Almanya'daki Danimarkalı azınlık: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Addbot (mesaj | katkılar)
k Bot: Artık Vikiveri tarafından d:q682109 sayfası üzerinden sağlanan 8 vikilerarası bağlantı taşınıyor
k Yazım/Biçem, değiştirildi: Sözkonusu → Söz konusu (2) AWB ile
2. satır:
'''Almanya'daki Danimarkalı azınlık''', Almanya'da resmen azınlık olarak kabul edilen ve kuzeydeki [[Schleswig-Holstein]] eyâletinde yaşayan etnik grup. Sayıları, farklı kaynaklara ve tanımlamalara göre 8.000 ile 50.000 bin arasında değişmektedir.
== Azınlık statüsü ==
Danimarkalı azınlık, [[Sorblar]], [[Frizler]], [[Sinti]] ve [[Romanlar]]<ref name=brd> [http://www.tatsachen-ueber-deutschland.de/de/bundeslaender/inhaltsseiten/hintergrund-1/die-nationale-minderheiten.html?type=1 Almanya Dışişleri Bakanlığı'nın azınlıklarla ilgili sayfası]</ref> ile birlikte 1 Şubat 1998 tarihinde resmen yürürlüğe giren Avrupa Konseyi'nin etnik [[azınlık]]ların korunmasına ilişkin Çerçeve Sözleşmesi kapsamında değerlendirilen ve Alman federal hükümeti tarafından bu özellikleri onaylanan, [[Almanya]]'daki etnik azınlıklar kapsamına girmektedir.<ref name="rahmenuebereinkommen">[http://conventions.coe.int/Treaty/ger/Treaties/Html/157.htm Çerçeve Sözleşmesi'nin metni]</ref>
 
Almanya'daki Danimarkalı azınlığın statüsüne 1955 tarihli Bonn-Kopenhagen Bildirgesi'nde açıklık getirilmiştir. Belgede, Alman federal hükümeti Danimarkalı azınlığın korunmasını taahhüt ederken Danimarka da benzer hakları Danimarka'da yaşayan Alman azınlık için güvence altına almıştır.
9. satır:
 
== Danimarkalı azınlığın sayısal olarak durumu ==
Danimarkalı azınlığı ilgilendiren tüm meseleler 1965 yılından bu yana federal içişleri bakanlığı bünyesinde kurulan danışma kurulunca („Beratenden Ausschuß für Fragen der dänischen Minderheit beim Bundesminister des Innern“) ele alınmaktadır. İçişleri bakanının başkanlığını yaptığı kurul, içişleri bakanlığının ilgili müsteşarı, federal mecliste grubu bulunan partilerden ikişer temsilci, ikisi [[SSW]] üyesi olmak üzere Danimarkalı azınlığın üç temsilcisi ve Schleswig Holstein eyâlet yönetiminin azınlık temsilcisinden meydana gelmektedir. Danimarkalı azınlıkla ilgili tüm resmi açıklamalara bu kurulda son şekli verilmektedir. Ele alınan konunun özelliğine göre, geçici olmak kaydıyla içişleri bakanlığı haricindeki diğer bakanlıkların temsilcileri de kurula zaman zaman dahil edilmektedir.
 
SözkonusuSöz konusu kurulun SSW gibi Danimarkalı azınlığın resmi temsilcisi statüsündeki kurumlara dayandırdığı rakamlara göre azınlık nüfusu yaklaşık 50 bini bulmaktadır. Bu rakam hesaplanırken bir taraftan SSW'ye seçimlerde verilen oylar göz önünde bulundurulurken diğer taraftan azınlık üyeleri tarafından kurulan spor kulüpleri, dernekler, ana okulları, ilk ve orta okullar, kütüphaneler ve kilise cemaatlerinin üye sayıları temel alındı. Bunların bazılarının birden fazla sivil toplum kuruluşunda üye olabileceği göze alındı. ''Bonn-Kopenhag Bildirgesi'' uyarınca kendini Danimarkalı olarak tanımlayan Danimarkalı olarak kabul edilmektedir.
 
Danimarkalı azınlığın resmi temsilcisi statüsündeki kurumların işaret ettiği tahmini 50 bin rakamı, dil esasına dayanmaktadır. Buna göre Schleswig Holstein eyaletinde en az 8 ila 10 bin arasında Dan dilinde konuşan kişinin varlığı öngörülmektedir. Azınlık tanımlamalarında farklı uluslararası kriter ve kesin sayının belirlenmesinin güçlüğü, zaman zaman Danimarkalı azınlıkla ilgili çok farklı rakamların ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Fischer Yıllığı 1994'e kadar Almanya'daki Danimarkalı azınlığı 30 bin olarak verirken 1995'te bu rakam iki katı artışla 60 bine çıkarılmış, 2001'ten itibaren 50 binlerde seyretmiştir.
 
Almanya'daki Danimarkalı azınlığa ilişkin rakamlar hesaplanırken bazı tarihi veriler de dikkate alınmaktadır:
27. satır:
== Tarih ==
 
Güney Schleswig'deki Danimarkalı azınlık ya da Danimarka'daki Alman azınlık 1920 tarihinde Schleswig'de yapılan referandumla ortaya çıkmıştır.
 
Almanlar ve Danimarkalılar, kral ve kraliçelerin belli hanedan aileler arasından seçildiği uzun yüzyıllar boyunca barış içinde yan yana yaşadılar. Bu dönemi takip eden liberal Danimarka mutlakiyet rejiminde de öneml sorunlar yaşanmadı. Ancak 19'ncı yüzyılla birlikte yükselen milliyetçi düşünceler bölgede de etkili oldu; hak talepleri, iki milliyet arasında çeşitli ihtilaflar doğurdu.
 
Bölgede [[1848]] yılında Danimarka yönetimine karşı bir isyan patlak verdi. Gelişmeye komşular da müdahale edince Danimarka ile Prusya-Avusturya savaşı yaşandı. Danimarka savaşı kaybedince 1864 - 1920 yılları arasında Schleswig bölgesinin tamamı Prusya'nın egemenlik alanında kaldı. 1920 tarihinde Schleswig'de yapılan referandumla kuzey kesimi Danimarka'ya bırakıldı. 1920 referandumu sonrası günümüzde hala geçerli olan sınır ve sınırın her iki yakasında farklı milliyetlyerden azınlıklar ortaya çıktı.
37. satır:
== Tarih ==
 
Güney Schleswig'deki Danimarkalı azınlık, 1920'de Schleswig'de yapılan referandumla ortaya çıkmıştır. Sınır belirlenirken , Danimarka'ya daha fazla toprak sağlayabilme gayesiyle, Almanca ve Dancanın yoğun olarak konuşulduğu bölgelerin somut olarak belirlenmesinden uzak duruldu. Bu tutum sınırın her iki yakasında da önemli büyüklükte milli azınlıkların ortaya çıkışına vesile oldu. 1920 tarihli, Schleswig'in hangi devletin egemenlik sahasında yer alacağına dair referandum. Flensburg, Tondern ve Husum'dan meydana gelen, Schleswig'in kuzey kesimlerinen oluşan 2. Bölge'de toplam 12.800 kişi tercihini Danimarka yönünde belirtti. Danimarkalı azınlığın sayısı ilerliyen yıllarda 7.000'e kadar geriledi. Danimarkalı azınlık, 1933 - 1945 yılları arasındaki Nazi rejimi döneminde doğrudan hedef alınmasa da baskılara maruz kaldı. Buna karşılık azınlık üyeleri diğer vatandaşların zorunlu olarak katılmak zorunda oldukları faaliyetlerden muaf tutuldular. SözkonusuSöz konusu dönemde 1.000'den fazla azınlık mensubu milliyetini terk etti.<ref>Kühl / Federal Siyasi Eğitim Dairesi</ref> Schleswig-Holstein Eyeleti Tarih Araştıma Cemiyeti, savaş sonunda örgütlü Danimarkalı azınlık mensubunun sayısını 2.700 olarak belirtmektedir.
 
=== 1945-1955 ===
48. satır:
Bu süreçte yerel siyaset dünyasında özellikle Sosyal Demokratlar Danimarka'ya yaklaşımı savundular. BBuna karşılık merkez ve sağ yelpazeden de Danimarka'yı talep edenler çıktı. 1945 yazında, daha sonra eyâletin başbakanlığını yapacak Hrıstiyan Demokrat politikacı Friedrich-Wilhelm Lübke Angeln'de yaptığı bir konuşmada Danimarka'ya bağlanma arzusunu dile getirdi. Ancak aynı Lübke bu konuşmanın bir yıl ardından sınır operasyonuna şiddetle karşı çıkan grubun sözcüleri arasında yer aldı.<ref name="ingen" />
 
Eyalet yönetimi 1953'te "Kuzey Programı" adını verdiği bir projeyi uygulamaya koydu. Projenin amacı, ekonomik zayıflığı mülteci akınıyla daha da derinleşen kuzey bölgelerinin güçlendirilmesiydi. Proje, umudunu Danimarka ile birleşmeye bağlayanların önünü kesmeyi hedefliyordu. Bu kapsamda özellikle Almanya - Danimarka sınır bölgesinde geniş kesimler imar ve tarıma açıldı; yeni çiftlik bölgelerine mülteciler yerleştirildi.<ref>http://www.geschichte-s-h.de/vonabisz/programm_nord.htm</ref> Danimarka hareketine önemli darbe indiren bu müdahale toplumsal yapıyı da değiştirdi. İster Danimarkalı isterse Alman olsun bölge halkınca uzun yıllardır konuşulan "Güney Jüt" ağzı hızla geriledi.
 
=== 1990 sonrası ===
77. satır:
 
{{DEFAULTSORT:Almanya'daki Danimarkali Azinlik}}
 
[[Kategori:Danimarka tarihi]]
[[Kategori:Schleswig-Holstein]]