San Francisco: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
Değişiklik özeti yok |
||
1. satır:
{{Yerleşim bilgi kutusu
| ad = San Francisco, Kaliforniya
| yerli_ad =
| resmi_ad = City and County of San Francisco<br/>San Francisco Şehri ve Kontluğu
| diğer_ad =
| takma_ad = Körfezde Şehir, S.F., Frisco, Batının Paris'i <ref>http://www.sfgenealogy.com/sf/history/hgoe82.htm San Francisco Araştırması, 3 Nisan, 1918. Judge Mogan, ''O'nu Frisco olarak adlandırmayın''.] </ref>
| yerleşim_türü = [[Şehir]] ve [[County (ABD)|County]]
| slogan = "Oro en Paz, Fierro en Guerra"<br/>"Barışta Altın; Savaşta Demir"
| görüntü = San Francisco California Montage.jpg
| görüntü_boyutu = 200px
| görüntü_açıklaması= San Francisco görüntüler montajı
| harita = California county map (San Francisco County enlarged).svg
| harita_boyutu = 200px
| harita_açıklaması = San Francisco Kontluğu'nun [[Kaliforniya]] içindeki konumu.
| raptiye_harita = USA
| raptiye_harita_alternatif = Usa edcp location map.svg
| raptiye_harita_açıklaması = San Francisco'nun ABD'deki konumu.
| bayrak = Flag of San Francisco.svg
| bayrak_boyutu = 100px
| damga = Sfseal.png
| damga_boyutu = 100px
| arma =
| arma_boyutu =
| altbölüm_türü = [[Ülkeler listesi|Ülke]]
| altbölüm_adı = {{bayraksimge|ABD}} [[[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]
| altbölüm_türü2 = [[ABD'nin eyaletleri|Eyalet]]
| altbölüm_adı2 = [[Dosya:Flag of California.svg|23px]] [[Kaliforniya]]
| altbölüm_türü3 = Konsolide Sehir ve Kontluk
| altbölüm_adı3 = San Francisco Sehri ve County
| altbölüm_türü4 =
| altbölüm_adı4 =
| kuruluş_sıfatı = [[Assisili Francesco]] adına
| kuruluş_tarihi = Kurulma:29 Haziran 1776<br>Şehir olma:15 Nisan 1850<ref>{{web kaynağı| url = http://www6.sfgov.org/index.aspx?page=4|Başkık = San Francisco: Government
|yayımcı = SFGov.org|erişimtarihi =08-03-2012</ref>
| kurucu = Tegmen José Joaquin Moraga ve Francisco Palóu
| yönetim_türü = Konsey ve Belediye Başkanı
| önder_türü = Belediye Başkanı
| önder_adı = Ed Lee
| önder_parti = California Democratik Parti
| önder_türü1 =
| önder_adı1 =
| önder_parti1 =
| yüz_ölçümü_toplam_km2 = 600.6
| yüz_ölçümü_su_km2 = 479.2
| nüfus_as_of = 2013
| nüfus_not = Nüfus Tahmini
| nüfus_toplam = 825,111
| nüfus_urban = 3,273,190
| nüfus_metro = 4,335,391
| nüfus_yoğunluğu_km2 = 6800
| nüfus_yoğunluğu_urban_km2 =
| nüfus_yoğunluğu_metro_km2 =
| zaman_dilimi =[[Pacific Time Zone|PST]]
| utc_offset = -8
| zaman_dilimi_DST= PDT
| utc_offset_DST = -7
| latd = 37 |latm = 47 |lats = 00 |latNS = N
| longd = 122 |longm = 25 |longs = 00 |longEW = W
| rakım_m = 16
| posta_kodu = 94101–94112, 94114–94147, 94150–94170, 94172, 94175, 94177
| alan_kodu = 415
| website = [http://www.sfgov.org www.sfgov.org]
}}
'''San Francisco''' ({{UFA|sˈan.frˈansˌisko}}),
Şehir, [[San Francisco Yarımadası]]'nın kuzeyine kurulmuştur. Şehrin batısında [[Büyük Okyanus]], kuzey ve doğusunda ise San Francisco Körfezi bulunur. Kaliforniya'da idari bakımdan San Francisco ''Konsololide Edilmiş Şehir ve Kontluğu'' niteliğini taşıyan tek şehirsel yerel idare birimidir. Bu idari bölgenin yüzölçümü resmen 600.6 km<sup>2</sup> olup bunun %79.79'u su alanı ve San Fancısco Yarımadası'nın kuzeyinde bulunan 121.4 km<sup>2</sup>'si ise kara alanıdır.<ref>{{web kaynağı| url = http://quickfacts.census.gov/qfd/states/06/0667000.html|başlık= State & County QuickFacts, San Francisco (city), California |yayımcı=US Census Bureau|erişimtarihi=2011}}</ref>
1776 yılında [[İspanyol]]lar, bugün Golden Gate köprüsünün bulunduğu yere bir kale ve adı [[Assisili Francesco]] ile anılan bir [[Assisili Francesco Misyonerlik Binası|Hıristiyan Misyoner binası]]. 1848'de başlayan Kaliforniya Altına Hücum döneminde şehir çok hızlı bir şekilde büyüdü ve kısa sürede [[Birleşik Devletler'in Batı Kıyıları|Batı Kıyısı]]'nın en büyük şehri konumuna ulaştı. San Francisco 1906 yılında meydana gelen yıkıcı deprem ve yangınlarla adeta yok oldu, fakat kısa sürede tekrar inşa edildi. [[II. Dünya Savaşı]] boyunca San Francisco [[Pasifik Cephesi (II. Dünya Savaşı)|Pasifik Cephesi]]'ne çok sayıda asker göndermiştir. Savaştan sonra; görevdeki askerlerin dönüşü, büyük göç dalgası, bölgedeki liberalcilik akımı ve diğer faktörlerle şehir hızla büyümüştür. Gelişen [[hippi]] akımı, [[gay]] hakları hareketi ile San Francisco, Birleşik Devletler içerisinde [[liberalizm]]in adeta kalesi durumuna gelmiştir.
Satır 72 ⟶ 98:
[[Dosya:USS San Francisco (CA-38) enters San Francisco Bay, December 1942.jpg|thumb|right|200 px|<center>[[USS San Francisco (CA-38)|USS ''San Francisco'']] buharlısı [[Golden Gate Köprüsü]]'nün altında, 1942, II. Dünya Savaşı</center>]]
1950'ler ve 60'larda, kentsel dönüşüm projesiyle özellikle şehrin batı tarafında geniş bir yıkım ve yeniden inşaa gerçekleşti. Daha önceleri vatandaşlar tarafından karşı çıkılan ve yapımı durdurulan çevre yolu projeleri hayata geçirildi.<ref>[http://www.spur.org/documents/990201_article_01.shtm Urban Renewal Revisited: A Design Critique] Yazar: Eric CY Fang, Çalışma: SPUR Newsletter, Yayımcı: San Francisco Planning and Urban Research Association, Yıl: Şubat 1999, Erişim: 13 Haziran 2008</ref> 1972 yılında [[Transamerica Piramidi]] yapıldı<ref>[http://www.transamerica.com/company_profile/about_the_pyramid Pyramid Facts and Figures] Çalışma: Company Profile, Yayımcı: Transamerica Insurance and Investment Group, Erişim: 13 Haziran 2008</ref> ve 1980'lerdeki [[Manhattanlılaşma]] ile şehir merkezi bölgelerinde yüksek yapılı [[gökdelen]]ler yükseldi.<ref name="NatTrust1">Yazar: Peter Booth Wiley, Başlık: National trust guide- San Francisco: America’s guide for architecture and history travelers, Yayımcı: John Wiley & Sons, Inc., Yıl: 2000, Sayfa: 95–96, ISBN 978-0-471-19120-9</ref> Bölgedeki liman aktiviteleri [[Oakland limanı|Oakland]]'a kaydı ve şehir turizme döndü. Turizm şehir ekonomisinin en önemli gelir kalemi oldu. Banliyölerdeki hızlı büyüme ile San Francisco büyük bir demografik değişime uğradı. Şehirdeki en büyük grup olan beyaz nüfus şehri terk etti ve [[Birleşik Devletler]]'e Asya ve Latin Amerika'dan yeni göç eden insanlar şehrin en büyük nüfus grubunu oluşturdular.<ref>[http://bss.sfsu.edu/pamuk/SFDemographics.ppt#1 San Francisco Planning Department Census Data Analysis] Yazar: James Willis, Yardımcı yazarlar: Habib, Jerry, Brittan, Jeremy, Yayımcı: San Francisco State University, Tarih: 19 Nisan 2004, Erişim:
[[1989 Loma Prieta depremi]], Körfez Bölgesi'nde yıkıma ve yaşam kayıplarına neden oldu. Deprem San Francisco'da özellikle [[Marina District, San Francisco, Kaliforniya|Marina]] ve [[South of Market, San Francisco, Kaliforniya|South of Market]] bölgelerindeki binalarda hasara neden oldu. [[Kaliforniya Eyalet Yolu 480|Embarcadero Çevre yolu]] ve [[Merkezi Çevre yolu]] çöküntülere uğradı. Bütün bunlar; şehirin tarihi bölgelerini ıslah etmesine neden oldu.
Satır 78 ⟶ 104:
1990'ların sonuna kadar olan süreçte [[internet]] teknolojisinin gelişmesi yeni bir iş sahasının oluşmasına ve birçok yeni şirketin açılmasına vesile oldu. Yatırımcıların ve bilgisayar mühendislerinin, daha sonra satış ve pazarlama uzmanlarının şehre göçü ile sosyal manzara değişti. Şehrin fakir bölgeleri hızla zenginleşti. 2001 yılında gelişen olumsuz olaylarla, kurulmuş birçok şirket battı ve bu şirketin elemanları şehri terk etti. Buna karşın yüksek teknoloji ve yatırımcılık, San Francisco ekonomisinin dayanak noktasını oluşturmaya devam etmektedir.<ref>[http://www.sfeconomicstrategy.org/site/uploadedfiles/moed/economic_strat/ExecutiveSummary_EconomicPerformanceReview.pdf City and County of San Francisco: An Overview of San Francisco’s Recent Economic Performance] Yazar: Ted Egan, Çalışma: Report prepared for Mayor’s Office of Economic and Workforce Development, Yayımcı: ICF Consulting, Tarih: 3 Nisan 2006, Erişim: 19 Haziran 2008</ref>
==
San Francisco konsolide şehir ve kontluğu sınırları içinde bulunan toplam nüfus (2013 Nüfus Tahmini itibariyle) 825,111 kişi olup böylece bu sınırlar içindeki nüfus yoğunluğu 6,800 kişi/km<sup>2</sup> olmaktadır. Böylece bu sınırlar içinde San Francisco, Kaliforniya eyaleti içinde bulunan (200,000 'den daha fazla nüfuslu olarak tanımlanan) büyük şehirlerden en yoğun nüfuslu olanıdır ve [[New York]] Şehrinden sonra tüm [[ABD]]'de ikinci sırada nüfus yoğunluğu olan büyük şehir olmaktadır. Nüfus sayısına göre ise San Francisco Kaliforniya eyaletinde ([[Los Angeles]], [[San Diego]] ve [[San Jose]]'den sonra) dördüncü sırada ve tüm ABD şehirleri içinde ise 15. kalabalık şehir sırasında olmaktadır. Şehir ile varoşları ile birlikte oluşan "Şehirleşmiş Büyük San Francisco" nüfusu 3,273,190 kişi ve "ABD Nüfus Sayım Bürosu"'nun metropoliten bölge tanımlamasına göre 9,128 km<sup>2</sup> yüzey alanlı "San Francisco Metropoliten Bölgesi"'nin nüfusu yaklaşık 4,335,391 kişi olduğu tahmin edilmiştir. Bunlardan daha büyük "San Francisco Körfezi Bölgesi Birleşik İstatistik Bölgesi" veya "San Jose-San Francisco-[[Oakland]]" bölgesinin nüfusunun ise yaklaşık 8.4 milyon kişi olduğu bildirilmektedir.
== Semtler ==
San Francisco [[Golden Gate Köprüsü]]'nü haritanızın tepesine aldığınızda karşınıza aslında son derece düzgün yapılanmış bir şehir çıkacaktır. Doğusunda Golden Gate’e gidene dek birçok Pier (rıhtım), köprü girişinin batısında ise Pasifik’in en güzel manzaralarını sunan sahil yolları mevcuttur. Toplu taşımanın kolaylıkla sağlandığı bu şehirde, (yine [[Kaliforniya]] eyaletinde bulunan [[Los Angeles]]’a nazaran çok küçük olduğu için) bir bölgeden diğerine geçiş kolay ve çabuktur. [[Coit Tower]] ve Twin Peaks’den şehrin hemen tümünü kuşbakışı görebilir, Fisherman’s Wharf’tan Alcatraz’a bakarken mahkumların bu kadar kısa mesafeyi yüzerek neden kaçmadığına hayret edebilirsiniz. [[Russian Hill]], [[Nobb Hill]], [[China Town]] ve [[Golden Gate Park]] şehri ilk ziyaret edenlerin gözbebeği olmayı hak eder. Siz siz olun, bu şehire kadar gelmişken merak edip Golden Gate Köprüsü’nü aşarak kuzeyindeki şehirleri de gezin. Kaliforniya şarabının tadına bakmak için doğru bölgedesiniz. Öte yandan komşuluk, aile ve ghetto yaşamın kaynaştığı [[Mission Street]] ise Hispanik, Yakındoğu ve Siyah kültürün izlerini taşır.
== Konaklama ==
San Francisco [[Amerika]]’nın önde gelen şehirlerinden olduğu için hemen hemen tüm büyük otel zincirlerinin bir şubesini şehrin merkezinde bulmak mümkündür. Fakat şehri biraz daha San Francisco usulü yaşamayı tercih ederseniz, Bed & Breakfast (yatak ve kahvaltı) tarzı hizmet veren Viktorya tarzı evlerden birinde kalmanız tavsiye edilir. Şehrin içinde ulaşım kolay olduğundan hangi bölgede kalırsanız kalın farketmeyecektir.
Satır 90 ⟶ 123:
== Alışveriş ==
Diğer tüm Amerikan şehirlerinde olduğu gibi, San Francisco’da da tüm mağazaları kolaylıkla bulabilirsiniz. San Francisco aynı zamanda sunduğu turist atraksiyonlarının sayısına bağlı olarak sonsuz hediyelik eşya seçeneği sağlayan bir şehirdir. Unutmayın: Çin’den sonra en hakiki Çin eşyası bulabileceğiniz yerlerden biri de San Francisco’nun meşhur ChinaTown (Çin Mahallesi) bölgesidir.
Satır 95 ⟶ 129:
Dünyada tek bir şehirde yemek yeme imkanınız olacaksa San Francisco şehri restoranlarını tavsiye ederiz. Bütün ülke mutfaklarını bir arada bulmanın yanısıra, parmaklarınızı yedirtecek derecede leziz hazırlanan deniz mahsulünün envai çeşidi buradadır. Fisherman’s Wharf’ta ayaküstü yiyeceğiniz pavurya sadece bir göz şenliği değil, seyahatinizin de en hoş anlarından biri de olabilir.
==Kardeş
San Francisco'nun resmen 19 tane kardeş şehri vardır:<ref>Kaynak:Ingilizce Wikipedia "List of sister cities in California" Maddesi [[https://en.wikipedia.org/wiki/Sister_cities_of_San_Francisco,_California#San_Francisco]]</ref>
{{Div col|3}}
* {{Kardeş şehir|Abidjan|Fildişi Sahili|1986}}
* {{Kardeş şehir|Amman|Ürdün|2010}}
* {{Kardeş şehir|Assisi|İtalya|1969}}
* {{Kardeş şehir|Bangalore|Hindistan|2009}}
* {{Kardeş şehir|Barcelona|İspanya|2010}}
* {{Kardeş şehir|Cork|İrlanda|1984}}
* {{Kardeş şehir|Hayfa|İsrail|1973}}
* {{Kardeş şehir|Ho Chi Minh Kenti|Vietnam|1995}}
* {{Kardeş şehir|Kraków|Polonya|2009}}
* {{Kardeş şehir|Manila|Filipinler|1981}}
* {{Kardeş şehir|Napoli|İtalya|2013}}
* {{Kardeş şehir|Osaka|Japonya|1957}}
* {{Kardeş şehir|Paris|Fransa|1997}}
* {{Kardeş şehir|Seoul|Güney Kore|1975}}
* {{Kardeş şehir|Şanghay|Çin|1979}}
* {{Kardeş şehir|Sidney|Avustralya|1968}}
* {{Kardeş şehir|Taipei|Tayvan|1969}}
* {{Kardeş şehir|Selanik|Yunanistan|1990}}
* {{Kardeş şehir|Zürich|İsviçre|2003}}
{{Div col end}}
== Panoramalar ==
{{geniş resim|San Francisco with approaching fog.jpg|800px|<center>San Francisco'nun şehir merkezine yaklaşan [[sis]], sol tarafında Buena Vista Park ve Dolores Park görünmektedir. Sağ tarafındaki ana cadde ise Market Street. Resim Twin Peaks istikametinden çekilmiştir.</center>}}
{{geniş resim|San Francisco Downtown, and Golden Gate Bridge early morning panorama.jpg|800px|<center>Sis içinde San Francisco'ın şehir merkezi</center>}}
{{geniş resim|San Francisco with two bridges and the low fog .jpg|800px|<center>San Francisco, San Francisco Körfezi kıyısında yer almaktadır. [[San Francisco Körfezi]] ise [[Akdeniz]] iklimi özellikleri gösteren bir coğrafyada yer almaktadır. Bu nedenle San Francisco kenti ve körfez, özellikle yazın [[sis|adveksiyon sisinin]] etkisi altında kalmaktadır (Kentin ve [[Golden Gate Köprüsü]]nün görünümü)</center>}}
{{geniş resim|SF From Marin Highlands3.jpg|800px|<center>Marin Tepelerinden San Francisco Panoraması</center>}}
==Ayrıca bakınız==
* [[Kaliforniya]]
== Kaynakça ==
Satır 106 ⟶ 169:
== Dış bağlantılar ==
{{commonscat|San Francisco}}
* [http://www.sfgov.org San Francisco resmi websitesi]] {{ing}}
* [http://www.dmoz.org/Regional/North_America/United_States/California/Localities/S/San_Francisco/ DMOZ Open Directory Projesi "San Francisco" maddesi] {{ing}}
* [https://en.wikivoyage.org/wiki/San_francisco Wiki Voyage websitesi "San_Francisco" maddesi] {{ing}}
* [http://www.fotografligezirehberi.com/v/amerika-california-san-francisco/ San Francisco Fotoğraflı Gezi Rehberi]
* [http://madeinatlantis.com/travel/san_francisco.htm San Francisco]
* [http://www.pausenberger.com/san_francisco.html San Francisco Resimleri]
* [http://www.mciturkiye.com/-Work.and.Travel.USA-ABD.Eyalet.ve.Sehirleri-San.Francisco.
{{ABD'nin en büyük şehirleri}}
Satır 115 ⟶ 183:
{{geocompass
|hub =
|type= dan
|NW =
Satır 127 ⟶ 195:
}}
{{geocompass
|hub =
|type= den
|NW =
Satır 141 ⟶ 209:
<!--Kategoriler-->
[[Kategori:ABD'deki şehirler]]
[[Kategori|Kaliforniya'daki şehirler]]
[[Kategori:San Francisco]]
|