Lut Gölü: Revizyonlar arasındaki fark

Küresel ısınma ile karşı karşıya kalan Lut Gölü, kuruma tehlikesindedir.

 

[[File:Dead sea ecological disaster 1960 - 2007.gif|thumb|right|Lut Gölünün azalan su seviyesi]]

Ölü deniz Ürdün Rift Vadi ’sinde bulunan bir endorheic gölüdür. Lut gölünü oluşturan fay Afrika Levhası ve Arap Levhası arasında ki tektonik plaka sınırı boyunca yer alır. Levha yanal hareket yapar. Türkiye’de Doğu Anadolu fay zonu ve Sina bölgesinin güney ucu kızıl denizdeki Rift vadisinin kuzey ucu arasında çalışır.

Kenarları boyunca havuzları ve bataklık çukurları oluşturan ölü deniz altında ve çevresinde yıllık küçük kaynaklar olmasına rağmen Ürdün nehri, Lut gölüne (ölü deniz) akan tek önemli kaynaktır. Hiçbir akarsu çıkışı yoktur.Ölü denizin kuzey kesiminde yılda 100 mm ve güney kesiminde 50 mm yağış olmaktadır. Ölü deniz Judean Hills Bölgesinin yağmur gölge etkisi nedeniyle kuraktır. Ölü denizin doğusundaki dağlık bölge ölü denizin kendisinden daha fazla yağış alır. Ölü denizin batısında bulunan Judean Hills ölü denizin doğusunda bulunan dağlardan daha alçaktır. Gölün güneybatısında sodom dağı denilen 210 metre boyunda halit (kaya tuzu) bulunmaktadır.

 

Ölü denizin iklimi yıl boyunca güneşli ve havası kurudur. Gölün yıllık ortalama yağış miktarı 50 mm den az ve 32 ve 39 C arasında ortalama sıcaklığı vardır. Kışın ortalama sıcaklığı 20 ve 23 C arasında değişmektedir. Bölge ultraviyole radyasyon, özellikle UVB (eritrojenik ışınlar) zayıflatmıştır. Ağır atmosfer basıncı nedeniyle hava deniz seviyesinde oksijen ile karşılaştırıldığında kışın %4,8 yaz için %3,3 daha yüksek bir oksijen içeriğine sahiptir.Ölü denizde barometrik basıncı yüksek rakımda sağlık etkileri ile karşılaştırıldığında 796 ve 799 mm Hg ve klinik arasında ölçülmüştür.(Bu barometrik ölçü küresel okyanusta ortalama 750 mm Hg, deniz seviyesi standart atmosfer basıncına göre %5 daha yüksektir.). normal durumda kışın deniz sıcaklıkları yazın toprak sıcaklıkları yüksek iken burada tam tersi bir durum gözlenmektedir. Bu durum su kütlesi ve özgül ısı kapasitesi sonucu oluşmuştur. Ortalama olarak her yıl 192 gün 30 C üzerinde bulunmaktadır.

 

İbranice; yam ha-Melah anlamına gelen ölü deniz ‘’tuz denizi ‘’ anlamına gelmektedir.

Arapça; al-Bahr el-Mayyit anlamına gelen ölü deniz az sıklıkla bahr u lut a (lut denizi) denilir.

Yunanca; yam ha-‘avara olarak ifade etmişlerdir.

 

[[File:The Dead Sea 1972-2011 - NASA Earth Observatory.jpg|thumb|left|800px|<center>1972, 1989, ve 2011 Yılları Görüntülerin Karşılaştırılması<ref>[http://earthobservatory.nasa.gov/IOTD/view.php?id=77592 The Dead Sea (April 6, 2012)]</ref></center>]]

{{clear}}

 

 

1. David Bridger; Samuel Wolk (September 1976). The New Jewish Encyclopedia. Behrman House, Inc. p. 109. ISBN 978-0-87441-120-1. Retrieved July 25, 2011. "It was named the “Dead Sea” because of the fact that no living thing can exist there, since the water is extremely salty and bitter."