Rosetta Taşı: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Peykbot (mesaj | katkılar)
k →‎Kaynaklar: başlık düzenlemeleri
Mirochi (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
1. satır:
[[Dosya:rosetta_stone.jpg|thumb|200px|right|Rosetta Taşı, [[British Museum]]'da sergilenmektedir.]]
 
'''Rosetta Taşı''', ya da '''Reşid Taşı''', [[Mısır]]'da kale yapımındaki bir kazı sırasında rastlantı eseri bir Fransız askeri tarafından bulunmuş, yine Mısır'da Fransızlar tarafından kurulmuş olan Enstitüyeenstitüye gönderilmiştir.
 
Taş, belli başlı üç Mısır tapınağına gönderilmek amacıyla ve üç dilde yazılmış. Bu diller: [[Demotik]] (Mısır'da halkın kullandığı dil), [[Hiyeroglif]] ve [[Antik Yunanca]]. Böylece Mısır halkı ile Mısır asilleri ve Yunanlılar bu antlaşmayı rahatlıkla okuyabilmişlerdir.
10. satır:
 
== Rosetta Taşı'nda yazanlar ==
Saltanatta, genç bir hükümdar babasının krallığının varisi olmuştur. O hükümdar ki hükümdarların efendisi, en şanlı, şereflisi, Mısır'ın kurucusudur ve onun dindarlığı tanrılara doğru, zaferleri düşmanların üzerinedir, o insanlığın uygar hayatını geliştirmiş olandır, Otuz Yıl Festivallerinin(*<sup>1)</sup> efendisi, Ptaah kadar yüce, Ra gibi bir kraldır. O aşağı ve yukarı ülkelerin muhteşem hükümdarıdır. Philopatores'in evladı, Ra'nın zafer bahşettiklerinden olmaya, Ptaah'ın kabul edip onayladıklarından biri, Amun'un yaşayan suretidir. Ra'nın oğlu, Ptolemy, -sonsuza dek yaşayacak olan, Ptaah'ın sevdiği- dokuzuncu yılında, Aetos oğlu Aetos tanrı Alexander'in rahibi,ve tanrı Soteres'in, ve tanrı Adelphoi'in ve tanrı Euergetai'in, ve tanrı Philopatores'in rahibi (*<sup>2)</sup> olduğunda, Xandikos ayının dördünde, Mısırlıların takviminde Mekhir(*<sup>3)</sup> ayının onsekizinci gününde, Diogenes 'in kızı Areia, Philadelphos'ın kız kardeşi ve karısı, kraliçesi ve Ptolemy kızı Irene Arsinoe Philopator'un rahibesi oldu.
 
Orada kahinlerin ve rahiplerin başı ile tanrılığın hükümdar kıyafetini giydirmek için tapınağa girmiş olan ve yelpaze taşıyıcıları ve kutsal yazıcılar ve Memphis'in kralıyla tanışmaya ülkenin her yanındaki tapınaklardan gelmiş bütün diğer rahipler, babasının krallığına varis olan -sonsuza dek yaşayan ve Ptaah'ın sevdiği, Ptolemy(V), Tanrı Epiphanes Eucharistos'un kabul seremonisi için bir araya geldiler. Onlar, Memphis'teki tapınakta bir araya geldikleri bugün ilan ettiler ki:
31. satır:
ve
 
O pek çok hediyeyi Apis ve Mnevis (*<sup>4)</sup> ve Mısır'ın diğer kutsal hayvanları için ihsan etti. Çünkü o, bu havyanlara kendisinden önceki diğer krallardan daha saygılı, onlara daha bağlıdır. Ve onların kabristanları için cömertçe ve görkemli şeyler verdi ve onların kabirleri için düzenli ödemelerde bulundu, kurbanlarla, festivallerle ve diğer alışılmış olan görenekleri yerine getirerek saygısını gösterdi ve o yasalara uygun biçimde Mısır'ın ve tapınaklarının onurunu korudu ve o Apis'in tapınağını bol bol altın ve gümüş harcanarak yapılmış zengin işlemelerle süsleyip, küçük miktarlarda olmayan değerli taşlarla donattı;
ve
 
40. satır:
 
Uğurlu talihin yardımıyla : Ülkenin bütün tapınaklarındaki rahipler tarafından Kral Ptolemy’nin
- sonsuza dek yaşayacak, Ptah’ın sevdiği, Tanrı Epiphanes Eucharistos - ebeveyni Tanrı Philopatores ve aynı zamanda Mısır’ın koruyucusu, Ptolemy olarak da anılan ve ataları Yüce Euergatai ve tanrı Adelphoi ve tanrı Soteres gibi onurunun yükseltilmesi ve sonsuza dek yaşacak olan Kral Ptolemy’nin -Ptah’ın sevdiği, Tanrı Epiphanes Eucharistos- resminin bütün tapınakların en göze çarpan yerine yerleştirilmesi kararlaştırılmıştır. O, bunun yanında tapınağın en önemli tanrısı olarak duracak olan, zaferin palasını devralmış olandır. Bunların hepsi Mısır'a özgü bir tarzda biçimlenip, üretilecek ve rahipler bu resme karşı günde üç defa hükümdara olan saygılarını sunacak ve onların üstüne kutsal giysiler koyacaklar ve Mısır'a özgü festivallerde diğer tanrılara gösterilene benzer olağan onurlandırıcı bir tarzda görevlerini gerçekleştireceklerdir ve Kral Ptolemy -Kral Ptolemy ve Kraliçe Arsione'den olma, Tanrı Philopatores, Tanrı Epiphanes Eucharistos- için tapınakların her birinde altın bir kutsal eşya sandığı konulacak ve bir yontu yerleştirilecektir ve bu kutsal eşya sandığı içerideki diğer kutsal eşya sandıklarından daha yukarıda olacaktır. Tanrı Epiphanes Eucharistos'un kutsal eşya sandığı, büyük festivallerde kafile ile birlikte taşınan diğer kutsal eşya sandıklarının yanında yer alacaktır. Bu düzenlemeyle o şimdi bütün zamanlar için kolayca ayırdedilebilir olacaktır. Sandığın üstüne on altın kral tacı konacaktır. Bu taçların üzerine tıpkı diğer sandıkların üzerine konan kobra yılanları gibi bir kobra yılanı konulacaktır. Onların ortasında, o'nun Memphis'e gidip hükümdarlığının kabulü seromonisinde taktığı çifte taç durmalıdır; onlar, meydanda çember biçimde konumlanmalıdır. Sözü edilen taç, altın sembol, onun aşağı ve yukarı Mısır'a hakimiyetini ispatlayan kralın kutsal eşya sandığını belirten sekizincisinde durmalıdır. Ve Kral'ın doğum gününün kutlandığı Mesore ayının 30. gününden bu yana ve buna benzer olarak Hükümdarlıkta babasının yerine geçtiği Paophi ayının 17. gününden beri ve bunların, hepsi için büyük kutsanmışlığın kaynağı oluşundan beri, rahipler tapınaklarda bu günleri onurlu isimli günler olarak tuttular. Ayrıca emredilmiştir ki, Mısır'ın her yerindeki tüm tapınaklarda her ayın bu günlerinde şenlikler düzenlenmeli, bu şenliklerde kesilen kurbanlar ve içkiler ve bütün diğer olağan şenliklerde olanların tamamı olmalı, ve bunlar tapınaklarda görev yapan rahiplere sunulmalıdır. Ve Kral Ptolemy -sonsuza dek yaşayacak olan,Ptah’ın sevdiği,Tanrı Epiphanes Eucharistos- için ülke genelindeki tapınaklarda, her yıl Thoth(*<sup>5)</sup> ayının ilk gününden itibaren beş gün boyunca sürecek olan, herkesin çelenkler takacağı ve Tanrıların şerefine içkiler sunacağı,kurbanlar keseceği ve diğer olağan hürmetlerini göstereceği ve her bir tapınaktaki rahibin, hizmet ettiği diğer Tanrıların isimlerine ek olarak, ‘Tanrı Epiphanes Eucharistos’un Rahipleri’ olarak da adlandırılacağı bir festival düzenlenecektir. Mısır’ın insanlarının, kanunlara göre; Kral,Tanrı Epiphanes Eucharistos’u övdüğünün ve şereflendirdiğinin herkesçe bilinmesi için, sözüedilen bu kutlamaları her yıl yaparak; O’nun ruhban sınıfı bütün resmi belgelere geçmiş ve taktıkları yüzüklere işlenmiş olacak; ayrıca bireylerin de festivalde bulunmalarına izin verilmiş ve sözüedilen, kutsal eşya sandığını tesis etmelerine ve evlerinde de bulundurmalarına izin verilmiş olacaktır.
 
Bu ferman sert taştan yapılmış dikili taşın üstüne kutsal dilde, yerlilerin dilinde ve yunanlıların dilinde işlenecek ve birinci, ikinci ve üçüncü sıradaki tapınaklarda sonsuza dek yaşayacak olan kralın tasvirinin yanına yerleştirilecektir.
 
* 1 = Kralın taç giyme töreninden 30 sene sonra Kralın fiziki güçlerinin yeniden güçlendirip onarmak üzere düzenlenen festival.<br>
Dipnotlar
* 2 = Bunlar sırasıyla Muhteşem Alexandert , Ptolemy I and Berenike I, Ptolemy II and Arsinoe II, Ptolemy III and Berenike II, and Ptolemy IV and Arsinoe III' e tekabül eder.<br>
 
* 3 = Tahminen bu ay Ocak ayına karşılık gelmektedir.<br>
* 1 Kralın taç giyme töreninden 30 sene sonra Kralın fiziki güçlerinin yeniden güçlendirip onarmak üzere düzenlenen festival.
* 4 = Bu ikisi Mısır için kutsal boğalardır.<br>
* 2 Bunlar sırasıyla Muhteşem Alexandert , Ptolemy I and Berenike I, Ptolemy II and Arsinoe II, Ptolemy III and Berenike II, and Ptolemy IV and Arsinoe III' e tekabül eder.
* 5 = Thoth hem bilgelik, yazı ve ay tanrısının, hem de Mısır takviminde ilk ayın adıdır.<ref>[http://www.fordham.edu/halsall/ancient/rosetta-stone-translation.html fordham.edu]</ref>
* 3 Tahminen bu ay Ocak ayına karşılık gelmektedir.
* 4 Bu ikisi Mısır için kutsal boğalardır.
* 5 Thoth hem bilgelik, yazı ve ay tanrısının, hem de Mısır takviminde ilk ayın adıdır.<ref>[http://www.fordham.edu/halsall/ancient/rosetta-stone-translation.html fordham.edu]</ref>
 
== Tarih ==
Satır 57 ⟶ 55:
== Keşfi ==
[[Dosya:Rosetta Stone.jpg|right|thumb|150px|Rosetta Taşı]]
[[Fransa'nın Mısır Seferi|Napolyon'un Mısır seferi]] sırasında , Fransız Ordusu'nun mühendisi Yüzbaşı [[Pierre-François Bouchard]] taşı 15 Temmuz [[1799]]'da inşaat çalışmalarına devam ederken keşfetti. Rosetta Şehri'nin Mısır limanı yakınındaki [[Fort Julien]]'deçalışırken onun önemli olduğunu anladı ve general [[Jacquer de Menou]]'ya gösterdi. Fransızlar bölgeye pek çok bilim adamı ve arkeolog getirerek, [[Kahire]]'de Mısır Enstitüsü'nü kurup, taşı oraya gönderdiler. Ağustosta oraya vardı. Eylül ayında, Fransız gazetesi ''Courrier de l'Egypt'' taşın bulunduğunu duyurdu.
çalışırken onun önemli olduğunu anladı ve general [[Jacquer de Menou]]'ya gösterdi. Fransızlar bölgeye pek çok bilim adamı ve arkeolog getirerek, [[Kahire]]'de Mısır Enstitüsü'nü kurup, taşı oraya gönderdiler. Ağustosta oraya vardı. Eylül ayında, Fransız gazetesi ''Courrier de l'Egypt'' taşın bulunduğunu duyurdu.
 
== Ayrıca bakınız ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Rosetta_Taşı" sayfasından alınmıştır