Sıtma: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
Théoden (mesaj | katkılar)
k Rüveyda Gülşen Üser tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, 5.46.176.187 tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi.
1. satır:
{{TıpUyarı}}
{{Hastalık bilgi kutusu
| Hastalık adı = Sıtma(Plasmodyum)
| Resim = [[Dosya:Plasmodium.jpg|250px]]
| Resim açıklama = Sıtma mikrobu
29. satır:
Yeryüzünde belirli bölgelerde sık bulunan hastalık 45 derece kuzey, 40 derece güney enlemleri arasında daha fazladır. Tropik ve subtropik bölgelerin hastalığı olarakta bilinmekte. Afrika’da ölen her yüz çocuktan onunun sebebi olan sıtma, Türkiye’de de önemli bir sağlık problemi olup, sürekli mücâdele edilmektedir
 
____ 19:01, 24 Aralık 2012 (UTC)== Sıtma mikrobu ==
[[Dosya:Malaria LifeCycle(French version).GIF|right|thumb|250px|Sıtma hastalığı döngüsü]]
 
Plazmodiler amibe benzeyen, mikroskopta görülebilen tek hücreli parazitlerdir. Çoğalmaları iki safhada olur. Birincisi, cinsî üreme safhasıdır ve sivrisineklerde vukû bulur. İkincisi, cinsî olmayan çoğalma safhasıdır ki, insan alyuvarlarında olur.
Plazmodiler amibe benzeyen, mikroskopta görülebilen tek hücreli parazitlerdir.İnsan kanında eşeysiz , sivrisinekde ise eşeyli olarak çoğalır.Sivrisineğin insani ısırması sonucunda sporlar insan vücuduna geçer.Bir kısmı gametleri (erkek ve dişi üreme organları) oluştururken bir kısmıda kendi arasında bölünerek çoğalırlar.Bu sporlar kana karışır ve alyuvarların içine girer bu sporlar etrafında bir miktar stoplazma biriktirerek merozoitleri oluştururlar.Merozoitlerin sayısı arttıkça alyuvarlar şişer ve patlarlar. Hastada kansızlık , ateş , titreme , ve üşüme görülür.Plazmodyum ökaryottur.Protazoa (tek hücreli ) dır.
 
Enfeksiyonun kaynağı genellikle hasta bir şahıs veya belirtisiz bir taşıyıcıdır. Sıtma, sivrisineklerle bulaştığı gibi, hastalıklı kan nakilleriyle veya bulaşık şırıngalarla da geçebilir.
 
[[Plazmodium]]ların dört tipi vardır: ''[[Plasmodium vivax]]'' denilen tipi, tersiyana sıtmasını yapar. Ateş 48 saatte bir yükselir. [[Asya]]'da, [[Avrupa]]'da ve [[Akdeniz]] ülkelerinde bulunur. Afrikalılar buna karşı dirençlidirler.
 
''[[Plasmodium malaria]]'', quartana sıtmasını yapar, 72 saatte bir ateş yükselir. Az rastlanır. [[Hindistan]], Asya ve tropikal Afrika’da karşılaşılır.
 
''[[Plasmodium ovale]]'' az bulunur. 48 saatte bir ateş yapar. Bilhassa [[Batı Afrika]]'da vardır.
 
''[[Plasmodium falciparum]]'', tropikal bölgelerde, [[Güneydoğu Asya]]'da çok görülen bu tip, en şiddetli seyreden sıtma şeklini yapar. Ateşler daha uzun sürer. Nöbetler ortalama günaşırı gelişir.
 
== Belirtileri ==
Satır 44 ⟶ 55:
 
== Korunma ==
Sıtmayla mücadelede en önemli hususlardan birisi sivrisineklerle mücadeledir. Bunun için de en kıymetli yol anofel türlerini yok etmektir. Bu hususta dünyâda geniş çaplı ilk çalışma [[20.yüzyıl]] başlarında [[Küba]] ve [[Panama]] bölgesinde başlatılmıştır. Bu eradikasyon (kökünü kazıma) neticesinde Küba’da 1899’da binde 999 olan hasta oranı 1908’de binde 19’a düşürülmüştür. 1939’da [[DDT]]’nin kullanılmağakullanılmaya başlanması başarıyı daha da arttırdı. 1946 yılında Dünyâ Sağlık Teşkilâtı sıtma eradikasyonunu geniş çaplı olarak ele almıştır.
 
DDT (Dichloro-diphenyl-trichloroethane) petrol içinde % 5 emülsiyon şeklinde evlere, ahırlara, kümeslere, püskürtülür. Yiyecekler, içecekler korunmalıdır. Bazı tip anofeller DDT’ye karşı direnç kazanmışlardır. Bu yüzden yeni maddeler araştırılmaktadır. Bunlarla beraber bütün su birikintilerinin, bataklıkların kurutulması, nehirlerin, akarsuların düzenlenmesi gerekmektedir.
Satır 75 ⟶ 86:
 
* Rehber ansiklopedisi
 
<!--interwiki-->
 
[[Kategori:Sıtma| ]]
Satır 85 ⟶ 96:
{{Link SM|uk}}
 
{{Link SM|dv}}
[[af:Malaria]]
[[an:Malaria]]
[[ar:برداء]]
[[arz:مالاريا]]
[[ast:Malaria]]
[[az:Malyariya]]
[[bat-smg:Maliarėjė]]
[[be:Малярыя]]
[[be-x-old:Малярыя]]
[[bg:Малария]]
[[bn:ম্যালেরিয়া]]
[[br:Malaria]]
[[bs:Malarija]]
[[ca:Malària]]
[[cs:Malárie]]
[[cy:Malaria]]
[[da:Malaria]]
[[de:Malaria]]
[[dv:މެލޭރިޔާ]]
[[el:Ελονοσία]]
[[en:Malaria]]
[[eo:Malario]]
[[es:Malaria]]
[[et:Malaaria]]
[[eu:Malaria]]
[[fa:مالاریا]]
[[fi:Malaria]]
[[fiu-vro:Malaaria]]
[[fo:Malaria]]
[[fr:Paludisme]]
[[ga:Maláire]]
[[gl:Malaria]]
[[gn:Akanundu ro'y]]
[[gu:મલેરિયા]]
[[he:מלריה]]
[[hi:मलेरिया]]
[[hr:Malarija]]
[[ht:Malarya]]
[[hu:Malária]]
[[hy:Մալարիա]]
[[ia:Malaria]]
[[id:Malaria]]
[[ilo:Malaria]]
[[io:Malario]]
[[is:Malaría]]
[[it:Malaria]]
[[ja:マラリア]]
[[jv:Malaria]]
[[ka:მალარია]]
[[kk:Безгек]]
[[kn:ಮಲೇರಿಯಾ]]
[[ko:말라리아]]
[[ku:Lerzeta]]
[[ky:Безгек( медицина)]]
[[la:Malaria]]
[[ln:Malariyá]]
[[lt:Maliarija]]
[[lv:Malārija]]
[[mk:Маларија]]
[[ml:മലമ്പനി]]
[[mr:मलेरिया]]
[[ms:Malaria]]
[[mt:Malarja]]
[[my:ငှက်ဖျားရောဂါ]]
[[ne:औलो]]
[[new:अउल]]
[[nl:Malaria]]
[[nn:Malaria]]
[[no:Malaria]]
[[oc:Malària]]
[[om:Busaa]]
[[or:ମ୍ୟାଲେରିଆ]]
[[pl:Malaria]]
[[pnb:ملیریا]]
[[ps:ملاريا]]
[[pt:Malária]]
[[qu:Chukchu]]
[[ro:Malarie]]
[[ru:Малярия]]
[[rue:Маларія]]
[[sa:शीतज्वरः]]
[[scn:Malaria]]
[[sh:Malarija]]
[[si:මැලේරියාව]]
[[simple:Malaria]]
[[sk:Malária]]
[[sl:Malarija]]
[[so:Malaariyo]]
[[sr:Маларија]]
[[su:Malaria]]
[[sv:Malaria]]
[[sw:Malaria]]
[[ta:மலேரியா]]
[[te:మలేరియా]]
[[th:มาลาเรีย]]
[[tl:Malarya]]
[[uk:Малярія]]
[[ur:ملیریا]]
[[vi:Sốt rét]]
[[war:Malarya]]
[[yi:מאלאריע]]
[[yo:Màláríà]]
[[zh:疟疾]]
[[zh-min-nan:Ma-lá-lí-á]]
[[zh-yue:發冷]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Sıtma" sayfasından alınmıştır