Hakuçlar: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Ömer Berkay (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
k Yazım/Biçem, değiştirildi: Sözkonusu → Söz konusu AWB ile
9. satır:
Şapsığların yerleştiği Karadeniz kıyı kesiminin yukarısındaki çıkılması zor dağlık alanlarda ve vadilerde barınan Hak'uç direnişçilere Ruslar psikolojik savaş anlamında yani onlara yönelik olarak kamuoyunda ve askerler arasında bir nefret duygusu yaratmak için "Uçan orman haydutları" diyorlardı. Diğer Çerkeslerin aksine, 1864'te Ruslara boyun eğmeyi kabul etmeyen ve direnen Hak'uçlara bazı Şapsığ grupları da katılmışlardı. Daha güneydeki dağlarda ise, ormanlarda saklandıkları için 1864'te Türkiye'ye gidememiş ya da gitme fırsatını kaçırmış olan bazı küçük Vıbıh ve Ciget kalıntıları da barınmaktaydılar. Çünkü,Haziran 1864'te [[Adıge sürgünü]] tamamlandığından bu yerlerden Türkiye'ye gidişler sona ermişti.
 
=== Hak'uçların kuşatma altına alınması ===
 
Ruslar, bu gruplara karşı önce [[Şahe]] ve Tığemıps (Rusça:Dagomıs;[[Soçi]]'nin 10 km kuzeyinde) ırmakları boyunca kıyıdan kaynak kesimlerine yani dağlara doğru uzanan ve üzerinde 9 karakol bulunan '''Vıbıh Müstahkem Hattı''''nı kurdular. Ardından [[Tuapse]] ile [[Gagra]] arasındaki dağlardaki direnişleri kırmak için de 12 piyade bölüğü ile bir süvari birliğini görevlendirdiler. Rus kayıplarının giderek artması üzerine 1865 yılı ilkbahar aylarında Aşe, Psezuapse (Adıgece:Psışu/Псыш1у), Şahe, Soçi ve Mzımta ırmakları havzalarını kontrol altına almak için üzerinde 12 karakol bulunan '''Hak'uç Müstahkem Hattı''' oluşturuldu ve bu kesimde Hak'uçlara karşı iki Rus taburu görevlendirildi. Bir üçüncü tabur da kıyışeridince uzanan sıradağların öte yakasında Kuban bölgesinde yani bir yılı aşkın bir süre önce Abadzehlerden boşaltılmış olan yerlerde Hak'uç sızmalarını önlemek ve geçitleri tutmak üzere konuşlandırıldı. Buralarda hala Abadzehlerin Ruslarla 1863 yılında imzaladığı ateşkesi tanımayan ya da bundan haberdar olmayan bazı küçük Abadzeh grupları barınmaktaydılar. Bunların Hak'uçlarla birleşmemeleri için Pşiş ve Pşeha ırmakları vadilerinde de askeri birlikler konumlandırıldı. Sonunda Hak'uçlar dört bir yönden sıkı bir kuşatma altına alındılar. Binlerce yıldan beri kimselere boyun eğmemiş olan Hak'uçlar şimdi her türlü ikmal yolları kesilmiş çevreleri yardım alınabilecek dost insanlardan arındırılmış, tüm beslenme kaynakları da yok edilmiş bir ortamda bir başlarına büyük ve üstün donanımlı bir orduya karşı tarihin belki de en zor bir gerilla savaşını vermek durumunda kalmışlardı.
17. satır:
=== Hak'uçlara yönelik imha harekatı ===
 
SözkonusuSöz konusu hazırlıkların ve lojistik alt yapıların tamamlanmasından sonra, 80 gün sürdüğü bildirilen Hak'uçları imha etme amaçlı askeri operasyonlar başlatıldı. Bu büyük harekat sonunda sadece 147 Hak'uç sağ olarak ele geçirilebildi, ayrıca 3 bin kadar hayvan vb yağmalandı. Bu arada karşılaşılan bütün evler de ateşe verilip yakıldı. Hak'uçlara ait her şey yok edildi. Böylece Hak'uçlar büyük çapta imha edilmiş ve Hak'uç direnişine ölümcül bir darbe indirilmiş oldu. Ama yine de küçük çaplı ve kalıntı Hak'uç direnişleri ile ara sıra ve yer yer 1870'li yıllara değin karşılaşıldı.
 
Rus birlikleri operasyonlar süresince özellikle çocuk, yaşlı ve kadın tutsak ele geçiremiyorlardı. Çünkü daha dayanıksız olan bu insanlar açlık ve soğuk nedeniyle saklandıkları yerlerde ölüp hayvanlara yem oluyorlardı ve askerler sık sık bu tür görüntülerle karşılaşıyorlardı. Hak'uç direnişi giderek zayıflamış da olsa yine de uzun bir süre Rusları rahatsız etti ve uğraştırdı; Rus yerleşimcilerin Adıgelerden boşaltılan yerlere huzur ve güven içinde yerleşmelerini, toprak ve mülk sahibi olmalarını yani Rus kolonizasyonunu geciktirmiş oldu. Bu arada on yılı aşan bir süre sonucu yıllık yağış miktarı 1000 mm'nin üstünde bir ormanlık alan olan ve insansızlaştırılmış bulunan [[Çerkesya]]'nın bu Karadeniz bölgesi baştan başa çalı, diken ve sarmaşıklarla kaplanarak geçilmesi zor bir [[cangıl]]a dönüştü. Sonuç olarak daha önceleri yüzbinlerce insanın (Çerkeslerin) yaşadığı bu yörede yeni yerleşimciler (Ruslar),eski tarım topraklarını saptayamama ve yerleşecek yerler bulamama sorunlarıyla karşılaştılar.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Hakuçlar" sayfasından alınmıştır