Mazdek: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Maniheizm (mesaj | katkılar)
{{ana|Mazdekçilik}}
2. satır:
 
== Mazdekizm ==
{{ana|Mazdekçilik}}
 
Mazdekçilik olarak bilinen felsefenin kurucusudur. Taraftarları [[düalist]] [[kozmoloji]]yi/[[teoloji]]yi [[Maniheizm]] ile paylaşırlar. Bu düalizmin altında evrenin iki özgün ilkesi vardır: Işık, iyi; karanlık, şeytani. Bu ikisi evrensel bir rastlantı eseri karışmıştır ve Mazdek'in hayattaki rolü iyi davranış ile Işık'a ait olan tarafını serbest bırakmaktır. Maniheizm iyi ve kötünün karışımını kozmik bir [[trajedi]] olarak gördü, Mazdek bunu daha tarafsız ve iyimser biçimde gördü. Mazdek söylediğine göre iyi ve kötünün karışımı Tanrı hariç her şeyi etkiledi.
------------
 
== [[Mazdekçilik]]'in ilkeleri ==
 
=== [[Mazdekçilik]]'in ilkeleri ===
Mazdek öğretisinde, dini formalitelerin azaltılmasını ve [[Zerdüşt]] din adamlarının güçlü pozisyonunun tartışılması, bu din adamlarının bulunduğu güçlü konumun ezilen [[Pers]] halkını daha da yoksullaştırdığını savundu.
 
AhlakiAhlakî ve dünya nimetlerine kendini kaptırmamış, öldürmenin ve hayvan eti yenmemesinin gerektiği, diğer halklarla barış içinde ve saygılı bir düzen kurdu. Mazdek'in reformları birçok yönüyle bir sosyal devrim olarak nitelendirilebilir ve erken [[komünizm]]<ref name="Quran">Wherry, Rev. E. M. ''A Comprehensive Commentary on the Quran and Preliminary Discourse'', 1896. pp 66.</ref> örnekleri arasında verilebilir.
 
Her türlü [[özel mülkiyet]]in kaldırılması, evliliğin serbest aşk ile değiştirilmesini <ref>Crone, Patricia, "Kavad’s Heresy and Mazdak’s Revolt", in: ''Iran'' 29 (1991), S. 21–40.</ref> savundu.
 
Her türlü [[özel mülkiyet]]in kaldırılması, evliliğin serbest aşk ile değiştirilmesini <ref>Crone, Patricia, "Kavad’s[[I. Kavad|Kavad]]’s Heresy and Mazdak’s Revolt", in: ''Iran'' 29 (1991), S. 21–40.</ref> savundu.
== Öğrencileri ==
 
=== Öğrencileri ===
[[Pasifizm]] bir inanış olduğu halde [[Mazdekçilik]]'i savunanlar, zengin kişilere ait olan [[harem]]lere baskınlar düzenledi ve cariyelere eşit haklar verdi. Sonradan Mazdekizm'i seçen ve komün mülkiyete saygı gösterdiğini göstermek için eşinin Mazdek ile yatmasına izin veren Şah [[I. Kavat]] (tahtta 488 - 531 yılları arasında kaldı) döneminde imparatorluk içinde kargaşalar meydana geldi.
 
Pasifizmi, din adamı karşıtlığını ve yoksul halka yardım dağıtılmasını sağlayan sosyal reformlar sırasında üçü hariç bütün Zerdüşt Ateş Tapınakları kapatıldı. Mazdek'in yaşamına dair ne kadar yazıt varsa, bilgi ve belge varsa; Mazdek öldürüldüğü zaman imha edilmişlerdir. Onun sadık eşi ''"Hürrem Bint-i Kade"'' tarafından sürdürülen inançları, dünyaya bakışı ve öğretisi daha sonra İslam tarihinde yerini bularak Hürremist hareketlerin temel öğretileri olmuştur. Hürremizm[[Hûrremdîn’îyye]] meşhur [[Babek Hürremi]]'innin temsilciliği yaptığı önemli bir harekettir. [[HürremizmHûrrem’îyye]] ismini [[Mazdek]]'in eşi Hürrem'den alır. "Xurem", "Xwarin", "Ve'xwarin" Hint-Avrupa dillerinde yiyecek, içecek anlamına gelirken; esası "tabu yoktur, herşey mübahtır" esasına dayandığı içindir. <ref>[[Mehmet Salih Özalp]], [[Çöle Düşen Deli]], Altıncı Yazıt, ISBN : 9786054745708</ref>
 
== Notlar ==
Satır 26 ⟶ 23:
* H. Börm: ''Prokop und die Perser. Untersuchungen zu den römisch-sasanidischen Kontakten in der ausgehenden Spätantike''. Stuttgart 2007, p. 230–233.
* A. Christensen: ''Le règne du roi Kawadh et le communisme Mazdakite''. Kopenhagen 1925.
* P. Crone: "Kavad’s[[I. Kavad|Kavad]]’s heresy and Mazdak’s revolt". In: ''Iran'' 29, 1991, p. 21–42.
* H. Gaube: "'Mazdak: Historical reality or invention?" In: ''Studia Iranica'' 11, 1982, p. 111–122.
* G. Gnoli: "Nuovi studi sul Mazdakismo". In: Accademia Nazionale dei Lincei (Hrsg.), ''La Persia e Bisanzio [Atti dei convegni Lincei 201]''. Rom 2004, p. 439–456.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Mazdek" sayfasından alınmıştır