I. Faysal: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k 95.183.137.47 tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, EeuHP tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi. |
Irak, Suudi Arabistan'dan sonra ikinci büyük petrol yataklarına sahip olması nedeniyle İngilizler, bu bölgede amaçlarına ulaşmak için dost görünümlü politika uygulamış ve bu politikasıyla da amacına ulaşmış . |
||
39. satır:
Ertesi yıl Arap ayaklanması patlak verdiğinde Osmanlılara karşı sürdürülen askeri hareketta Faysal önemli rol oynadı. Bir Arap birliği [[Eylül]] [[1918]]'de [[Şam]]'ı işgal etti ve İngilizlerle varılan anlaşma çerçevesinde Faysal [[Suriye]] kralı ilan edildi.Buna göre Araplar, İngilizlerin askeri amaçlarını destekleyecek, İngilizler de [[Suriye]]'nin büyük bölümünü içine alan bir Arap devletinin kurulmasına yardımcı olacaktı. Ama Faysal barış konferansına katılmak üzere [[1919]]'da [[Paris]]'e gittiğinde, Fransızların [[Lübnan]] ve [[Suriye]]'de bir nüfuz alanı elde etmekte kararlı olduğunu açıkça gördü. Bunun üzerine ödün vermek zorunda olduğunu anlayarak, [[Lübnan]] ve [[Suriye]]'nin [[İskenderun]]'a kadar olan kıyı bölgelerini [[Fransa]]'nın işgal etmesine razı oldu. Ocak 1920'de [[Şam]]'a döndü.Fransız isteklerine ilişkin haberlerin burada yarattığı şiddetli tepkiyi yatıştıramadı. Fransız askeri gücüne karşı direnmenin yararsızlığını ve Faysal'ın [[Paris]]'te karşılaştığı baskıları çoğu Arap önderi anlayamadı. Kısa süre sonra Fransızlar bir bahane bularak Faysal'ın topraklarına saldırıp [[Şam]]'ı işgal edince (Temmuz 1920), Faysal ülkesinden ayrılmak zorunda kaldı. Sonunda İngiliz hükümetinin daveti üzerine [[Londra]]'ya gitti.
Bu arada İngilizler [[Irak]]'ta bir nüfuz alanı oluşturmuşlardı. Karşılaştığı direnişi hafifletmek isteyen [[Birleşik Krallık|Britanya]], Mart 1921'de Faysal'ı [[Irak]]'ta İngiliz mandası altında kurulacak yönetimin kralı olarak desteklemeye karar verdi. Britanya bu hükümetle, ileri bir tarihte bağımsızlık öngören bir antlaşma yapacaktı. Faysal bu planı kabul etti ve Irak'ta coşkuyla karşılanarak Ağustos 1921'de tahta çıktı. Onun [[Suriye]]'de olduğu kadar Irak'ta da yaygın destek görmesi, [[Bereketli Hilal]]'in tümünde Araplar arasındaki milliyetçi duyguların canlılığını gösteriyordu. Gerçekte Arap Birliği hareketinin önderi olarak Faysal'ın Irak'ta özgül bir siyasi desteği yoktu. Gücünü, çatışan çeşitli unsurları ılımlı davranmaya yöneltmesinden alıyordu. Bir yandan ateşli Arap milliyetçilerinin güvenini korurken, bir yandan da İngiliz dostluğuna önem veriyordu. Bu nüfuzu sayesinde [[İngiltere]]'yle bir dizi antlaşma gerçekleştirerek 1930'da Irak'ın tam bağımsızlığını elde etmesini, 1932'de de [[Milletler Cemiyeti]]'ne üye olmasını sağladı. 1933'te İsviçre'nin Bern şehrinde geçirdiği kalp krizi nedeniyle yaşamını kaybetti. Yerine en büyük oğlu [[Gazi bin Faysal]] geçti. Irak, Suudi Arabistan'dan sonra ikinci büyük petrol yataklarına sahip olmas nedeniyle İngilizler, bu bölgede amaçlarına ulşmak için dost görünümlü politika uygulamış ve bu politikasıyla da amacına ulşmıştır. Aynı zamanda imparatorluğun sömürgelerine giden yolunu Akdeniz kıyılarında Basra Körfezi'ne karadan birleştirmiş oluyordu.
{{S-start}}
| |||