Yorgan: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Khutuck Bot tarafından yapılan 2010-08-25 00:18:28 tarihli değişiklik geri getirildi. |
Değişiklik özeti yok |
||
1. satır:
'''Yorgan''', genellikle [[yün]]den yada [[pamuk]]tan yapılan ve içerik itibarıyla, yorgan gibi bir gece örtüsü olan [[battaniye]]den daha
== Yapımı ==
Yorganın yapımında önce yün yada pamuklar vurularak titretilen yay kirişi yardımıyla havalandırılır, daha yumuşak, içinde daha çok hava tutan bir kıvama getirilir. Sonra bir kılıfın içine, ince çomakla dövülerek (daha çok çomağın yarattığı rüzgar sayesinde) eşit yaygınlıkta yerleştirilir.
Yorganın içindeki yün yada pamuk elyaflarının zamanla toplanmaması, bir kenarda birikmemesi için tüm yorgan yüzeyine yayılacak şekilde dekoratif motifler oluşturan yüzlerce binlerce dikiş atılır. Üst yüzey ipek yada başka parlak kumaşlardan yapılabilir, nakış ve boncuklarla da süslenebilir. Kullanıma hazır hale getirilmesi, alt yüzü ve kenarlarını kaplayan çarşafın çıt çıt, yada düğmelerle tutturulması, yada daha iyisi yıkanması gerektiginde kolay sökülüp yeniden dikilecek şekilde yorgan iğnesi ve pamuk ipliğiyle dikilmesiyle tamamlanır.
Bu işi meslek edinenlerden pamuk havalandıranlara [[Hallaç|hallaç]], yorgan dikenlere [[Yorgancı|yorgancı]] denir. On bin dikişli (düğümlü / fiskeli) bir çeyizlik yorganı bir yorgancı ustası 6-7 saatte bitirebilir. Her iki meslek de suni malzemelerle ve otomatik makinalarda yapılan fabrika ürünü yorganların fiyat ve reklam rekabeti yüzünden yokolma yolundadırlar.
Suni elyaflar, içte yün ve pamuğun, üst yüzeyde de ipekli kumaşların kullanımını azaltmaktadır. Toptan üretim de, kişiye özel dikiş ve nakış örneklerinin kullanımını azaltmaktadır.
Önceden dikilmiş torba-kılıfa pamuğun yayılması, ve yorgan yüzüne onbinlerce dikişin atılmasıyla ilgili meslek incelikleri vardır.<ref name="Kilis_Yorganı">[http://www.youtube.com/watch?v=prlyy-HB2CA http://www.youtube.com/watch?v=prlyy-HB2CA], Kanal B televizyon programı Ellerin Türküsü'nün Kilis Yorganının yapılışı ve yorgancı Aziz usta ile meslek incelikleri ve sorunları hakkında sohbeti.</ref>
Anadolu'da genç kızlar için dikiş-nakış kurslarının vazgeçilmez ödevi çeyizlik yorgan dikimidir.
== Tarihi ==
[[Eski Türkçe]]'de de ''yogurkan'' olarak isimlendirilen yorgan, günümüzde de varlığını sürdürmektedir.
== Dış Bağlantılar ==
<references/>
{{taslak}}
<!--
| |||