Emevî halifeler listesi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
k 68.100.160.250 tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, Cobija tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi.
1. satır:
'''Emevî halifeler listesi''', Emevî Hanedanı'nın halifelik unvanına sahip olan hükümdarlarının yer aldığı liste. [[Dört Halife]] döneminden (632-661) sonra [[İslâmİslam Devleti]]'ne egemen olan Emevî hanedanının kurucusu [[Muaviye]]'nin büyük-büyük-babası [[ÛmeyyeÜmeyye ibn-ibin ʿAbd ŞemsAbdişems]]'ten ve [[Mekke]]liMekkeli Kureyş kabilesine bağlı Ümeyye ailesinden isimlerini almışlardır. Muaviye, [[Ömer bin Hattab|Ömer]] döneminin sürdüğü 641'de Şam valisi olarak atanmış ve Suriye'yi denetimi altına almıştı. 632'de kurduğu halifelik devletinin başkenti de Şam'dı. Emevîler, [[Muhammed]]'in ölümünden sonra kurulan dört Arap halifelik devletinin ikincisidir. Kurulmasından sonra oldukça büyüyen [[Emevîler|Emevî Halifeliği]] bir imparatorluk haline gelmiş ve arazi yüzölçümü bakımından birbirine bağlı arazilerden oluşan imparatorlukların en büyük dördüncüsü olmuştur.
 
Muaviye'nin 632'de halifeliğini ilan etmesi ile son Emevî halifesi [[II. Mervan]]'ın 750'de [[Abbâsîler]] tarafından bozguna uğratılması arasında geçen sürede on dört Emevî hükümdarı halifelik yapmıştır. Bunlardan ilk üçü olan Muaviye, [[I. Yezid]] ve [[II. Muaviye]] "Ebu Süfyan bin Harb" soyundan geldiği için ''Süfyaniler kolu'' adını taşırlar. II. Muaviye'nin ardından gelen [[I. Mervan]]'la sülalenin diğer bir koluna geçmiş ve bundan sonra gelen diğer tüm Emevî halifelerine ''Mervanîler kolu'' adı verilmiştir.
32. satır:
! width="52%" |Olaylar/Notlar
|-
|[[I. Mervan]] || 684 || [[Osman bin Affan]]'ın kuzeni, [[Hakem bin Ebî’l-ʿAsAbi El As]]'ın oğlu || 684 || 685 || 7 Mayıs 685 ||*II. Muaviye'nin Abdullah bin Zübeyr üzerine gitmeyip halifelikten feragat etmesi üzerine yüksek devlet idarecileri ile görüşüp halife seçilmesi.<br />*Abdullah bin Zübeyr'i halife kabul eden Şam Valisi ad-Dahkak ve kabilesi ile Merj Rahit'de çarpışmalar ve ad-Dahkak'ın öldürülmesiyle isyanın sonu.<br />*Abdullah bin Zübeyr'in kardeşinin komuta ettiği Mısır ordusunun elimine edilmesi ve Mısır'ın devlete bağlanması.<br />*I. Yezid'in küçük oğlu ve halife adayı Halid'in annesi ile evlenmesi.<br />*Kendi oğlu Abdülmelik'i varis seçmesi.<br />*Vebadan ya da varislikten ayırdığı Halit'in annesi ve yeni eşi tarafından öldürülmesi.
|-
|[[Abdülmelik]] || 645 || [[I. Mervan]]'ın || 685 || 705 || 705 || *Babasının 685'te Kufe'yi ele geçiren Harici isyancı Muhtar Ebu Ubayd üzerine gönderdiği Ubaydullah bin Ziyad'ın değiştirilmemesi.<br />*686'da Kufelilerin Haricilere isyanı ve Muhtar Ebu Ubayd'ın öldürülmesi.<br />*Musul'daki isyancı Hariciler üzerine giden Ubaydullah bin Ziyad'ın şehir önündeki muharebede yenilip öldürülmesi.<br />*688'de Irak'a giderken Şam'da naip olarak bıraktığı Amr bin Said'in kendini halife ilan etmesi, Abdülmelik'in Şam'a dönerek Amr'ı idam ettirmesi.<br />*Abdullah bin Zübeyr'in Basra Valisi Abdullah el-Harit'i yenip Basra'yı ele geçirmesi.<br />* 691'de [[Haccac]] komutanlığındaki Şam ordusunun Hicaz'a Abdullah bin Zübeyr üzerine göndermesi.<br />*Haccac'ın takviyeli yeni ordusu ile 7 ay Mekke'yi kuşatması ve Kabe'nin mancınık bombardımanıyla yıkılması.<br />*Ekim 692'de bir muharebede Zübeyr'in öldürülüp isyanın sona ermesi.<br />*Haccac'ın Hicaz valisi olarak atanması ve Kabe'yi yeniden yaptırması.<br />*Haccac'ın Irak yöresine serbest yetkili vali tayin edilmesi.<br />*Haccac'ın sert idaresi sırasında çıkan çeşitli dinsel isyanların bastırılması.<br />* 699 ve 701 arasında Abdulrahman bin Muhammed isyanı ve Haccac tarafından bastırılması. Abdulrahman'ın Türkistan'a kaçması ve Haccac orduları tarafından takibi.<br />*Doğu Roma İmparatoru [[II. Justinianos]]'un Doğu Anadolu, Ermenistan, Gürcistan ve Kuzey Suriye üzerine saldırılarının püskürtülmesi. Doğu Roma ile yapılan anlaşma ile Doğu Roma'dan daha fazla tazminat alınması. [[Kıbrıs]]'ın [[kondominiyum]] ile idaresi. Ermenistan ve Gürcistan vergilerinin eşit paylaşılmasının öngörülmesi.<br />*Gürcistan ve Ermenistan üzerinde Doğu Roma'yla yeni anlaşmazlık ve Sebastapolis Muharebesi'nde Slav kökenli Doğu Roma paralı askerlerinin ordularını terk etmeleri nedeniyle Abdülmelik'in galip gelmesi.<br />*Doğu Anadolu, Ermenistan ve Gürcistan'ın zaptı.<br />*Arapların elinden çıkmış olan İfrikıyye'yi geri almak için 686'da Züheyr bin Kays adlı komutasında bir Arap ordusunun Kuzey Afrika'ya gönderilmesi. Bu ordunun Mama Muharebesi'nde Berberî ve Doğu Romalıları yenmesi. Sicilya'dan gönderilen Doğu Roma donanması ve ordusunun karaya çıkıp Züheyr bin Kays'ı öldürmesi ve İfrikıyye'nin ikinci defa Araplarin elinden çıkması.<br />*692'de 400.000 kişilik bir Arap ordusunun Hasan bin en-Numan komutasında tekrar İfrikıyye fethi. Kartaca'nın Doğu Romalılar'dan alınması. 695'de Meskiye Vadisi Muharebesi'nde liderleri Kahine adlı bir kadın olan Berberîlere yenilmesi ve Berka'ya çekilmesi. İfrikıyye'nin tümü ve Kartaca'nın tekrar elden çıkması.<br />*702'de Hasan bin en-Numan'a yeni bir güçlü Arap ordusu gönderilmesi. Berberîlerin tüm İfrikıyye'yi yakıp yıkıp yaşanmaz hale getirmeleri. Berberîlerin Bir Kahine Muharebesi'nde bozguna uğratılması. Kartaca'nın da Arapların eline geçmesi, yakılıp yıkılması. Kayravan'ın imarı ve Tunus'ta tersane kurulması.<br />*704'te Hasan bin en-Numan'ın İfrikıyye valiliğinden azli. <br />*705'te ölümü.