|
'''ADANA'''
kaynak: Talih KÖSE ADANA
'''ÖLÜM, DEFİN VE ÖLÜM SONRASI GELENEKLERİ<br>
'''<nowiki/>'''
<br>
SALMANLI KÖYÜNDE DİĞER GELENEK VE GÖRENEKLERDEKİ DEĞİŞİM GİBİ ÖLÜM VE
ÖLÜM SONRASI GELENEKLERDE 1980 Lİ YILLARLA BİRLİKTE HIZLI BİR DEĞİŞİME
UĞRAMIŞ. <br>
<br>
KÖYÜN YAŞLILARIN ANLATIMINA GÖRE,<br>
<br>
KİŞİDE ÖLÜM BELİRTİSİ BELİRMEYE BAŞLADIĞINDA, KURAN OKUMASINI BİLEN BİR
KİŞİ VEYA İMAM HASTANIN YANI BAŞINDA, HASTA SON NEFESİNİ VERİNCEYE
KADAR KURANDAN AYETLER OKUR. <br>
<br>
HASTA VEFAT ETSE DAHİ KURAN OKUMALAR ÖLÜMÜN İLK SAATLERİNDE DE DEVAM EDER. <br>
<br>
EGER VEFAT GECE VEYA AKŞAMÜZERİ GERÇEKLEŞMİŞSE DEFİN İŞLEMİ <br>
ERTESİ GÜNE BIRAKILIR.<br>
<br>
ÖLEN KİŞİ ÇOCUKSA “ÖLDÜ” YERİNE CENNETE GİTTİ ANLAMINDA<br>
“UÇTU”,<br>
<br>
ÖLEN KİŞİ YETİŞKİNSE ” ÖLDÜ” SÖZCÜĞÜ YERİNE “GEÇİNDİ” SÖZCÜĞÜ İLE KİŞİNİN ÖLDÜĞÜ İFADE EDİLİRMİŞ,<br>
<br>
ANCAK BU SÖZCÜKLER 1980 Lİ YILLARDAN SONRA GÜNLÜK KULLANIMDAN DÜŞMÜŞ.<br>
<br>
ÖLÜM HABERİ CENAZE DEFNEDİLMEDEN ÖNCE UZAK YAKINLARI VE SEVENLERİ
GÜNÜMÜZDE TELEFON VE DİĞER İLETİŞİM ARAÇLARIYLA HABERDAR EDİLİRKEN,<br>
<br>
1980 YILLARI ÖNCESİNDE İSE ÖLÜM HABERİ CİVAR KÖY VE MEZRALARA YÜKSEK BİR TEPEDEN, <br>
<br>
‘……… KİŞİ ÖLDÜ CENAZEYE GELİN” ŞEKLİNDE, ÇIPLAK SESLE, SELA VERİLEMEDEN DUYURULURMUŞ.<br>
<br>
DEFİN İŞLEMİNİ BEKLEYEN CENAZE, KEDİ, KÖPEK GİBİ HAYVANLARIN
DOKUNAMAYACAĞI, İNSANLARIN VE HAYVANLARIN ÜZERİNDEN ATLAYAMAYACAĞI BİR
YERDE BEKLETİLİR.<br>
<br>
AYRICA, EĞER HAVALAR VEYA CENAZENİN BULUNDUGU ORTAM SICAKSA,<br>
CENAZENİN KARIN BOŞLUĞU ÜZERİNE DEMİR VEYA DEMİR TÜREVLİ BİR AĞIRLIK KONULUR.<br>
<br>
YAŞLI KÖYLÜLER CENAZE ÜZERİNE DEMİRİ “CENAZE ŞİŞMESİN DİYE KOYUYORUZ” ŞEKLİNDE AÇIKLASALARDA, <br>
<br>
KÖYDE KIRKI ÇIKMAMIŞ BEBEKLER AL BASMASINA (KÖTÜ CİNLER) KARŞI,
BEBEKLERİN YASTIĞI ALTINA KONULAN DEMİR TÜREVLİ ARAÇ –GEREÇLERLE
KORUNUR.<br>
<br>
CENAZE ÜZERİNE SADECE DEMİR VE TÜREVLERİNİN KONULMASI, <br>
<br>
BU UYGULAMANIN, CENAZEYİ KORUMAYA YÖNELİK BİR İNANCIN TEZAHÜRÜ OLABİLECEĞİNİ AKLA GETİRİYOR.<br>
<br>
<br>
CENAZENİN DEFİNDEN ÖNCE YIKANMAK İÇİN ELBİSELERİ ÇIKARTILIR.<br>
<br>
ÇIKAN ELBİSELER İHTİYAÇ SAHİBİ BİRİLERİNE VERİLİR VE BU ELBİSELER SOYKA OLARAK ADLANDIRILIR.<br>
<br>
ÖLEN KİŞİNİN EGER KENDİSİNİ KİMİN YIKAYACAĞINA DAİR BİR VASİYETİ VARSA, CENAZE VASİYET EİDLEN KİŞİ TARAFINDAN YIKANIR.<br>
<br>
BU VASİYET GÜNÜMÜZDE YAYGIN OLMAMAKLA BİRLİKTE, SALMANLI KÖYÜNÜN YAKIN TARİHİNDE SIKÇA KARŞILAŞILAN BİR DURUMMUŞ.<br>
<br>
<br>
GÜNÜMÜZDE UYGULANMAMAKLA BİRLİKTE, 1980 Lİ YILLARA KADAR<br>
CENAZE İÇİN ISITILAN SUYA GÜZEL KOKU VEREN MERSİN VE DEFNE YAPRAKLARI ATILIRMIŞ. <br>
<br>
<br>
CENAZE İÇİN SESLİ AĞLAMAK İYİ KARŞILANMADIĞI GİBİ CENAZE BAŞINDA AĞIT YAKMA GELENE<br>
<br>
CENAZE İÇİN KAZILAN MEZARLAR İSLAMİ USUL VE KAİDELERE GÖREDİR.<br>
<br>
KADINLARIN İŞTİRAK ETMEDİĞİ SADECE ERKEKLERİN KILDIĞI CENAZE NAMAZI ARDINDAN<br>
<br>
<br>
CENAZE, KEFENLİ, SAĞA YANI ÜZERİNE, YÜZÜ KIBLEYE DÖNÜK, BAŞ BATIYA, AYAKLAR DOĞUYA GELECEK ŞEKİLDE MEZARA YATIRILIR.<br>
<br>
<br>
CENAZENİN DİREK TOPRAKLA TEMEASINI ÖNLEMEK İÇİN CENAZENİN ALTINA VE ÜSTÜNE MERSİN VE DEFNE YAPRAKLARI SERİLİR. <br>
<br>
<br>
DAHA SONRA EN YAKINLARI BAŞTA OLMAK ÜZERE CENAZE TOPRAKLA KAPATILIR.<br>
<br>
KÖYDE BU DEFNE VE MERSİN YAPRAĞI İLE DEFİN İŞLEMİ YERİNİ HERHANGİ BİR AĞAÇ YAPRAGI KULLANILIARAK DEVAM ETMEKTEDİR.<br>
<br>
MEZARIN BAŞ VE AYAKUCUNA TAŞ VEYA BİR AĞAÇ PARÇASI DİKİLİREK MEZAR YERİ BELLİ EDİLİR.<br>
<br>
<br>
CENAZENİN BİRİNCİ DERECEDEN YAKINI OLAN KADINLAR AĞIRLIKLI OLARAK KOYU RENK ÖRTÜ VE KIYAFET GİYMEYE ÖZEN GÖSTERİRİKEN,<br>
EVLERDE BELLİ BİR SÜRE MÜZİK VE EĞLENCELERE ARA VERİLİR.<br>
<br>
KÖYLÜ CENAZE İÇİN KONTROLSÜZCE AĞLAMAYI DİNEN UYGUN GÖRMEDİĞİNDEN, DEFİN SÜREÇLERİ GENELLİKLE SESSİZLİK İÇİNDE GEÇER. <br>
<br>
AYRICA ÇUKUROVADA YAYGIN OLAN CENAZE BAŞINDA AĞITMA YAKMA GELENEĞİ,<br>
SALMANLI KÖYÜNDE DEFİN İŞLEMİNDEN SONRA YAPILIR VE ÇOK YAYGIN BİR ADET DEĞİLDİR.<br>
<br>
KÖYÜN ESKİ GELENEKLERİNDE CENAZE ARDINDAN 7’Sİ, 40’I, 52’Sİ GİBİ GÜNLERDE ÖZEL DİNİ MERASİMLER TERTİP EDİLMEZKEN,<br>
<br>
GÜNÜMÜZDE 7-40 GİBİ ÖZEL GÜNLERDE MEVLÜD OKUTULMASI GELENEKSELLEŞMİŞTİR.<br>
<br>
GÜNÜMÜZDE UYGULANMAMAKLA BİRLİKTE, <br>
<br>
ÖLEN KİŞİNİN ÖZEL MİRAS VASİYETLERİ YOKSA MİRAS İSLAMİ USULLERE GÖRE TAKSİM EDİLİRKEN, <br>
<br>
ÖLEN KİŞİ EGER ERKEKSE VE GERİDE GENÇ YAŞTA BİR EŞ BIRAKMIŞSA, <br>
<br>
EŞİ ÖLEN KADIN, ESKİ EŞİNİN ERKEK KARDEŞLERİNDEN BİRİYLE EVLENDİRİLİRMİŞ. <br>
<br>
BU DURUM KÖYÜN GEÇMİŞ SOSYAL YAŞAMINDA SIKI UYUGULANAN BİR GELENEK OLMAMAKLA BİRLİKTE, BUGÜN TERKEDİLMİŞTİR.<br>
<br>
<br>
KÖYÜN ESKİ MEZARLARI İNCELENDİĞİNDE İSE, <br>
<br>
1950 YILLARINA KADAR OLAN MEZARLARIN 1950 VE 1980 YILLARI ARASINDAKİ
MEZARLARA GÖRE DAHA İTİNALI YAPILDIĞI, BU ÖZENİN 1980 LERDEN SONRAKİ
MEZARLARA DA GÖSTERİLDİĞİ GÖRÜLDÜ.<br>
<br>
<br>
MEZARLIKLARDAN AĞAÇ VEYA AĞAÇ DALI KESMEK HAYVAN OTLATMAK<br>
HOŞ KARŞILANMADIĞINDAN KÖYÜN MEZARLIĞI BAKMSIZ ANCAK YEŞİLLİĞİ BOLDUR.<br>
<br>
KÖYDE MEZAR ZİYARETLERİ İÇİN GEÇMİŞTE HERHANGİ BİR ÖZEL GÜN ARANMAZKEN,<br>
<br>
GÜNÜMÜZDE ZİYARTLER BAYRAM VE ARİFE GÜNÜNE YOĞUNLAŞMIŞ, <br>
<br>
ÇOCUKLARA DAĞITILMAK ÜZERE, MEZAR ZİYARETİ GÜNÜNE ÖZEL YAPILAN EKMEKLER İSE, YERİNİ ŞEKER VE ÇUKULATALARA BIRAKMIŞ.<br>
<br>
<br>
ZİYARET EDİLEN MEZARLAR GENELLİKLE BİRİNCİ DERECE YAKINLAR BAŞTA OLMAK ÜZERE DİĞER AKRABA VE DOST MEZARLARI ZİYARET EDİLİRKEN,<br>
<br>
ANNE-BABA VE NİNE- DEDE MEZARLARI BİLİNMEKLE BİRLİKTE, DAHA ESKİ KUŞAK AKRABA MEZARLARI UNUTULMUŞTUR.<br>
<br>
ÖLÜMLE İLGİLİ SALMANLI KÖYÜNDEN BİR DÖRTLÜK<br>
<br>
CANLAR ÖLÜNCE OLUR DERLER KARA TOPRAK<br>
ÇIKMAZ MI TOPRAKTAN BİTKİDEKİ HER YAPRAK<br>
DİRİLMEKTİR HER YAPRAKTA BRİ DAHA DOĞMAK<br>
CAN VARDIR BAĞRINDA DENMEZ ONA KARA TOPRAK<br>
OZAN EVRAN (talih köse)'''
== Coğrafya ==
| 