Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Berkecelik (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
Peykbot (mesaj | katkılar)
k ufak düzenlemeler
1. satır:
{{Coord|46|14|03|N|6|03|10|E|region:CH_type:landmark|display=title}}
 
 
[[Dosya:Inside the CERN LHC tunnel.jpg|250px|thumb|Parçacık hızlandırıcının yeraltı tüneli]]
Satır 19 ⟶ 18:
 
CERN'de en önemli yer, yeraltındaki [[Büyük Hadron Çarpıştırıcısı]] (LHC) denilen [[parçacık hızlandırıcı]]larının, olduğu bölgedir. Tarım arazisinin altında kilometrelerce uzanan dev makinalarda [[proton]] denilen atom parçacıkları yahut atom çekirdekleri birbirleriyle çok yüksek hızlarda çarpıştırılırlar. Örneğin [[özel görelilik kuramı]]na göre LHC'deki protonlar [[ışık hızı]]nın %99.999998'sine kadar hızlanınca protonun kütlesi de 7000 katına (7 [[TeV]]) çıkacaktır. 1956'da kurulan 28 [[GeV]]'lik eşzamanlı proton hızlandırıcısından sonra 1976'da da 450 GeV'lik bir başka hızlandırıcı daha kulanıma girdi. 1981'de geliştirilerek çarpışma halkası olarak kullanılabilecek duruma getirilen bu cihazdan bugün, dönüşümlü olarak parçacık hızlandırıcısı ve çarpıştırıcı olarak faydalanılmaktadır. Çarpışmalar ile bazı kısa ömürlü yeni madde biçimleri bu arada parçacık fizikçilerinin ilgilendiği [[W ve Z bozonları|W ve Z parçacıkları]] ortaya çıkarılmıştır. CERN, Avrupa'nın fizik alanında Amerika ve Rusya ile yarışa girmesini sağlamıştır.
 
 
==Üye olan ülkeler==
Satır 48 ⟶ 46:
* {{ISR}} 2013
 
Katılım süreci devam eden ülkeler: <ref>http://public.web.cern.ch/press/PressReleases/Releases2008/PR18.08E.html</ref><ref>http://atlas-service-enews.web.cern.ch/atlas-service-enews/2009/news_09/news_cernstate.php</ref>
* {{ROU}} 2008
* {{SRB}} 2010
Satır 72 ⟶ 70:
 
<!-- kategori -->
 
[[Kategori:CERN| ]]
[[Kategori:Avrupa uluslararası kuruluşları|Nükleer Araştırma Merkezi]]