|
[[Dosya:IAAII.png|thumb|right|175px|Oksin: Kimyasal yapısı (indol-3-asetik asit)]]
'''Oksin''' (İngilizce; Auxin) [[bitki]]lerde büyüme ve gelişmeyi etkileyen en önemli [[hormon]]lardan biridir. Oksin kelimesi yunan αυξειν (auxein) kelimesinde gelmedir ve 'büyüme' anlamına gelir. IAA (Indol-3-asetik asit) en önemli '''doğal''' oksin ve NAA (1-Naftalinasetik asit) en önemli '''sentetik''' oskin dir.
Bir maddeye hormon diyebilmemiz için 5 özelliği taşıması gerekir:
-Bitkide sentezlenen,
-Sentezlendiği yerde nbaşka yere taşınabilen,
-Taşındığı yerde de etkin olabilen,
-Çok düşük konsantrasyonlarda bile etki gösterebilen,
-Organik maddelere bitki hormonu denir.Eğer bu özellikleri taşımıyorsa Bitki Büyüme Maddesi(Bitki büyüme düzenleyici) denir.Her hormon bitki büyüme maddesidir ancak her bitki büyüme maddesi hormon değildir. Örneğin IAA (Indol-3-asetik asit)hormondur ancak NAA (1-Naftalin asetik asit) hormon değil bitki büyüme maddesidir.
Oksin'ler(Birden fazla manasındadır)
Bulunuş hikayesi; 1926'lı yıllarda Went adlı bir doktora öğrencisi tarafından bulunmuştur.Yulaf koleoptili ışığa doğru yönelmiştir ve yönelen kısım kesilip agar ortamına konmuştur.Difüzyon yoluyla agara geçer.Buradan alınan bir parça agar kesilen koleoptil kısımının ışığı yakın olan kısmına konmuştur ve bir değişim gözlemlenmemiştir.Yine aynı şekilde bir parça agar koleoptilin ışık kaynağından uzak yere konmuş ve uç kısımda bir yönelme olmuştur.Bu deneyden şu çıkarımda bulunulmuştur :
1)Kesilen blok içinde bir hormon var.Buna büyüme manasına gelen oksin adı verilmiştir.IAA (indol-3-asetik asit)
2)Eğer oksin ışık kaynağına yakın olursa parçalanır (okside olur). Uzak olursa parçalanmaz, çıkarımında bulunmuştur.
Doğal oksinler:
1)IAA(indol-3-asetik asit)
2)4 cl IAA( 4 kloro indol asetik asit)
Yapay oksinler
1)NAA (Naftale asetik asit)
2)NCPA (2 metil 4 kloro fenoksi klorik asit)
3)2,4D (2,4 dikoloro fenoksi asetik asit)
4)2,4,5 T (2,4,5 trikloro fenoksi asetik asit)
* [[Bitki]]nin uç noktalarında bulunur.
* Çok fazla salgılanması büyümeyi durdurur.
* Büyüme hücrelerini uyarır.
[[Kategori:Bitkisel hormonlar(Stimülatörler-teşvik edici)]]
| 