Hoysala mimarisi: Revizyonlar arasındaki fark

Hoysala heykel sanatının ortak bir biçimi olan [[Salabhanjika]], Budist heykel sanatına kadar uzanan eski bir Hint geleneğidir. ''Sala'' [[sal ağacı]] ve ''bhanjika'' ise bâkiredir. Hoysala lehçesinde ''madanika'' figürler, tapınağın dış duvarlarında çatının hemen altında bulunan ve tapınağı tavaf edenlerin görebilmesi için belirli bir açıyla yerleştirilmiş dekoratif nesnelerdir.<ref name="sthambaramayana1">{{Web kaynağı| url = http://www.flonnet.com/fl2008/stories/20030425000206700.htm | başlık = Hoysala Heritage | erişimtarihi = 2006-11-13 | yayımcı = Frontline, From the publishers of the Hindu | yazar = Settar S }}</ref> ''Mantapa''nın içinde sütun dirseği olarak kullanılmışlardır. Bu ''madanika''lar müzik ve dans gibi sanatsal eylemlerde bulunurken heykel olarak işlenmişlerdir. ''Kirthimukhas'' (iblis yüzleri) bazı tapınakların ''Vimana'' kulelerinde bulunur. Bazen sanatçıların imzalarına bu heykellerde rastlanır.

''Sthamba buttalika''lar, Çalukya üzerinde [[Çola]] sanatının etkisini gösteren sütun üzerindeki tasvirlerdir. Hoysalalar için çalışan sanatçıların bazıları imparatorluğun Güney Hindistan’ın Tamil konuşan bölgelerine olan yayılmasının sonucunda Çola ülkesinden olabilir. Çennakeşava tapınağının kapalı ''[[mantapa]]''sının sütunlarından biri üzerindeki ''mohini'' tasviri Çola sanatının güzel örneklerinden biridir.<ref name="sthambaramayana1"/>

Gündelik hayata ilişkin sahneler, örneğin atların nasıl dizginlendiği, kullanılan üzenginin tipi, dansçıların, müzisyenlerin tasviri, aslanlar ve filler gibi hayvanların tasviri (hiçbir hayvan heykeli bir diğerine benzemez) duvar panellerinde resmedilmiştir. Belki de ülkedeki bir başka tapınakta [[Ramayana]] ve [[Mahabharata]] epikleri Halebidu’daki Hoysaleşvara tapınağında olduğu kadar etkili tasvir edilmemiştir.<ref name="ramayana1"/><ref name="ramayana">Epik friz heykellerin en gözalıcı karakteristiğidir. (Foekema 1996, p29)</ref><ref name="ramayana1">{{Web kaynağı| url = http://www.flonnet.com/fl2008/stories/20030425000206700.htm | başlık = Hoysala Heritage | erişimtarihi = 2006-11-13 | yayımcı = Frontline, From the publishers of the Hindu | yazar = Settar S }}</ref>

Günümüzde yapılan araştırmalar sonucunda Hoysalalar tarafından yaklaşık bin beş yüz kadar yapının inşa edildiği, bunlardan yüz kadar tapınağın günümüze kadar ayakta kaldığı bulunmuştur.<ref name="records">Tarihi kayıtlara kadar [[1000]]–[[1346]] yılları arasında 958 merkezde 1.500 tapınak inşa edilmiştir. {{Web kaynağı| url = http://www.flonnet.com/fl2008/stories/20030425000206700.htm | başlık = Hoysala Heritage | erişimtarihi = 2006-11-13 | yayımcı = Frontline, From the publishers of the Hindu | yazar = Settar S }}</ref> Hoysala mimari tarzı, 10. ve 11. yüzyıllar arasında yaygınlaşmış olan [[Batı Çalukya]] mimari tarzının bir uzantısıdır.<ref name="offshoot">Kamath (2001), s134</ref><ref name="offshoot1">{{Web kaynağı| url = http://www.ourkarnataka.com/history.htm | başlık = History of Karnataka-Religion, Literature, Art and Architecture in Hoysala Empire | erişimtarihi = 2006-11-13 | yayımcı = 1998-2000 OurKarnataka.Com, Inc | yazar = Arthikaje }}-James Fergusson ve Henry Cousens Hoysala tarzının Batı Çalukya tarzı ile ortak yönleri olduğunu savunur.</ref> Belirgin olarak Dravidian özelliklerine sahip olan Hoysala mimarisi kendine özgü özellikleriyle bağımsız bir mimari tarz olarak kabul edilir.<ref name="independent">Hoysala mimarisi ve heykeli insan konsantrasyonunun, el becerisinin ve dinsel bilincinin olağanüstü bir çabasıdır. (Percy Brown, Kamath 2001, s134)</ref> Mimari tarza yenilik getiren Hoysalalar aynı zamanda ''Karnata'' da bulunan önceki büyük mimarlar olan [[Kadamba]]lar ve [[Batı Çalukya]]lardan bazı özellikleri almışlardır. Bu özellikler ana yapı malzemesi olarak [[sabuntaşı]]nın kullanılması,<ref name="schist">Kamath (2001) s136</ref><ref name="schist1">{{Web kaynağı| url = http://www.indoarch.org/ | başlık = Architecture of the Indian Subcontinent, 1996 | erişimtarihi = 2006-11-13 | yayımcı = Gerard da Cunha | yazar = Kamiya Takeo }}- [[Batı Çalukya]] oymaları yeşil sabuntaşından yapılmıştır, bu da Hoysalalar tarafından daha sonra kullanılan bir tekniktir.</ref> Hoysala tapınaklarında çok kullanılan kafesli taş perdeler,<ref name="window">Buna erken dönem Batı Çalukya tapınaklarında sıkça rastlanır (Kamath 2001, s116)</ref> ve yıldız şeklinde ''vimana''.<ref name="star">{{Web kaynağı| url = http://www.indoarch.org/ | başlık = Architecture of the Indian Subcontinent, 1996 | erişimtarihi = 2006-11-13 | yayımcı = Gerard da Cunha | yazar = Kamiya Takeyo }}-- [[Batı Çalukya]] mimarisinde ''vimana'' yıldız şeklindedir.</ref> Tüm bu özellikler daha önceleri efendileri olan [[Batı Çalukya]]lar zamanında yaygındı. Diğer özellikler arasında ''Kadamba Şikhara'' denen ve [[Kadamba]]lardan gelen basamaklı ''vimana'' kulesi sayılabilir.<ref name="kadambashikara">[[Kadamba]] mimarisinin en göze çarpan özelliği ''Kadamba Şikhara'' denen [[Şikhara]]’dır. Şikhara piramit şeklindedir, herhangi bir süsleme olmadan basamak basamak yükselir ve tepesinde bir ''stupika'' ya da ''kalaşa'' vardır. (Kamath 2001, s38)</ref> Hoysala heykeltıraşlarının ustalıklarının altında yatan oyulmuş duvarlarda ışık ve gölge etkisi üzerine olan bilgileridir. Sayısız girinti ve çıkıntıdan oluşan heykellerinde bu bilgiyi en iyi etkiyi vermek için kullanmışlardır. Hoysala heykelinin tüm ihtişamıyla fotoğrafçılık için bir meydan okuma olduğu söylenir.<ref name="lightsthamba">{{Web kaynağı| url = http://www.flonnet.com/fl2008/stories/20030425000206700.htm | başlık = Hoysala Heritage | erişimtarihi = 2006-11-13 | yayımcı = Frontline, From the publishers of the Hindu | yazar = Settar S }}</ref> Hoysalaların taş işçiliği bir fildişi oymacısının ya da kuyumcunun altın işçiliği ile kıyaslanır. Heykellerdeki figürlerde bulunan mücevheratın bolluğu, saç şekillerinin çeşitliliği, Hoysala zamanında sosyal yaşam tarzı hakkında önemli bilgiler verir. <ref name="hair">Sastri (1955), s429</ref>