Hürremiyye: Revizyonlar arasındaki fark

'''HûrremîyyeHürremilik''' ({{lang-fa|'''خرمدینان'''}} - ''Khorrām-Dīnān''- Farsça'da ''"Neş'eli Dînin mensûpları"''; {{lang-ar|'''خُرَّمِيَة'''}} - ''Khurrāmīyah''). [[İranlı]]<ref>Arthur Goldschmidt, Lawrence Davidson, “A concise history of the Middle East”, Westview Press; Eighth Edition (July 21, 2005). Pg 81: “..a Persian named Babak whose rebellion lasted twenty years. These uprisings were inspired by Persia’s pre-Islamic religions, such as [[Zerdüştçülük|Zoroastrianism]] (the faith of the Sassanid ruler) and a peasant movement called Mazdakism”</ref><ref>Whittow (1996), The Making of Orthodox Byzantium, 600-1025. New studies in medieval history, London: Macmillan, pp. 195, 203 & 215

Azerbaijan was the scene of frequent anti-caliphal and anti-Arab revolts during the eighth and ninth centuries, and Byzantine sources talk of Persian warriors seeking refuge in the 830s from the Caliph's armies by taking service under the Byzantine emperor Theophilos. [...] Azerbaijan had a Persian population and was a traditional centre of the Zoroastrian religion. [...] The Khurramites were a [...] Persian sect, influenced by Shiite doctrines, but with their roots in a pre-Islamic Persian religious movement.</ref><ref name="EIS">W. Madelung, "Khurrammiya" in Encyclopaedia of Islam. Edited by: P. Bearman , Th. Bianquis , C.E. Bosworth , E. van Donzel and W.P. Heinrichs. Brill, 2009. Brill Online. Excerpt: "Khurrammiya or Khurramdiniyya refers in the Islamic sources to the religious movement founded by [[Mazdek]] in the late 5th century A.D. and to various anti-Arab sects which developed out of it under the impact of certain extremist Shi'i doctorines."</ref> kökleri [[Mazdek]]<ref name="EIS"/> tarafından oluşturulan mezhebin içerisinde yatan dinîdini ve siyâsîsiyasi bir hareket.

İsimleri ise Farsça'da ''"Mutlu"'' mânâsınaanlamına gelen ''"Hürrem"'' <ref>Yarshater, Ehsan. The Cambridge history of Iran, volume 2. P.1005</ref> kelimesinden alınmıştı. Hareketin diğer bir ismi ise daimâdailma sembolik olarak kızıl elbiseler giymelerinden ötürü ''"Kızıllar - Kızıl giyinenler"'' ({{lang-ar|'''محمرة'''}} ''"Muḥammira"''; {{lang-fa|'''سرخ جامگان'''}} ''"Surxjāmagān"'') adını taşımaktaydı.

[[Abdülbaki Gölpınarlı]]'ya göre ise ''"[[Kızılbaşlar]]"'' HûrremîlerHürremiler'in ruhânîruhani torunlarndan başka bir şey değillerdi.<ref>Roger M. Savory (Kaynak: [[Abdülbaki Gölpınarlı]]), Encyclopaedia of Islam, "Kizil-Bash", Online Edition 2005</ref>

== Hûrrem'îyyeHürremilik inancı ==

Ünlü tarihçi ''"[[El-Makdisî|Abd'el-Gâni El-Makdisî]]"'' bunlarınHürremiler'in "[[düalist]]" bir mezhebe bağlı olduklarını, isyânisyan bayrağı altında toplandıkları zamanlar haricinde kan dökmekten kaçındıklarını, kâinâtınkainatın aslının ışık olduğuna inandıklarını, temizliğe aşırı özen gösterdiklerini, insanlara nezâketlenezaketle yaklaştıklarını, bazılarının da evlenmeye gereksinim duymaksızın kadınlarla birliktelik sürdürdüklerini, ve başkalarına zarar vermemek kaydıyla her türlü ilişkiyi mübâhmübah saydıklarını zikretmektediranlatmaktadır.<ref name=ya08>Yarshater, Ehsan. 1983. The Cambridge history of Iran, volume 2. P.1008</ref> Aralarında çok değişik inançları barındıran bu insanlar peygamberlerin farklı dinler getirmiş olmakla birlikte hepsininde ayni ruhtan olduklarına inanıyorlardı.<ref name=ya08/> ''"Naubakhti"'' ise bunların şarap ve içki içtiklerini, [[Ebû Mûslim Horasanî]]'ye aşırı saygı duyduklarını ve onu kendilerinin imâmı olarak tanıdıklarını, ayrıca [[tenasüh]]e inandıklarını nakletmektedir. İçki içmeyi ve zorlama olmamak kaydıyla gayri meşrû cinsel ilişkiyi mübah sayan [[Hûrremîler]]Hûrremiler, bu çeşit ve benzer uygulamalarıyla [[hedonist]] bir ahlâkahlak görüşünü benimsemekteydiler. Neticede [[El-Makdisî]]'ye göre bunlar kendilerini İslâmİslam kisvesi altında gizleyen [[Mazdekçilik|Mazdekçiler]]'den başka bir şey değillerdi.