Lea: Revizyonlar arasındaki fark

'''Lea''', (veya '''Leah''', {{lang-he|לֵאָה}}, ''yorgun'') [[İbrani]] atalarından [[Yakup]]'un [[poligami|iki eşinden]] ilki olup [[Tekvin]]e göre [[On İki İsrail Kabilesi]]nden altısının ve ayrıca bir de [[Dina|kızın]] annesidir. Lea, [[Lavan]]'ın kızı ve Yakup'un en çok sevip de evlenmek istediği [[Rahel]]'in ablasıdır. Lavan, Yakup'un annesi [[Rebeka]]'nn kardeşidir; dolayısıyla Lea, Yakup'un kuzenidir.

 

[[Tora]]'da Lea için "gözleri yumuşaktı" ({{lang-he|ועיני לאה רכות‎}}) der.<ref>[http://incil.info/kitap/gen/29/17 Yaratılış 29:17</ref> Burada geçen "yumuşak" (רכות) kelimesinin "alımlı" mı yoksa "zayıf" anlamında mı olduğu tartışma konusudur. Bazı tercümelerde ise mavi veya açık renkli gözleri olduğu belirtilir.<ref>Bivin, David, [http://jerusalemperspective.com/Default.aspx?tabid=27&ArticleID=1711 "Leah's Tender Eyes," at jerusalemperspective.com]</ref> [[Raşi]]'ye göre Lea'nın gözleri zayıftı. Bu hikayeye göre, Lea, Yakup'un büyük ikiz kardeşi [[Esav]] ile evlendirilecekti. Rabinik anlatımda Yakup ve Esav iki zıt kutuplardır; Yakup Tanrı korkusu olan bir bilge iken Esav cinayet ve zinaya karışmış bir putperestti. Fakat dendiğine göre, "Lavan'ın iki kızı vardı ve kardeşi Rebeka'nın iki oğlu. Büyük kız (Lea) büyük oğul (Esav) ile ve küçük kız (Rahel) küçük oğul (Yakup) ile evlendirilecekti."<ref>[http://www.aish.com/torahportion/mayanot/Whats_In_A_Name.asp "What's in A Name,"] ''Vayetzei'' (Genesis 28:10-32:3) at [[aish.com]]</ref> Bunu duyan Lea zamanının çoğunu Tanrı'ya kaderini değiştirmesi için ağlayıp yakararak geçirdi. Bu nedenle [[Tora]] Lea'nın gözlerini ağlamaktan "yumuşadı" olarak tasfir eder. Lea'nın gözyaşlarını duyan Tanrı Lea'yı Yakup ile hatta Rahel'den evvel evlendirdi.

[[Dosya:Michelangelo-Leah.jpg|thumb|right|200px|Papa II. Julius'un mezarlığında [[Michelangelo|Michelangelo'nun]] ''Lea'' betimlemesi.]]

 

Lea, babası Lavan'ın kurduğu düzen sonucunda Yakup'un eşi oldu. Tora'ya göre Yakup, kardeşi Esav'ın kendisi öldürmesinden korktuğu ve olası bir eş bulma umuduyla annesi Rebeka'nın kardeşi Lavan'ın memleketine gitti. Bir kuyu başında Lavan'ın genç kızı Rahel'i babasının koyunlarını güderken gördü ve onla evlenmek istedi. Lavan, Yakup'a kendisinin yanında yedi yıl çalışırsa ona Rahel'i vereceğini söyledi.

Lavan, düğün günü Rahel ile Lea'nın yerini değiştirdi ve ardından büyük çocuk evlenmeden küçüğünü evlendirmenin adetlere uymadığını belirtti.<ref>[http://incil.info/kitap/Yaratilis/29 Yaratılış 29:16-30]</ref> Lavan Yakup'a bir yedi yıl daha kendisinin yanında çalışırsa Rahel'i ona eş olarak vereceğini söyledi.<ref>[http://incil.info/kitap/gen/29/27 Yaratılış 29:27]</ref>

 

Lea, Yakup'un [[Reuven (Beni İsrail)|Reuven]], [[Şimon (Beni İsrail)|Şimon]], [[Levi (Beni İsrail)|Levi]], [[Yehuda (Beni İsrail)|Yehuda]], [[İssakar (Beni İsrail)|İssakar]], [[Zevulun (Beni İsrail)|Zevulun]] isimli 6 oğlunun ve kızı [[Dina]]'nın annesidir. [[Rahel]]'in çocukları olmayınca bir aile kurmak için hizmetçisi [[Bila]]'yı Yakup'a sundu ve ondan [[Dan (Beni İsrail)|Dan]] ve [[Naftali (Beni İsrail)|Naftali]] isimli iki oğul sahibi oldu. Bunu üzerine hali hazırda dört oğlu bulunmasına rağmen Lea hizmetçisi [[Zilpa]]'yı Yakup'a sunup ondan [[Gad (Beni İsrail)|Gad]] ve [[Aşer (Beni İsrail)|Aşer]] isimli iki oğlu daha oldu. Bazı görüşe göre [[Bila]] ve [[Zilpa]] [[Rahel]] ve Lea'nın yarı kardeşleridir.<ref name = "loj">Ginzberg, Louis (1909) [http://www.sacred-texts.com/jud/loj/loj108.htm ''The Legends of the Jews''], Volume I, Chapter VI: Jacob, at [http://www.sacred-texts.com/index.htm sacred-texts.com]</ref>

 

Lea bir süredir çocuk doğuramadı. Oğlu Reuven bir gün tarladan dönerken üremede yardımcı olduğuna inanılan bir [[adam otu]]nu annesine getirdi.<ref>[http://www.bibles.com/absport/news/item.php?id=131 Mandrake] in the ''American Bible Society Online Bible Dictionary'', 1865, Broadway, New York, NY 10023-7505 at [http://www.bibles.com www.bibles.com]</ref> Bir türlü çocuğu olmayan Rahel hüsrana uğradığından adam otu karşılığında Yakup'u bir geceliğine Lea'ya bırakmayı teklif etti. Bunu kabul eden Lea o gece İssakar'a hamile kaldı. Ardından Zevulun ve Dina'yı da doğurdu. Fakat Tanrı [[Rahel]]'i unutmadı ve ona [[Yusuf (peygamber)|Yosef]] ve [[Benyamin (Beni İsrail)|Benyamin]]'i verdi.

 

[[Hasidizm|Hasidik]] metinlere göre iki kız kardeşin rekabeti evlilik kıskançlığından ötedir. Her ikisi de Tanrı'ya olan hizmetlerinde ruhani açıdan gelişebilmek için Tanrı'nın bir elçisi olduğuna inandıkları Yakup'a yakınlık gösterdiler. Bu sebeple Yakup'tan birçok çocuğu olmasını istediler ve hatta ailelerine yeni oğullar katabilmek için hizmetçilerini dahi [[Yakup]]'a sundular.<ref name = "Fein">Feinhandler, Yisrael Pesach, [http://www.shemayisrael.com/parsha/feinhandler/archives/vayetze3.htm Beloved Companions], Vayetze - III, "Jealousy Can Be a Tool for Spiritual Growth," at [http://www.shemayisrael.com shemayisrael.com]</ref>

 

Lea Yakup'tan önce öldü.<ref>[http://incil.info/kitap/gen/49/31 Yaratılış 49:31]</ref> [[Hebron]]'da Makpela Mağrası olarak da bilinen [[Atalar Mağarası]]nda Yakup'un yanına gömüldüğüne inanılır. Bu mağarada ayrıca [[İbrahim (peygamber)|Avraham]], [[Sare|Sara]], [[İshak]] ve [[Rebeka]] da bulunur.<ref>Richman, Chaim (1995), [http://www.lttn.org/R2_Article6_FocusOnHebron.htm "Focus on Hebron,"] © 1995 ''Light to the Nations'', Rabbi Chaim Richman - All Rights Reserved, Reprinted from ''The Restoration'' newsletter, July, 1995 (Tammuz/Av, 5755) at [http://www.lttn.org lttn.org]</ref>

 

Tanrı [[İbrahim (peygamber)|Avraham]]'a verdiği sözü Lea aracılığıyla yerine getirdi. Oğlu [[Yehuda]] Yakup'un oğulları içinde en efektif lider ve en güçlü ulus oldu.<ref>[http://www.jewishencyclopedia.com/view.jsp?artid=592&letter=J&search=Judah '''Judah'''] at [http://www.jewishencyclopedia.com jewishencyclopedia.com]</ref> [[Yehuda kabilesi]]nden [[Davud|Kral David]] gibi önemli liderler çıktı. Bugünkü [[Yahudi]]lerin Yehuda kabilesinden geldiğine inanılır. Hatta Mesih'in dahi Yehuda kabilesinden dolayısıyla Lea'nın soyundan geleceğine inanılır.<ref>[http://www.jewishencyclopedia.com/view.jsp?artid=510&letter=M&search=messiah '''Messiah'''] at [http://www.jewishencyclopedia.com jewishencyclopedia.com]</ref>

 

{{Beni İsrail}}

 

{{Kaynakça}}