Manyetik alan: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k 46.1.88.194 tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, Peykbot tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi. |
k başlık düzenlemeleri |
||
30. satır:
|}
== Manyetik maddelerin sınıflandırılması ==
[[Michael Faraday]], araştırmaları neticesinde maddelerin, manyetik alana tepki verdiğini ve bu tepki sonucunda etkileşimin olduğunu ortaya koydu. Verdikleri tepkiye göre
maddeleri üç grupta toplanabildiğini gösterdi:
37. satır:
# [[Paramanyetik|Paramanyetik maddeler]] : Bağıl manyetik geçirgenlikleri µ<sub>r</sub> > 1 olan bu tür maddeler, güçlü bir manyetik alana paralel şekilde kendilerini yönlendirirler. Paramanyetizma çift sayıda elektronlara sahip maddelerde görülür. Hava, alüminyum ve silisyum paramanyetik gruba girer.
# [[Ferromanyetik|Ferromanyetik maddeler]]: Kuvvetli bir şekilde [[mıknatıs]]lardan etkilenen maddelerdir, [[Demir]], [[nikel]], [[kobalt]] ve alaşımlarını içeren maddeler bu gruba girer.
== Tarihi ==
MÖ 13. asırda Çin'de pusula kullanılmaktaydı. Yunanların MÖ 800 yıllarında manyetizma hakkında bilgileri vardı. Manyetit taşının (Fe<sub>3</sub>O<sub>4</sub>) demir parçalarını çektiğini keşfettiler. Efsaneye göre Manyetit adı, sürüsünü otlatırken ayakkabısının çivileri ve sopasının ucu büyük manyetit parçalarına yapışıp kalan Magnes adlı çobandan gelmektedir.
75. satır:
Bu amaçla [[solenoit]]lerin içine demir çekirdek yerleştirilerek [[elektromıknatıs]] elde edilir. Akımı arttırıp azaltarak çekim kuvvetinin ayarlanabilmesi sebebiyle elektromıknatıslar günümüzde hayatımızın her alanında kullanılmaktadır.
[[Dosya:Solenoid-1 (vertical).png|50 px|thumb|left|[[Solenoit]]]]
=== Elektrik akımına ve hareketli yüklere etkiyen manyetik kuvvet ===
==== Yüklü parçacığa etkiyen kuvvet ====
[[Dosya:Yüklü parçacıkların hareketi.svg|300px|thumbnail|right|
(A)Sadece manyetik alanda yüklü parçacıkların hareketi
97. satır:
Burada '''L''' akım yönünde, büyüklüğü telin boyuna eşit vektördür.
[[Dosya:Sağ el kuralı.jpg|thumb|Sağ el kuralı]] Manyetik kuvvetin yönü sağ el kuralıyla bulunur.
== Manyetik alan örnekleri ve bazı önemli uygulamaları ==
=== Yerin Manyetik Alanı===
{{Ana|Jeomanyetizma}}
106. satır:
[[Dünya]] manyetik alanı, [[kuzey]] ve [[güney]] kutupları olan, merkezde yerleşmiş bir dipol mıknatıs çubuk olarak da tanımlanır. Dünyanın dönüş ekseni ile dipolün ekseni arasında yaklaşık olarak 11 derece fark vardır. Bu kuzey ve güney coğrafi kutuplarla, [[manyetik kutup]]ların üst üste gelmediğini gösterir. Herhangi bir noktadaki yer mıknatıssal alanı, ölçülen bileşen ve yön ile belirtilir. Yerin içindeki dev mıknatıs Coğrafi kuzey-güney doğrultusuyla yaklaşık 11-15 derece lik bir açı yapacak şekilde konumlandığından pusulanın gösterdiği yön tam olarak coğrafi kuzey yönü olmayıp 11-15 derece arasında sapma yapar.
=== Dönen manyetik alan ===
{{Ana|Dönen manyetik alan}}
Dönen manyetik alan, manyetik alanın yönünün, belirli bir [[açısal hız]]a sürekli değiştiği durumdur. Bu durum, [[Alternatif akım motoru]]nun temel çalışma prensibidir.
=== Hall etkisi ===
{{Ana|Hall etkisi}}
Akım taşıyan bir iletken, bir manyetik alan içine yerleştirildiğinde, hem akıma hem de manyetik alana dik yönde bir potansiyel farkı üretilir. Bu olay ilk kez 1879'da [[Edwin Hall]] tarafından gözlendi. Olay, yük taşıyıcılarının manyetik alandan ötürü gördükleri manyetik kuvvet nedeniyle, iletkenin bir tarafına doğru sapmalarından kaynaklarnır. Hall etkisi, yük taşıyıcıların işareti ve yoğunluğu hakkında bilgi verir ve manyetik alanların büyüklüklerini ölçmek için de kullanılabilir.
| |||