Din bilimleri: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k 46.1.187.160 tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, Kimzi tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi. |
k Yazım/Biçem, değiştirildi: Sözkonusu → Söz konusu AWB ile |
||
1. satır:
[[Dosya:Religious syms.svg|thumb|Bazı farklı din ve inançların sembolleri
'''Din bilimleri''', [[din]]le [[teoloji]]k bakış açısıyla ve normatif yöntemlerle ve apolejetik (dini savunma) amaçla ilgilenen [[Teoloji]] veya [[ilâhiyat]]'ın aksine dinleri sosyal bilimler perspektifinden ve herhangi bir dini veya dinleri apolejetik (savunmacı) gaye gütmeden ve [[ideoloji]]k muhalefet tavrı içine girmeden olgusal temelde araştıran ve analiz eden çeşitli sosyal bilim disiplinlerinin ortak adı. Araştırma Yöntemleri ve metodolojileri farklı olduğundan din bilimleri (''science of religion'' veya Almanca'daki tabirle ''Religionswissenschaft'') ile teoloji (ilahiyat)birbirinden tümüyle olmasa da önemli ölçüde ayrılmaktadır. Bir teolog ile din bilimci arasındaki fark, birinin dini vahiy eksenli anlamaya diğerinin ise bilim perspektifi içinden bir dini veya tüm dinleri anlama ve açıklamaya çalışmasıdır. Hristiyanlıkta üniversitelerin teoloji bölümlerindeki Kutsal Kitap çalışmaları, misyonoloji (misyon bilimi) İslamiyette ilahiyat fakültelerindeki fıkıh, hadis, tefsir, kelam gibi alanlarla, dinleri sosyoloji, psikoloji, antropoloji, tarih gibi sosyal ve beşeri bilimler perspektifinden ele alan [[Din Sosyolojisi]], [[Din Psikolojisi]], [[Din Antropolojisi]] [[Din Fenomenolojisi]] gibi çeşitli alanlar birbirlerinden önemli ölçüde ayrılmaktadır.
8. satır:
Din araştırmalarına duyulan ilginin tarihi Miletli Hecataeus'a (M.Ö. 550-476) ve Herodotus (M.Ö. 484-425) kadar geri götürülebilir. Daha sonra Ortaçağ'da İslam bilginleri İran, Yahudi, Hristiyan ve Hint inanç ve pratiklerini araştırmışlardır. Dinler tarihi alanında ilk eser müslüman araştırmacı [[Muhammed Şehristani]]'nin kısaca [[El-Milel ve Nihal]] (Dini Felsefi Gruplar üzerine Risale) olarak bilinen eseridir. [[12. yüzyıl]]da Peter the Venerable [[İslamiyet]]'i araştırmış ve [[Kur'an]]'ı [[Latince]]'ye çevirmiştir.
Farklı dinlere olan bu ilginin tarihi eski de olsa akademik bir disiplin olarak Dini araştırmaların tarihi yenidir. Bir bilim olarak dini araştırmaların ondokuzuncu yüzyılda başladığı söylenebilir. [[Oxford Üniversitesi]]nde [[Karşılaştırmalı dinler]] alanındaki ilk profesör [[Max Müller]] olmuştur. Müller'in bu alanın ilk önemli eserlerinden biri olan kitabının adı "Introduction to the Science of Religion" (Din Bilimine Giriş)tir.
18. ve 19. asırlardaki bilim, biyoloji, kültür ve tarih şeklinde ayrımlaşan bilgi dallarından kültür ve tarih daha sonra yine [[19. yüzyıl]]da "beşeri bilimler" adını almıştır. [[18. yüzyıl]]da [[Almanya]]'da irrasyonel'i yani duygu, arzu ve hayalin rolünü ön plana çıkaran Sturmund Drang hareketi ve [[J.G.Herder]] ile mitolojinin bir dünya görüşü olduğu ifade edilmeye başlanmıştı. [[Fransız ihtilali]] sonrasında geçmişe uygarlıklara yönelik (Hindistan, Mısır, İran medeniyetleri) araştırmalar ile [[arkeoloji]], [[filoloji]], [[etnografi]] gibi tarihi bilimler doğmuş böylelikle mukayeseli dinler ve filoloji çalışmalarına yol açılmış oldu. Bu gelişmeler sonucunda [[Hollanda]]'da [[C.P.Tiele]] (1830-1902) tarafından yönetilen düşünürler grubu, teoloji yerine dinler bilimini başlatmışlardır. İlk din bilimleri çalışmaları dini femonenin araştırmacının teolojik ve bilimsel yargılarını parantez içine almasını gerektirdiği fenomenoloji ile başladı.
Dini fenomen üzerine yoğunlaşan araştırmalar Fransa'ya da sıçradı ve orada College de France'da tesis edilen Dinler Tarihi kürsüsü Albert Reville'e (1826-1906) teslim edildi. [[Ernest Renan]] (1823-1892) bu harekete katıldı. Tiele ekolü çizgisinde bu hareket, dinin tarihi formlarından çok özü üzerine durdu.
20. satır:
== Din Bilimlerinde Din Tanımları ==
Farklı disiplinlere mensup bilim adamlarının dinlere getirdiği tanımlar bulunmaktadır. Din tanımlarını genel olarak teolojik, ahlaki, felsefi, psikolojik ve sosyolojik kategoriler altında ele alabiliriz.
'''Dinin Teolojik Tanımları:''' Teolojik tanıma göre din "Tanrı’ya inanma","manevi varlıklara inanç" yahut da "korkutucu hem de cezbedici olan bir gizem" şeklinde tanımlanabilmektedir.
47. satır:
* [[Karl Marx]], Feuerbach Üzerine Tezler(1845) ve [[Kapital]] (Das Kapital) (1867)<ref name="Pals">Pals, Daniel L. 1996. ''Seven Theories of Religion''. USA: Oxford University Press. ISBN 0-19-508725-9</ref>
* [[James Frazer]], ''[[Altın Dal]]'' (The Golden Bough) (1890)<ref name="Pals"
* [[William James]], ''Dini Deneyimlerin Çeşitlilikleri'' (The Varieties of Religious Experience) (1902)
* [[Max Weber]], ''[[Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu]]'' (The Protestant Ethic and the Spirit of Capitalism)'' (1905)
69. satır:
== Türkiye'de Din Bilim ==
İslam ülkelerin tarihine bakıldığında farklı dinlere olan ilginin kaynağının oldukça eski tarihlere kadar geri gittiği görülmektedir. Özellikle Hindistandaki Türk-Moğol hakimiyeti sırasında Hint dinlerine geniş bir ilgi olmuştur. Harezmli Biruni'nin gittiği Hindistan'da Sanskritçe öğrenip yazdığı Kitab'üt Tahkîk Mâli'l Hind Hind dini ve kültürü hakkında geniş bilgi veren dikkat çekici eserlerden biridir. Yine Ekber, Hint kutsal metinlerini çevirmiştir hatta Din-i İlahi adında farklı dinlerden unsurları biraraya getirdiği senkretik bir hareket ortaya çıkarmıştır.
Türkiye'ye gelince farklı dinlere duyulan araştırma merakının daha az olduğu görülmektedir. İslam diniyle ilgili ilk bilimsel çalışmaların tarihi de oldukça yenidir. Başta [[Ziya Gökalp]] olmak üzere [[Hilmi Ziya Ülken]], [[Erol Güngör]] gibi yazarlar İslamiyetin toplumsal yönü üzerine ilk öncü araştırmaları yapmışlar ancak genel olarak İslamiyet ve özelde de diğer dinler üzerine Batı'daki sosyal bilim disiplini içerisinden yapılan araştırmaların çok kısıtlı sayıda kaldığı görülmüştür. Bunun başlıca iki ana sebebi olduğu söylenebilir:
'''1-'''Türkiye'de din bilimlerinin ilahiyat alanı içinde ve ona destek olmak üzere okutulması gerektiği şeklindeki inanç ve düşünce. Bu yaklaşım sebebiyle din bilimleri alanındaki çalışmaların bir kısmı temel yaklaşımları itibariyle hala ilahiyat çizgisinden ayrılabilmiş değildir.
'''2-'''Dinin ve dinlerin sosyal bilim mantığı içerisinde araştırılmasının önünde duran engellerden diğeri din veya dinlerin red veya kabul, iman ve inkar şeklindeki ideolojik ve siyasi seçimlerin çerçevesi içerisinden değerlendirilmeye çalışılmasıdır.
== Yararlanılan Kaynaklar ==
118. satır:
== Makale-Bağlantılar ==
* [http://www.geocities.com/dinbilim/Niniandin.html Din ve İnsan Tecrübesi]
* [http://www.geocities.com/dinbilim/Wachdinbilim.html Din Bilimi]
* [http://www.geocities.com/dinbilim/dinbilimtarihce.html Din Bilimlerinin Tarihçesi]
== Türkçe Web Bağlantıları ==
* [http://www.dinbilimleri.com/ Dinbilimleri Akademik Araştırma Merkezi]
* [http://www.kuantum.gen.tr]
* [http://www.geocities.com/dinbilim/ Din Bilimleri]
* [http://www.dinlertarihi.com/ Dinler Tarihi]
| |||