Levantenler: Revizyonlar arasındaki fark

'''Levanten''' yadaya da [[argo]] tabiri ile '''Tatlısu Frengi''', [[Osmanlı Devleti]] içinde özellikle [[Tanzimat]] sonrasında büyük liman kentlerinde yoğunlaşan ve ticaretle uğraşan Hristiyanları tanımlamak için kullanılır. En dar tanım olarak da; şu anki Doğu Akdeniz'e kıyısı olan devletlerde yaşayan Osmanlı döneminde yerleşmiş, Fransız-İtalyan kökenli Katoliklerdir. Yerel Hristiyan nüfusundan ([[Rum]],[[Ermeni]], [[Süryani]]...) farklıdırlar.

'''Levanten''', [[İtalya]]'nın doğusundaki Akdeniz toprakları (Doğu Akdeniz) için kullanılan [[Fransızca]] bir tabir olan [[Levant]]'ten gelir.<ref>[http://www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=levant&searchmode=none www.etymoline.com] (13.08.2013)</ref> Anlamı ise ''"Levantlı"'' (Doğulu)'dır. İlk olarak Avrupalıların, Doğuda yaşayan bu Avrupa kökenli insanları küçümsemek için türettiği bir kelimedir. Bu anlamı nedeniyle Levanten tanımı, ilk dönemlerde Levantenler içinde sevilmeyen bir tanımlamadır.<ref>[http://www.taraf.com.tr/ayse-hur/makale-tophane-kabadayisi-beyoglu-beyefendisi.htm Hem Doğulu hem Batılı: Levantenler] Ayşe HÜR, Taraf (13.08.2013)</ref> Bu olumsuz yan anlam hala yaşamaktadır; Avrupalı gibi görünmeye özenen, züppe tavırlı<ref>[http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.520a8d27449a18.67085021 TDK Büyük Türkçe Sözlük-Levanten] (13.08.2013)</ref>

'''Tatlısu Frengi''', Osmanlı tarafından Avrupa kökenli yabancılara verilen Frenk isminden gelir. [[Fransa-Osmanlı ittifakı]] ve Fransa'ya verilen ilk kapitülasyonlar ile Osmanlı İmparatorluğu da faaliyet gösteren Fransız tüccar sayısı çok artar. Bu nedenle herkese Frank (Fransız) sözcüğünden gelen Frenk adı verilir. Örneğin Levantenlerin Osmanlı döneminde şehirlerde yaşadıkları bölgeler genelde Frenk mahalleleridir; Ama yeni gelen yadaya da sadece iş için ülkede olan Avrupalılar ile ülkeye tamamiyle yerleşen Avrupalıları yani Levantenleri birbirinden ayırmak için Tatlısu Frengi ismi ortaya çıkmıştır.

İlk olarak, Doğu Roma İmparatorluğu ve Ceneviz arasındaki denizcilik ve ticaret alanlarındaki iş birliğiyle, başta [[Galata]] bölgesi olmak üzere Ceneviz nüfusu Doğu Akdeniz ve Karadeniz kıyılarına yerleşmeye başlar. Anadolu ve Balkanlar'da Doğu Roma'nın yeri alan Osmanlı Devletin bu ittifak yerine bir başka Latin kökenli devlet olan Venedik'e bırakır. Yükselme devrinde ise başka bir ittifak oluşur. 1536 yılında kurulan [[Fransa-Osmanlı ittifakı]] ile bu kez Fransız tüccar sınıf, kıyı bölgelerine yerleşmeye başlar. Bu Fransız ve İtalyan nüfus kendi arasında ve kısmen yerel Rum nüfusla karışarak, '''Klasik Levanten''' toplumunu oluşturur. Bu dönemdeki en önemli ortak özellik ise toplumun [[Roma Katolik Kilisesi]]ne bağlı olmasıdır.

Sanayileşme sonrası ham madde arayışına geçen Avrupalı devletler, Osmanlı'nın Akdeniz kıyılarındaki nüfus varlıklarını artırırlar. Başta İngiliz olmak üzere diğer Batılı devletlerden de Osmanlıya göçler olur. Örneğin 19.yy'da İstanbul'a yerleşen Almanlar, [[İstanbullu Almanlar]] yadaya da Boğaz Almanları adı verilen toplumu oluşturur. Bu yeni nüfuslar da Levanten nüfus ile karışarak '''Genişletilmiş/Modern Levanten''' kavramını oluşturur. Yeni göçler, toplumda [[Protestanlık]] kökenli mezheplerin de görülmesine yol açar.