailesinin üyelerinden kurulu bir hükümeti işbaşına getirdi. Afgan ekonomisinde gerçek bir büyüme olmaması, yaşam standardının iyileştirilememesi, çok az destek gören bir toprak reformu ve Davud Han'ın aşırı otoritesi gibi nedenler 10 yıldır çatışan iki sol örgüt, Halk ve Bayrak partilerini Davud Han'a karşı yeniden birleştirdi.
Nisan 1978'de Afganistan Demokratik Halk Partisi'nin (ADHP) Halk kanadının düzenlediği darbede Davud Han devrildi, kendisi ve aile üyelerinin çoğu öldürüldü. 27 Nisan 1978'de [[Afganistan Demokratik Cumhuriyeti]] kuruldu. ADHP genel sekreteri [[Nur Muhammed Terakki]] Devrim Konseyi Başkanı olarak iktidara geçti.
| |||