Vikipedi

Onikiciler: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
SİLME: Şablon:Onikiciler== İmamîye-î İsnâ‘aşer’îyye (İmamî Şiîlik) mezhebinin diğer Şiî mezhepler arasındaki konumu ==.. ==Mensupları==..Câferîler, Kızılbaşlar, Alevîler, Bektâşîler gibi grupl
Temizleme
3. satır:
{{Şiilik}}
 
'''Onikiciler''' ('''İmamî Şiîlik''', ya da '''İmamîye-î İsnâ‘aşer’îyyeİsnâaşeriyye''') ({{lang-ar|اثنا عشرية}}, '''Athnā‘ashariyyah''' / '''Ithnā‘ashariyyah''') [[On İki İmam]]a inanan ''[[Onikicilik]]/[[On İki İmam]]cılık [[i'tikad]]ı'' mensuplarını tanımlamak maksadıylaiçin kullanılan genel tâbirdirtabir.
 
==Mensupları==
[[CâferîlerCaferiler]], [[Kızılbaşlar]], [[KalenderîlikKalenderilik|KalenderîlerKalenderiler]], [[AlevîlerAleviler]], [[Ni'metullahîNimetullahi TarikâtıTarikatı|Ni'metullahilerNimetullahiler]] ve [[BektâşîlerBektaşiler]] gibi grupların hepsi [[Onikicilik]] [[i'tikad]]ını paylaşmaktadırlarmensubudur.
 
[[Câferîlik]]tekiCaferilikteki dini [[hukuk]] veya [[Şeriatşeriat]] ilkeleri, [[Kur'an]] ve [[Sünnet]]ten çıkarılır. [[SünnîSünnilik]] ve [[ŞiîlikŞiilik]] arasındaki farklılık, ŞiîliğinŞiiliğin [[Muhammed]]'den sonra ilk yöneticinin hem peygamberin vasiyetiyle, hem de ilâhîilahî seçimle [[Ali bin Ebu Talib]] olması gerektiğine inanılmasıdır. Son imâmınimamın çocukken kaybolup bugün gaybde bulunduğu ve [[MehdîMehdi]] olarak tekrar Dünya'ya geleceğini kabul ederler. TakrîbenTakriben ŞianınŞiilerin %85’i Onikici olup ŞiîŞii Müslüman denirken genelde ''"Onikiciler"'' kastedilir.
{{Onikiciler}}
İmamîye-î İsnâ‘aşer’îyye'ye inananlar, imâmlara inanç gibi Şia inancının birçok öğretilerini ilişkin mezheplerle paylaşsalar da [[İsmâilîler]] ve [[Zeydîler]]le imâm sayısında uyuşmazlar. Ayrıca iâamların teselsülü konusunda da birleşemezler. Genel olarak imâmın tanımı ve rolü konusunda da farklı görüşleri bulunmaktadır.▼
 
▲İmamîye-î İsnâ‘aşer’îyyeİsnâaşeriyye'ye inananlar, imâmlaraimamlara inanç gibi ŞiaŞiilik inancının birçok öğretilerini ilişkin mezheplerle paylaşsalar da [[İsmâilîlerİsmaililer]] ve [[ZeydîlerZeydiler]]le imâmimam sayısında uyuşmazlar. Ayrıca iâamlarınimamların teselsülü konusunda da birleşemezler. Genel olarak imâmınimamın tanımı ve rolü konusunda da farklı görüşleri bulunmaktadır.
== Genel bakış ==
{{ana|Onikicilik|On İki İmam}}
Onikiciler'in inancına göre;
# [[İslam peygamberleri|İslâm peygamberi]] [[Muhammed Mustafa]]'nın kızı [[Fâtıma bint Muhammed|Fâtıma]] ve dâmâdı [[Ali]] soyundan gelen [[On İki İmam]] kanalıyla gelen sözleri [[hadis]] olarak kabul eder ve bunları en güvenilir olarak görürler.
# Bilhassa İslâm peygamberi Muhammed'in kuzeni, dâmadı ve peygamberin ilk hanımı olan [[Hatice bint Hüveylid|Hatîce]]'den sonra İslâm'ı ikinci olarak kabul eden, [[Ehl-i Beyt]]'in başı ve peygamberin bugüne kadar gelen soyunun tek babası olan Ali'nin teselsülünü [[Sünnîler]]in hilâfına [[Hilâfet]]in yerine esas kabul ederler. Onlara göre Ali, Müslümanların çoğunluğunca kabul edilen dördüncü halife olmaktan ziyade ilâhî tasdik edilmiş ilk imâmdır. Bu imâmlara ''[[Oniki İmam|"İlâhî Halîfeler"]]'' de derler.
# [[Fıkıh usûlü]] olarak [[kıyas]] yerine [[akıl|aklı]] kabul ederek [[içtihad]]ı önemserler.
# [[Sünnî]]lerin makbul halife kabul ettikleri [[Ebu Bekr-i Sıddık]], [[Ömer ibn Hattab]] ve [[Osman bin Affan]] kanalıyla gelen hadisleri kabul etmez, onları model almazlar.
# [[Hazreti Muhammed]] ve kızı [[Fatıma Zehra]]'nın yanı sıra [[Oniki imam]]a mâsumluk ve yanılmazlık atfederek sadece bu grubun sözlerini ve örnekliğini kabul ederlir.
[[Şii İslam]] inancında [[Ali bin Ebu Talib]]'in çok özel bir yeri vardır. [[Şiî]] [[amentü]]sünde bulunan [[imamet]] anlayışına göre [[Hazreti Muhammed]] vefat ettiğinde yerine imâm olması gereken kişi [[Ali|Ali el-Mürtezâ]]'ydı. Dolayısile [[imâmet]]in [[Ali]]'nin soyundan devam etmesi şarttır.
 
{{İslam-taslak}}
=== Câferî fıkıh ekolleri ===
{{ana|Câferîlik}}
* [[Ahbârî (Şii)|Ahbârî]]: Peygamber ve İmamlar'ın haberlerine (hadislerine) önem verir ve İçtihad hakkın kullanılmasını kabul etmez.
* [[Şeyhî (Şii)|Şeyhî]]
* [[Usûlî (Şii)|Usûlî]]: [[Fıkıh usûlü]] (fıkhî kaynak) olarak [[Kur'an]], [[Hadis]] ve [[İcma]]'nın dışında Akıl (hikmet)'ı da kabul edir ve gaiba sırasında [[fakîh]]lerin [[içtihâd]]ına önem verir. Günümüzde [[İran]]'da uygulanan [[Velâyet-i Fakih yâ Hükûmet-i İslamî]] sistemine yol açmıştır.
 
[[Kategori:DinŞiilik]]▼
== Yayılımı ==
''İmamîye-î İsnâ‘aşer’îyye'' inancı [[Azerbeycan]], [[Bahreyn]], [[Lübnan]], [[Irak]] ve [[İran]]’da çoğunlukça benimsenir. [[Arnavutluk]], [[Suriye]] ve [[Türkiye]]’deki [[Alevîler]], kendilerini Onikici saysa da ana görüşten önemli ölçüde ayrılan inançları vardır. [[Onikicilik]] inancı [[Afganistan]], [[Birleşik Arap Emirlikleri]], [[Nijerya]], [[Hindistan]],<ref>{{cite web|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/lucknow/Shia-women-too-can-initiate-divorce/articleshow/334804.cms|başlık=Shia women too can initiate divorce| yayıncı=[[The Times of India]] |tarih=November 6, 2006| erişimtarihi=2010-06-21}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.dnaindia.com/india/report_talaq-rights-proposed-for-shia-women_1062327 |başlık=Talaq rights proposed for Shia women| yayıncı=Daily News and Analysis, www.dnaindia.com |tarih=5 November 2006| erişimtarihi=2010-06-21}}</ref><ref>{{cite web|url= http://www.tribuneindia.com/2009/20090725/edit.htm#4 |başlık= Obama's Overtures| yayıncı=[[The Tribune]] | erişimtarihi=2010-07-21}}</ref><ref>{{cite web|url= http://www.boloji.com/opinion/0360.htm |başlık= Imperialism and Divide & Rule Policy | yayıncı=[[Boloji]] | erişimtarihi=2010-07-21}}</ref><ref>{{cite web|url= http://www.indianexpress.com/news/ahmadinejad-on-way-nsa-says-india-to-be-impacted-if-iran-wronged-by-others/299498/ |başlık= Ahmadinejad on way, NSA says India to be impacted if Iran ‘wronged by others’ | yayıncı=[[Indian Express]] | erişimtarihi=2010-07-21}}</ref> [[Katar]], [[Kuveyt]], [[Pakistan]] ve [[Tanzanya]]’da da büyük azınlıklarca kabul edilir. Daha küçük azınlıklar, Avrupa ve Amerika’nın yanısıra [[Endonezya]], [[Gana]], [[Kenya]], [[Malezya]], [[Mısır]], [[Senegal]], [[Sudan]], [[Suûdi Arabistan]],<ref>[http://merln.ndu.edu/archive/icg/shiitequestion.pdf International Crisis Group. The Shiite Question in Saudi Arabia, Middle East Report No. 45, 19 September 2005].</ref> [[Umman]], [[Yemen]] gibi Dünya’nın birçok başka ülkesinde mevcuttur.
 
== İmamîye-î İsnâ‘aşer’îyye (İmamî Şiîlik) mezhebinin diğer Şiî mezhepler arasındaki konumu ==
{{ana|Câferiyye Şiîliği}}
{{Şiilik mezhepleri}}
 
== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}
 
 
▲[[Kategori:Din]]
[[Kategori:İslâm]]
[[Kategori:Şia]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Onikiciler" sayfasından alınmıştır