Planck birimleri: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Addbot (mesaj | katkılar)
k Bot: Artık Vikiveri tarafından d:q468999 sayfası üzerinden sağlanan 1 vikilerarası bağlantı taşınıyor
Peykbot (mesaj | katkılar)
k başlık düzenlemeleri
18. satır:
[[Dünya dışı yaşam]] olduğunu savunan bazı fizikçiler bir birimler sisteminin anlaşılabilmesi için çalışma yapıyor.<ref>Michael W. Busch, Rachel M. Reddick (2010) "[http://www.lpi.usra.edu/meetings/abscicon2010/pdf/5070.pdf Testing SETI Message Designs,]" [http://www.lpi.usra.edu/meetings/abscicon2010/ ''Astrobiology Science Conference 2010''], April 26–29, 2010, League City, Texas.</ref> İnsan tarafından doğrudan kullanılabilen temel [[Uluslararası Birimler Sistemi|SI]] birimleri [[metre]] ve [[saniye]]nin aksine, [[Planck uzunluğu]] ve [[Planck zamanı]], ancak belirli fiziksel seviyelerle ilişkilidir.
 
== Temel Planck birimleri ==
Ölçü özellikli tüm [[temel birim]] sistemlerinde, örneğin [[Uluslararası Birimler Sistemi|SI]]'da uzunluk temel birimi [[metre]]dir. Planck birimler sisteminde uzunluk birimi [[Planck uzunluğu]], zaman birimi de [[Planck zamanı]]dır, vb. Bu birimler Tablo 1'deki beş adet boyutsal olan evrensel fizik sabitinden türetilmiştir. Bunun yöntemi, [[fiziksel nicelik]]ler Planck birimi olarak ifade edildiğinde, [[fizik yasası]]nın temel denklemleri kullanılarak sabitlerin eleminasyonu (elenmesi)dur. Örneğin [[Newton'ın evrensel kütleçekim yasası]] şöyledir;
 
91. satır:
{{Türetilen Planck birimleri}}
 
== Fiziksel denklemleri basitleştirme ==
[[Zaman]] ve [[uzunluk]] gibi farklı boyutlara sahip fiziksel nicelikler, sayılar değerlere sahip olsalar bile eşleştirilemezler. Örneğin 1 [[saniye]] ile 1 [[metre]] aynı değildir. Fakat bu tereddüt [[kuramsal fizik]]te, bir tarafa bırakılır ve bu süreç [[boyutsuzlaştırma]] olarak adlandırılır. Tablo 4, temel Planck birimlerinin sayısal değerlerinin nasıl elde edildiğini gösteriyor.
 
208. satır:
|}
 
=== Tarihçe ===
1881'de [[George Johnstone Stoney]], uzunluk, zaman ve kütle birimlerinin bağlı olarak [[elektriksel yük]]ün sayısal olarak ifade edilebileceğini, fark ettiğinde [[doğal birimler]] ortaya çıktı. Stoney'e ithafen bunlar şimdi [[Stoney birimleri]] olarak adlandırılıyor. Bu birimler [[yerçekimi sabiti|''G'']], [[Işık hızı|''c'']], ve [[temel yük|elektron yükü]] (''e''), hepsi 1'e eşittir. 1898'da [[Max Planck]], [[aksiyon (fizik)|aksiyon]]un büyüklük olduğunu keşfetti ve Mayıs 1899'da bunu Prussian Academy of Sciences makalesinde yayımladı.<ref name="TOM">*Tomilin, K. A., 1999, "[http://dbserv.ihep.su/~pubs/tconf99/ps/tomil.pdf Natural Systems of Units: To the Centenary Anniversary of the Planck System]", 287-296.</ref><ref>Planck (1899), p. 479.</ref> Makalenin sonunda, Planck bunun bir keşif olduğunu açığa çıkardı. Böylece Plank'a ithafen birimlere Planck birimleri denildi. Planck birimleri kuantumun temelini oluşturdu. Planck birimlerinin temelini [[Planck sabiti]] oluşturuyor. Planck sabiti şimdi her ne kadar <math>h</math> olarak kullanılıyor olsa bile, makalesinde bunu ''b'' ile ifade etti. Planck yeni birim sisteminin evrenselliğini altını çizerek şöyle gösterdi:
{{bq|''...ihre Bedeutung für alle Zeiten und für alle, auch außerirdische und außermenschliche Kulturen notwendig behalten und welche daher als »natürliche Maßeinheiten« bezeichnet werden können...''
217. satır:
[[Paul Dirac]] gibi bazı fizikçiler [[kozmoloji]]de fiziksel "sabitlerin" zamanla değişebileceğini varsayımını önerdi (örneğin [[değişken ışık hızı]]). Eğer bir [[fizik sabiti]], [[ışık hızı]] gibi [[boyutsuz nicelik]] değilse, durum değişiminde onun tartışmasız fark edebilir miydik veya ölçebilir miydik? "Comment on time-variation of fundamental constants" <ref name="hep-th0208093">[[Michael Duff (physicist)|Michael Duff]] (2002). [http://arxiv.org/abs/hep-th/0208093 "Comment on time-variation of fundamental constants"]</ref> şeklinde bir soru sordu Michael Duff makalesinde.
 
== Ayrıca bakınız ==
* [[Boyut analizi]]
* [[Planck ölçeği]]
223. satır:
* [[Doğal birimler]]
 
== Dipnotlar ==
{{Kaynakça}}
 
== Dış bağlantılar ==
*[http://physics.nist.gov/cuu/Constants/index.html Value of the fundamental constants], including the Planck base units, as reported by the [[National Institute of Standards and Technology]] (NIST).
*Sections C-E of [http://www.planck.com/ collection of resources] bear on Planck units. Good discussion of why 8π''G'' should be normalized to 1 when doing [[general relativity]] and [[quantum gravity]]. Many links.