Roma mitolojisi: Revizyonlar arasındaki fark

'''Roma mitolojisi''', [[Antik Roma]]'da yaşayan insanların mitolojik inançlarının bütününe verilen isimdir. Genelde iki ana bölümü olduğu düşünülür; ilk bölüm ki daha sonraları etkin olmuştur ve edebidir, genellikle [[YunanEtrüsk mitolojisi]]ndeki öğelerin ''Romalılaştırılmış'' hallerinden meydana gelir, ikinci bölüm ise daha erken dönemlerde etkin olmuş olan ve daha çok [[kültik]] olan [[Yunan]]-benzeri diğer yarıdan farklı uygulama ve inançlara sahip daha özerk bir bölümdür.

Romalıların dini anlayışının gelişmişliğine rağmen cumhuriyetin sonuna kadar ''dini'' tanımlanabilecek fikirler yazına dökülmedi. YunanEtrüsk kültürünün Roma'da yoğun biçimde etkili olmaya başlamasıyla yazar ve düşünürler dini konulardaki şahsi fikirlerini yazına dökmüşlerdir. Örnek olarak [[Cicero]] verilebilir.

Bunun nedeni dinin karakteristiki yapısı da olabilir. Her ne kadar bugün ''Roma dini'' olarak tanımlansa da o dönemdeki ''din'' tanımı bugünkü sistematik ve belirli başlıkları içinde bulunduran din tanımından çok farklıydı. Roma dini hiçbir zaman modern din anlayışına sahip olamamıştır. Gerek erken dönemlerindeki kültik yapısı gerekse sonraları yaşanan başta YunanEtrüsk olmak üzere farklı kültür ve milletlerin dini yapılarının etkileşimi sistematik bir din oluşturamamıştır. Sınırları muğlak, kuralları esnekti. Her ne kadar bir tür ruhban sınıfı (rahip ve rahibeler), ilahilik gibi kavram ve kurumlar yer alsa da bunların hepsi sistematik bir biçimde bütün oluşturmamaktaydı. Zaten sonraki dönemlerde farklı kültürlerden gelen dini öğeler ile dini yapı çok farklı bir hâl almıştır.

Roma [[politeizm]]i ve inanç yapısı, özellikle son zamanlarında, birçok farklı kültürü barındırsa da bunlardan en etkin olanı her zaman YunanEtrüsk inancı olmuştur. Ayrıca, güç sembolleri ve bazı kamusal ibadetler yoğun oranda [[Etrüsk]] kültür ve inancından etkilenmiştir. Aslında Etrüskler Roma'ya MÖ 6. yüzyılda sadece kısa bir süreliğine egemen olabilmişlerdir. Büyük ihtimalle bu sembolizm ve ibadet ilhamı bizzat Romalılar tarafından yapılmıştır.

[[Arkaik]] [[Romalılar]]ın bir ''mite'' sahip olmadıkları söylenebilir. Bununla kastedilen, sonraki dönemde şairlerinin [[YunanEtrüsk mitolojisi]]nden esinlenmesine kadarki dönemde, Romalıların tanrıların kökenine dair, Yunandaki [[Titanomaki]] veya [[Zeus]]'un [[Hera]] tarafından baştan çıkartılması gibi, bir mit anlayışının veya sıralı bir anlatının bulunmamasıdır.

Romalı tanrı anlayışı, erken dönemde, YunandakindenEtrüsklülerinkinden çok farklı bir biçimdeydi. Örneğin, eğer bir YunanaLidya'lıya [[Demeter]]'i soracak olsaydınız, büyük ihtimalle, ünlü mitten yani, [[Hades]]'in [[Persephone]]'yi kaçırışı üzerine Demeter'in yaşadığı acılardan bahsedecektir. Fakat bir Romalıya [[Ceres]] hakkında sorarsanız size onun resmi bir rahibinin, flameninin, olduğunu bu rahibin [[Jüpiter (mitoloji)|Jüpiter]], [[Mars (mitoloji)|Mars]] ve [[Quirinus]]'un flamenlerine karşı ast, ama [[Flora (mitoloji)|Flora]] ve [[Pomona]]'nın flamenlerine karşı üst olduğunu belirtecektir. Ayrıca onun diğer ziraat tanrıları [[Liber]] ve [[Libera]] ile birlikte bir üçlü oluşturduğunu da belirtebilir; ve hatta, ona bağlı olan belirli görevleri olan daha ast tanrıları sıralayabilir: Sarritor (yabani otları temizleme), Messor (hasat yapmak), İnsitor (tohum ekmek) vb.

Erken Romalıların özgün dini, daha sonraları birçok farklı ve çelişen inancın eklenmesi ve özellikle de [[YunanEtrüsk mitolojisi]]nin büyük bir kısmının asimile edilmesiyle, çok farklı bir hal ve yapıya dönüşmüş, farklılaşmıştır.