Venezuela: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
k 81.246.238.185 tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, Hannahannah tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi.
Yeni hesap (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
132. satır:
| dipnot7 =
}}
'''Venezuela''', [[Güney Amerika]]'da yer alan bir ülkedir. Resmi adı [[İspanyolca]] '''República Bolivariana de Venezuela''' olup; '''[[Bolivarcı]] Venezuela Cumhuriyeti''' anlamına gelir.
Kuzeyinde [[Karayip Denizi]], doğusunda [[Guyana]], güneyinde [[Brezilya]] ve batısında [[Kolombiya]] ile çevrilidir. Venezuela açıklarında [[Küçük Antiller]] adaları olan [[Aruba]], [[Kurasao]], [[Bonaire]] (son ikisi [[Hollanda Antilleri]]'ne bağlı) ile [[Trinidad ve Tobago]] ada devletçikleri bulunur.
 
== Tarih ==
{{Ana|Venezuela tarihi}}
İspanyolların [[Güney Amerika]]'da ilk sürekli yerleşimlerinden biridir. Başarısız birkaç ayaklanmadan sonra, ülke, sonunda İspanya'dan bağımsızlığını ünlü [[Simón Bolívar]] önderliğinde 1821'de kazanmıştır. Bağımsızlığının ilk yıllarında şimdiki [[Kolombiya]], [[Panama]] ile [[Ekvador]]'la birlikte, [[Büyük Kolombiya Cumhuriyeti|Büyük Kolombiya]]'nın bir parçasını oluşturan Venezuela, 1830 yılında bu birlikten ayrılmıştır.
 
Venezuela'nın yakın tarihinde, 19. yüzyılın tümü ile 20. yüzyıl başları siyasal çalkantılar, diktatörlükler ve devrimlerle doludur. Siyasi yaşama baktığımızda 1948'de Acción Democratica (Demokrasi Hareketi) partisinin lideri Rómulo Gallego’nun iktidarına son veren Marcos Pérez Jiménez’ün diktatörlüğü 10 yıl sürmüştür. Daha sonra 1958’de uzun yıllar egemen olacak sistemin başlangıcı sayılan [[Punto Fijo]] anlaşması büyük politik partiler arasında imzalandı. Aralık 1958’deki seçimleri Rómulo Betancourt kazanmıştır. Bu tarihten sonra iktidarın merkez sol parti Acción Democratica (AD) ve sosyal-Hristiyan eğilimli parti COPEI arasında gidip geldiği bir süreç görülür. Punto Fijo sürecinin o dönem diğer [[Latin Amerika]] ülkelerine demokrasiye geçişin nasıl olması gerektiğine dair önemli bir model olarak gösterildiğini belirtmektedir
 
Fernando Casado Gutiérrez, ülkenin politik hayatını bir takım dönemlere ayırır: 1958-1968 arasında demokratik sistem kurulmuş ve kurumsallaştırılmış; 1988’e kadar iki partili bir sistem yürümüş ve 1989-1998 arasında ise sistem zayıflamış ve krize girmiştir. Bir görüşe göre, mevcut partilerin seçim başarısına odaklanmış olmasının ve ideolojilerinin birbirinden farksız hale gelmesinin sisteme olan güvenin azalmasında önemli payı olmuştur. Gözlemciler özellikle 1980’lerden itibaren varolan sistemi “Partidokrasi” olarak tanımlarlar ve bu dönemde iki partinin (AD ve COPEI) ülkede yeni açılımların oluşmasını tıkadıklarını söylemektedirler.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Venezuela" sayfasından alınmıştır