Foxconn: Revizyonlar arasındaki fark

Foxconn birçok kez tartışmalar ile de gündeme gelmiştir.Bu tartışmalardan en çok gündemde kalanı Çin'deki en büyük özel sektör işvereni olarak fabrikalarında çalışanlarını nasıl yönettiği konusundaydı.<ref name=privsec>[http://www.reuters.com/article/2011/04/13/us-brazil-foxconn-idUSTRE73B6BD20110413 "Foxconn Says Looking at Investment Opportunities in Brazil"]. [[Reuters]]. 2011-04-13.</ref> Bu haberlerin oldukça artması üzerine , 2012 yılı içinde , [[Apple Inc.|Apple]] bağımsız bir danışmanlık şirketi görevlendirerek Foxconn'da çalışma şartları konusunda bir denetleme yaptırtmıştır.<ref>Bonnington, Christina, [http://www.wired.com/gadgetlab/2012/02/apple-foxconn-investigations/ "Apple’s Foxconn Auditing Group ‘Surrounded With Controversy,’ Critics Say"], ''[[Wired (magazine)|Wired]]'' magazine, February 13, 2012</ref>

 

Hon Hai Precision Industry Co., Ltd. şirketi 1974 yılında elektronik bileşenler üretmek amacıyla kuruldu ve şirket 1980 yılınnda ,<ref name="wsj"/> [[Atari 2600]]) sistemine [[konnektör]] sağlamaya başladı.<ref>Balfour, Frederik; Culpan, Tim (2010-09-09).[http://www.bloomberg.com/news/2010-09-09/everything-is-made-by-foxconn-in-future-evoked-by-terry-gou-s-china-empire.html "Everything Is Made by Foxconn in Future Evoked by Gou's Empire"]. [[Bloomberg News]].</ref> Hon Hai ilk imaalat fabrikasını [[Çin]], [[Shenzhen]]'de 1988'de açtı.<ref name=wsj/>

 

[[Apple Inc.]] Çin'de Foxconn gibi [[Orijinal ürün üreticisi]] şirketlerle anlaşma yapmaya başladı. Çünkü bu şirketler Çin tedarik zincirine yakındılar <ref name="Duhigg"/> ve iyi organize edilmiş bir topluluk halindeydiler.<ref name="Krugman">{{Haber kaynağı|başlık=Chinese Manufacturing and the Auto Bailout |first=Paul |last=Krugman |url=http://krugman.blogs.nytimes.com/2012/01/24/chinese-manufacturing-and-the-auto-bailout/ |newspaper=New York Times |date=January 24, 2012 |accessdate=January 27, 2012}}</ref> Bunlara ek olarak , deniz aşırı ülkelerdeki işçilerin Amerika'daki işçilere oranla daha esnek , daha çalışkan ve daha yetenekli olduğu düşünülmüştü.<ref name="Duhigg"/>

 

Foxconn'un , Asya, Avrupa ve Güney Amerika'da çok sayıda fabrikası vardır. Ve bu fabrikalar dünya tüketi elektroniği piyasasının % 40'ını üretmektedirler.<ref name="Duhigg">{{Haber kaynağı|başlık=How the U.S. Lost Out on iPhone Work |first=Charles |last=Duhigg |author2=Keith Bradsher |url=http://www.nytimes.com/2012/01/22/business/apple-america-and-a-squeezed-middle-class.html |newspaper=New York Times |date=January 21, 2012 |accessdate=January 24, 2012}}</ref>

 

[[Dosya:Electronics factory in Shenzhen.jpg|thumb| [[Shenzhen]] fabrikasında işçiler.]]

Foxconn , Çin'in dokuz farklı şehrinde toplam 13 fabrikaya sahiptir.<ref name=probase>{{Haber kaynağı|başlık=Struggle for Foxconn Girl Who Wanted To Die |first=Mimi |last=Lau |url=http://topics.scmp.com/news/china-news-watch/article/Struggle-for-Foxconn-girl-who-wanted-to-die |newspaper=South China Morning Post |date=December 15, 2010 |accessdate=April 27, 2012}}</ref>

Diğer bir Foxconn fabrikası "şehri" ise Henan eyaletindeki Zhengzhou bölgesinde bulunan Zhengzhou Technology Park'tır ve burada da 120,000 işçinin çalıştığı tahmin ediliyor.<ref>[http://www.bbc.co.uk/news/technology-17557630 "Apple hit by China Foxconn factory report"]. ''[[BBC]]''. 2012-03-30.</ref>

 

[[Güney Amerika]]'daki bütün şirket binaları [[Brezilya]]'da bulunur.<ref>[http://www.foxconn.com/WorldLayout.html "Global Distribution"]. Foxconn Technology Group.</ref> Bunlardan bazıları [[Manaus]] ve [[Indaiatuba]]'daki mobil telefon fabrikaları,[[Jundiai]] , [[Sorocaba]] ve [[Santa Rita do Sapucaí]]'daki imalat tesisleridir.<ref>{{Web kaynağı| last = Fávaro | first = Tatiana | başlık = Filial no Brasil acusada de pressão no trabalho | trans_başlık=Subsidiary in Brazil accused of pressure at work | date = 2011-04-24 | url = http://www.estadao.com.br/estadaodehoje/20110424/not_imp710000,0.php | language = [[Portuguese language|Portuguese]] | accessdate = 2011-06-06}}</ref> Şirket Brezilya'da daha fazla yatırım düşünmektedir. .<ref name=privsec/>

 

Foxconn ; [[Macaristan]],<ref name=foxconnhungary>[http://www.reuters.com/article/2008/11/28/foxconn-hungary-idUSLS70671520081128 "Foxconn to lay off 1,500 in Hungary as orders drop"]. reuters.com. 2012-03-30.</ref> [[Slovakya]],<ref name=privsec/> ve [[Çek Cumhuriyeti]]'nde fabrikalara sahiptir.<ref name=officialabout/> Şirket aynı zamanda Çek Cumhriyeti'nin en büyük ikinci ihracatçı firmasıdır.<ref name=officialabout/>

Şirketin ayrıca [[Türkiye]]'de 23.621m² alan üzerinde kurulu 14.000 m²'lik bir fabrikası olup Ocak 2011'den itibaren elektronik üretim hizmeleri vermeye başlamıştır.<ref>[http://www.foxconn.com.tr "Türkiye'de Foxconn"]. ''Foxconn''. 2012-07-23.</ref>

 

Foxconn , [[Chennai]]'deki [[Serbest Bölge]]'de ve [[Tamil Nadu]] bölgesinde faaliyet göstermektedir.<ref name='foxconn-india-sez'>{{Web kaynağı|url=http://www.ituc-csi.org/trade-union-leaders-and-workers-at,7862.html?lang=en|başlık= Trade Union Leaders and Workers at Foxconn India Imprisoned|date= 2010-10-22 |accessdate= 2010-11-04}}</ref>

 

2011 itibarıyle , Foxconn [[Johor]] eyaletinde,<ref>{{Haber kaynağı| başlık =柔古来富士康集团 低调办非正式剪彩 |trans_başlık=Foxconn Group to do a low-key ribbon-cutting| language = Chinese | publisher = MCIL Multimedia Sdn Bhd | date = 09/27/2011 | url =http://nanyang.com/node/385829?tid=460| accessdate = 02/16/2012}}</ref> bittiğinde 4 fabrikadan oluşacak bir tesis için lisans aldı.<ref>{{Haber kaynağı| last =Oleh Mahanum | first =Abdul Aziz | başlık =Hon Hai cadang bina 4 kilang di Malaysia |tercüme_başlık=Hon Hai proposed to build four plants in Malaysia| language = Malay | publisher = The New Straits Times Press (Malaysia) | date =2011/09/03 | url=http://www.bharian.com.my/articles/HonHaicadangbina4kilangdiMalaysia/Article/ | accessdate = 02/16/2012}}</ref>

 

Foxconn ; San Jerónimo [[Chihuahua]]'da bilgisayar toplanan bir tesise ,<ref>{{Haber kaynağı|first= Kevin |last=Robinson-Avila|url=http://www.bizjournals.com/albuquerque/print-edition/2011/12/09/foxconn-spinoff-effect-has-santa.html?page=all|başlık=Foxconn spinoff effect has Santa Teresa flourishing|date= December 9, 2011, 4:00am MST|newspaper=Business Weekly|accessdate=05/29/12}}</ref> ve [[Ciudad Juárez|Juárez]]'de iki adet tesise sahiptir ki bunlardan bir tanesi eski [[Motorola]] mobil telefon üretim tesisiyken <ref>[http://www.pcworld.com/article/190001/foxconn_arson_at_mexico_plant_work_of_angry_exemployee.html "Foxconn: Arson at Mexico Plant Work of Angry Ex-Employee"]. ''[[PC World (magazine)|PC World]]''. 2010-02-22.</ref> diğeri [[Cisco Systems]]'den alınan bir [[set üstü kutusu]] fabrikasıdır.<ref>[http://www.taipeitimes.com/News/biz/archives/2011/07/20/2003508642 "Citigroup Likes Hon Hai's Purchase of Set-Top Box Plant"]. ''[[Taipei Times]]''. 2011-07-20.</ref> Şirket ayrıca ülkede [[LCD TV]] üretimi de yapmaktadır.<ref>[http://www.digitimes.com/news/a20100709PD206.html "Foxconn Denies Plans To Acquire Sony LCD TV Factory in Spain"]. Ninelu Tu; Adam Hwang. ''[[DigiTimes]]''. 2010-07-09.</ref>

 

Foxconn'un en büyük müşterileri aşağıdaki gibidir:

 

 

== Tartışmalı konular ==

Birçok kez şirket hakkında kötü çalışma şartlarına sahip olduğu yönünde suçlamalar yapıldı.<ref name=dailymail>{{Haber kaynağı|author=Mail Foreign Service |url=http://www.dailymail.co.uk/news/article-401234/The-stark-reality-iPods-Chinese-factories.html |başlık=The Stark Reality of iPod's Chinese Factories | work = [[Daily Mail]] |date= 2006-08-18|accessdate=2011-05-27 |location=London}}</ref> Çok uzun çalışma saatleri ve <ref name="Economist-Foxconn"/><ref name=bloom/> [[Tayvan]]'lı işçilerin Çin'li işçilere karşı ayrımcı tavırları hakkında haberler yapıldı ,<ref name="management">[http://hk.stockstar.com/2010/05/2510087523186.shtml 富士康管治双重标准 员工有冤上诉无门].</ref> Her ne kadar iddiaların bir çoğunda yasalara aykırı bir şey bulunmasa da , [[Apple Inc.]] şirketi [[iPod]] ve [[iPhone]] <ref name=wsj/> cihazlarını yapan bu şirketi 2007'de denetlettiğinde suçlamaların bazılarının gerçek olduğu ortaya çıkmıştı.<ref name=ipodcity>[http://www.macworld.co.uk/news/index.cfm?RSS&NewsID=14915 "Inside Apple's iPod Factories"]. ''[[Macorld UK]]''. 2006-06-12.</ref>

 

Kaygılar 2012 yılı başında bir [[monolojist]]in bir radyo programında Foxconn'daki çalışma şartlarını yerinde gördüğünü ve çalışanlarla konuştuğunu söyleyerek , çok kötü çalışma şartlarından bahsetmesi ile tekrar gündeme geldi.<ref name="The New York Times">[http://theater.nytimes.com/2011/10/18/theater/reviews/the-agony-and-the-ecstasy-of-steve-jobs-review.html/ "Moral Issues Behind iPhone and Its Makers"]. [[The New York Times]] 2012-03-28.</ref> Fakat daha sonra bu söylenenlerin bir çoğunun abartma ya da kurgulama olduğu ortaya çıktı.<ref name=thisamericanlife2>[http://www.thisamericanlife.org/radio-archives/episode/460/retraction "Retraction"]. [[This American Life]]. 2012-03-28.</ref> 2012 yılı içinde [[Apple Inc.]] adına [[Adil İşgüçü Derneği]]'nin yaptığı denetleme sonucunda çalışanların yoğun dönemlerde haftada 60 saatten fazla çalıştığını fakat yine de uygun mesai ücreti alamadığını , çalışanların % 43'ünün iş yerinde bir kazaya şahit olduğunu yani iş ve işçi güvenliği konusunda ciddi sorunlar olduğunu rapor etti.<ref name=fla2012>{{Haber kaynağı| last =Williams | first =Matt | başlık=Foxconn audit finds illegal overtime and unpaid wages at Apple factory | newspaper =guardian.co.uk | publisher =Guardian News and Media Ltd | date =29 March 2012 17.13 EDT | url =http://www.guardian.co.uk/technology/2012/mar/29/apple-foxconn-audit-labour-violations | accessdate = 05/29/12}}</ref>. Ve hatta bu denetlemeler ve sonrasında Foxconn'un almak zorunda kaldığı tedbirler nedeniyle o dönemdeki [[iPad]] teslimatlarındaki gecikmeler haber olmuştur.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.cio.com.tr/category/analiz/page/5/ |başlık= Retina ekran iPad teslimatlarını geciktiriyor |publisher=CIO |date= |accessdate=2012-07-23}}</ref>

 

{{ana|Foxconn intiharları}}

 

[[ABC News]]<ref>[http://abcnews.go.com/International/trip-ifactory-nightline-unprecedented-glimpse-inside-apples-chinese/story?id=15748745&page=3 A Trip to The iFactory: 'Nightline' Gets an Unprecedented Glimpse Inside Apple's Chinese Core], ABC News, page 3</ref> ve ''[[The Economist]]''<ref>[http://www.economist.com/node/16231588 Suicides at Foxconn], The Economist, May 27, 2010</ref> şirketlerinin ikisi de Foxconn işçileri arasındaki intihar oranının Çin genelinde ki intihar oranınından düşük olduğunu rapor etmişlerdir.

 

Ocak 2012'de , [[Wuhan]]'da 150 işçi binanın çatısına çıkarak intihar etmeye teşebbüs etmişler fakat daha sonra yapılan görüşmeler sonucunda intihar etmemişlerdir.<ref>{{Haber kaynağı| last =Moore | first =Malcolm | başlık='Mass suicide' protest at Apple manufacturer Foxconn factory | newspaper =telegraph.co.uk| location =Shanghai | publisher =Telegraph Media Group | date =11 Jan 2012 | url =http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/china/9006988/Mass-suicide-protest-at-Apple-manufacturer-Foxconn-factory.html | accessdate = 05/29/12}}</ref>

 

{{Kaynakça|30em}}