'''Tozlaşma''', [[bitkiler]]in [[erkek organ]]ında üretilen [[polen]]lerin çeşitli nedenlerle [[dişi organ]]ın tepecik bölümüne taşınması olayına denir. Böylece tepeciğe yapışan polenler, dişicik borusundan yumurtalığa inerek [[döllenme]] meydana gelir. Döllenmiş yumurtaya [[zigot]] denir. Zigot gelişerek [[embriyo]]yu oluşturur. Bu polenlerin dişicik borusuna taşınması [[rüzgâr]], [[su]] ve [[böcekler]] yoluyla olabilir.
Satır 9 ⟶ 10:
== Hayvanlarla Tozlaşma ==
Pek çok bitki çiçek tozlarının aktarılmasında hayvanları kullanır. Tozlaşmada rol oynayan hayvanların başında arılar gelir. --[[Kullanıcı:Zeynepsudebicakci|Zeynepsudebicakci]] ([[Kullanıcı mesaj:Zeynepsudebicakci|mesaj]]) 14:15, 2 Mart 2014 (UTC)Çiçekten çiçeğe dolaşarak bal özü arayan arılar bir çiçeğin erkek organı başçığından kanat ve ayaklarına bulaşan çiçek tozlarını, daha sonra kondukları başka bir çiçeğin dişi organının tepeciğine bırakırlar. Eğer bir bitkinin çiçek tozları başka türden bir bitkinin tepeciğine konarsa döllenme gerçekleşmez; ama aynı türden bir bitkinin tepeciği üstüne konarsa, her çiçektozu taneciği dişi organın boyuncuğundan yumurtalığa doğru ince bir kılcal boru uzatır. Bu borucukların yardımıyla yumurtalığa ulaşan erkek üreme hücreleri buradaki dişi üreme hücreleriyle birleşir, yani onları döller. Pek çok bitki balözü taşıdığının bir göstergesi olan, göz alıcı renklere bürünmüş, keskin ve hoş kokulu çiçekleriyle hayvanları kendine çeker. Böylece çiçeğe gelen hayvan balözüyle ödüllendirileceğini bilir. Ayrıca, bitkisel şekerlerden ötürü yapışkan ve tatlı olan çiçektozları da çekiciliği artırır. Bazı bitki türleri ise balözü sunmadığı halde, öbür çiçekli bitkileri taklit ederek hayvanları renkleriyle kandırabilir. Bazı orkideler bu aldatmacayı daha da ileri götürerek çiçeklerini böceklere benzetir. Örneğin, Ophrys cinsinden orkideler toprakarısının dişisine benzeyen çiçeklerinden ötürü erkek toprakarılarının akınına uğrar. Erkek organ bu yanılgıyla dişi taklidi çiçekle çiftleşmeye çalışırken orkidenin erkekorganlarından kopan çiçektozları böceğin başına yapışır. Daha sonra başka bir orkideye gittiğinde çiçektozlarını o çiçeğin tepeciğine bulaştırır. Bazen de bitkiler, böcekleri kendine çekebilmek için güzel renkli ve hoş kokulu çiçeklerin tersine, kötü kokulu çiçekler üretir. Örneğin, Rafflesia cinsinden bazı türlerin çiçekleri, kokmuş eti andıran çok kötü bir koku yayar. Ne var ki, insanlar için dayanılmaz olan bu koku, yumurtalarını bırakabileceği bir hayvan leşi arayan sinekleri çiçeğe çekerek tozlaşmada çok önemli bir rol oynar. Kahkahaçiçeği ve petunya gibi, çiçekleri huniye benzeyen bazı bitkilerde balözü çiçeklerin dibinde, yani ulaşılması oldukça zor bir yerde bulunur. Bu tip çiçeklerden ancak kelebekler gibi uzun, borumsu dilleri bulunan böcekler balözü alabilir ve böylelikle tozlaşmaya yardımcı olabilir. Kuşlar ve yarasalar da tozlaşmada görev alan hayvanlardandır. Örneğin mineağacı ve çingülü çiçeklerinden beslenen kolibriler gagalarına ve başlarına bulaşan çiçektozlarını bir çiçekten ötekine aktarırlar. Karanlık bastığında yuvalarından çıkarak yiyecek aramaya koyulan yarasalar ise gece açan çiçeklerin çevresinde uçuşarak balözü yalarlar ve bu arada yüzlerine bulaşan çiçek tozlarını öbür çiçeklere taşırlar. Bazı su bitkilerinin çiçektozları ise [[akarsu]]larla taşınır. [[Tohum]]ların yayılma yolları kısaca böyledir.