Başkurtça: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Buzancar (mesaj | katkılar)
Buzancar (mesaj | katkılar)
113. satır:
* '''[[Х]]''': Başkurtça’da, Tatarca’da ve Azerice’de kullanılır. Boğazdan gelen gırtlaksı bir H sesidir. Normal H sesinden biraz daha sert ve hırıltılıdır. H sesi hiçbir engele takılmadan çıkarken, bu ses boğazın üst kısmında titreşir. Arapçadaki Hı ('''[[خ]]''') harfidir. Azericenin resmi harflerinden birisidir. İç ve Doğu Anadolu ağızlarında sıklıkla rastlanır. Örneğin: ''Baxmax'' (Bakmak) fiilinin okunuşu ''Baḥmaḥ'' şeklindedir ancak kelimenin içindeki h harfleri gırtlaktan ve hırıltılı olarak çıkartılır. ''Çaxmax (Çaḥmaḥ; Çakmak), Yanmax (Yanmaḥ; Yanmak)…'' Bu sesin Türkçedeki kullanımında çoğu zaman birbirlerine çok yakın kaynaklardan çıkan Arapçadaki Ha ('''[[ح]]''') harfi ile olan farkı ortadan kalkmıştır ('''[[Ⱨ]], [[Ḩ]]''').
 
* '''Ҡ''': Gırtlaktan çıkarılan kalın bir K sesini karşılar. Başkurtça'daki ''Ҡалын'' (Kalın) sözcüğünün çevirisi ''Ⱪalın'' olarak yapılır ve okunuşu Qalın (Kalın/Galın) biçimindedir. Baştaki K sesi gırtlaktan ve kalın bir tonla söylenir. İç Anadolu ve Doğu Anadolu ağızlarında yaygın olarak kullanılır. Tatarca’da ve Azerice’de de kullanılır ve '''[[Q]]''' harfi ile gösterilir. Arapçadaki Kaf ('''[[ق]]''') harfini karşılar. Örneğin Azericede ''Qalın (Kalın)'' sözcüğünün okunuşu Galın şeklindedir. Baştaki G sesi gırtlaktan ve kalın bir tonla söylenir. Kimi lehçelerde ise ve bu sese oldukça yakın olan kalın gırtlaksı bir K sesi olarak okunur ve söylenir ('''[[Ⱪ]], [[Ķ]]'''). Örneğin: ''Qadın (Kadın), Qayın (Kayın)''…
 
*'''[[Ң]]''': Genizden çıkarılan N ve G karışımı bir sestir. (Şekil benzerliği nedeniyle ''Latin'' '''[[Ⱨ]]''' harfi ile karıştırılmamalıdır.) Bazen de NG/NĞ olarak öngörülür. Pek çok ağızda N veya Ğ sesine dönüşmüştür. Osmanlıca’daki üç noktalı Kaf-ı Nûni ('''[[ڭ]]''') harfinin karşılığıdır. Örneğin: İç Anadolu’da, özellikle Sivas yöresinde ''Saña, Baña, Deñiz'' sözcükleri. Pek çok kaynakta Tengri veya Tengiz olarak yazılan sözcükler aslında ''Teñri'' ve ''Teñiz'' şeklinde okunur. (Tatarcada '''[[Ñ]]''', Türkmencede '''[[Ň]]''' harfi ile, [[Ortak Türkçe Alfabesi|Uniform Türk Alfabesi]]’nde ise '''[[Ņ]]''' ile gösterilir.)
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Başkurtça" sayfasından alınmıştır