Permakültür: Revizyonlar arasındaki fark

'''Sürdürülebilir tarım''' ya da '''permakültür''' ([[Latince]] ''perm'' sürmek, devam etmek, ''cultür'' tarım.), doğadaki insan yerleşimlerini, doğal [[ekosistem]]lerden örneklenen [[ziraat]] uygulamaları ve [[sürdürülebilirlik]] görüşüne göre uygulayan bir [[ekolojik]] tasarım anlayışıdır.<ref>Bell, Graham. ''The Permaculture Way''. 1st edition, Thorsons, (1992), ISBN 0-7225-2568-0, 2nd edition [[Permanent Publications]] (UK) (2004), ISBN 1-85623-028-7.</ref> <ref>Bell, Graham. ''The Permaculture Garden''. Permanent Publications (UK) (2004), ISBN 1-85623-027-9.</ref>

 

 

Permakültür yaşamın, doğal [[ekosistem]]lerdeki çeşitliliğe, istikrara ve dirence sahip, tarımsal verimliliğe yönelik ekosistemlere uygun olarak tasarlanması ve sürdürülmesidir.

* ''Nüfus ve tüketime sınır getirme''; ihtiyaçların kontrol altına alarak yukarıdaki ilkeleri desteklemek için kaynaklar temin edilebilir Zaman, para veya enerji cinsinden olabilecek bu kaynaklar birinci ve ikinci ilkelerin gerçekleştirilmesinde kullanılabilir.

 

"Permanent Agriculture" kavramı ilk olarak Franklin Hiram King'in [[1911]] yılında yazdığı "Farmers of Forty Centuries: Or Permanent Agriculture in China, Korea and Japan" adlı kitapta kullanıldı.

 

"Permakültür" (permaculture) kelimesi ise 1970'lerde Avustralya'lı [[Bill Mollison]] ve [[David Holmgren]] tarafından, endüstriyel ve tarımsal sistemler tarafından yaratılan toprak, hava ve su kirlenmesine, kaybolan bitki ve hayvan türlerine, doğal olarak yenilenemeyen kaynakları yok edici ekonomik sisteme tepki olarak geliştirildi ve eski deneyimlerden oluşan bitki, hayvan ve sosyal sistemlerin bilgisine yeni fikirlerin eklenmesiyle, "kalıcı tarım" ve "kalıcı kültür" inşa etmek manasında kullanıldı. Kavram zamanla değişik manalarda kullanılmış olmakla birlikte, günümüzde artık; gıda üretimi, arazi kullanımı ve topluluk inşa etmede sürdürülebilir ve etik bir tasarım usulü kullanmak olarak tanımlanabilir.

 

Yağmur mevsiminde yağan yağmurun en iyi şekilde değerlendirilmesi ve depolanması için yatay kanallar açılır. Göletler yapılır. Çürüyen odunsu artıklar porozite oluşturarak süngerimsi bir etkiyle yağmurun depolanmasını ve bitkinin ihtiyacı olan suyun akıp gitmemesini sağlar. Bitkisel artıklar ve nem aynı zamanda tuzlu ve alkalen toprak yapısı üzerinde dengeleyici etkiye sahiptirler.

 

Toprak üzeri saman, ağaç kıymıkları, talaş gibi bitki artıklarıyla kaplanarak dikim yapılan alanda nem kaybı önlenir ve yabani ot gelişiminin önüne geçilir. Böylece yabancı ot mücadelesinde işçilikten kazanç sağlanır, [[herbisit]] kullanımına gerek kalmaz. Ayrıca malç tabakasının altında yer solucanları, mantar, bakteri oluşumu gibi biyolojik aktivitenin artması bitkisel gelişim için uygun ısı ve nem oranının devamını garanti eder. Isı ve nem [[Mikoriza|mikorhizal mantarlar]] gibi bitki gelişimini destekleyen diğer biyolojik aktivitelere uygun ortam sağlar.

 

[[Kompost]];Bitkisel ve hayvansal atıkların nemli-oksijenli ortamda bozunarak organik gübre şekline dönüştürülmesidir.

 

 

Baklagiller ile yapılan yeşil gübreleme, organik madde miktarını artırarak bakteriyel aktivitenin artmasını sağlar. Bakteriyel aktivite artışı alkalen toprak pH'ını düşürür, ayrıca toprağa azot sağlar.<ref>http://www.golpazari.org/?page_id=64</ref> Alkalen topraklarda taban taşının kırılması, toprakta yatay kanallar açılması doğal yıkama yoluyla toprak pH'ını düşürebilir. Organik maddelerle yapılan malç uygulaması da uygun ısı ve nem koşulları sağlayarak, ayrıca topraktaki organik malzemeye katkı yaparak toprak pH'dengesine olumlu katkılar yapar.

Toprağın idrar, dışkı, kemik unu, kan, tüy gibi hayvansal atıklarla iyileştirilmei, bitkisel atıkların veya yanma artıklarınınn toprağa verilmesi verimliliğin sürdürülmesine yardımcı olur. Ayrıca bu konuda [[biyolojik kömür]] (ing. biochar) üzerinde durulabilecek diğer başlıklardandır.

 

Entansif tarımdaki monokültüre karşılık permakültürde karışık ekim ve çeşitliliğin artması zararlılarla birlikte, bunları dengeleyen diğer türlerin çoğalmasını ve sağlıklı ürün yetiştirilmesini sağlar. Bu sistemde böcek öldürücü tarım ilaçlarına gerek kalmaz. Ayrıca verimli bir üretim için gerekli olan dölleyici arı ve diğer böceklerin bölgede hazır bulunması garanti edilmiş olur.

 

 

Permakültürde malç uygulaması, toprak işleme, budama, ilaçlama gibi uygulamalardan kaçınılması ile işçilikler azalır. Toprak canlılığının sürdürülmesi için sağlanan tasarım, toprağın sertleştirilmesinden kaçınılması, malçlama, hayvansal ve bitkisel artıkların toprağa verilmesi vb ile verimlilik sürdürülür. Ağaçlarda budama yapılmaması daha sonraki dönemlerde hızlı sürgünleşmeyi önler ve budama ihtiyacını azaltır. Permakültürde toprak işlemeden kaçınılması yer solucanları gibi faydalı organizmaların yaşamı için faydalı olduğu gibi, toprak işleme ile yaygınlaşma olanağı bulan kök ur nematotları gibi zararlıların diğer topraklara yaygınlaşmasını önleyici etkiye sahiptir. Ayrıca makinaların toprak üzerine bindirdiği ilave ağırlıkların oluşturduğu taban taşı oluşumu, makina ve ekipmanın yıpranması ve akaryakıt ile oluşan ilave masraflardan kaçınılmış olur.

 

*[[Organik tarım]]

*[[Toprak]] [[Toprak verimliliği]]