1948 Arap-İsrail Savaşı: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
Gerekçe:Çok şey eklenmiş ama çoğu kısım ciddi anlamda kaynak gerektirmekte
58. satır:
|notlar =
}}
'''Birinci Arap-İsrail Savaşı''', [[Filistin]]'de İngiliz manda rejiminin sona ermesinin hemen ardından 14 Mayıs [[1948]]'de, [[Tel-Aviv]]'de toplanan Yahudi Milli Konseyi, yayınladığı bir bildiri ile [[İsrail]] Devleti’nin kurulduğunu ilan etti. Yeni kurulan devletin sınırlarıyla ilgili, “Eretz İsrail” dışında hiçbir bildiri yoktu. Bunun hemen ardından [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]] ve ertesi gün de [[Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği|Sovyetler Birliği]] İsrail'i tanıdığını açıkladı. Bu gelişmelerin öncesinde ise İngiliz birlikleri bölgeyi terk etmeye başlamışlardı bile.
 
15 mayıs 1948 tarihinde, [[Arab Ligi]] sekreterinin, Birleşmiş Milletler Genel Sekreterine gönderdiği bir telgrafta; Arap ülkelerinin, Filistin’de barışın, güvenliğin, hukuk ve düzenin tekrar kazanılması için, kendilerini müdahale için zorunlu hissettiklerini belirtti. Ayni mesajda, Arap hükümetlerinin, [[Londra Konferansı]]nda ve [[Birleşmiş Milletler]]’de de belirttikleri gibi,çözümü, demokratik prensiblere dayanarak kurulmuş Filistin Birleşik Devletleri olarak gördüklerini belirtti. [[İsrail]] Devleti’nin kuruluşunun ilan edilmesinden birkaç saat sonra [[Arap Birliği]] İsrail'e savaş açtı. [[Mısır]], [[Ürdün]], [[Suriye]] ve [[Irak]] kuvvetleri üç yönden saldırıya geçerek önemli ilerlemeler kaydettiler.
 
Ancak [[İsrail]]'in planlı savunması üzerine savaş [[Araplar]] aleyhine dönüştü.
 
İsrail savaş sonunda [[1947]]'de taksim planı ile elde ettiği %56’lık [[Filistin]] toprağını % 78’e çıkardı. Manda yönetiminden kalan alanlar Ürdün’ü, günümüzdeki Batı Şeria (Ürdün Kontrolündeki)’yı ve Gazze Şeridi(Mısır Kontrolündeki) ’ni içerdi. Filistin Araplar, kendi topraklarını, sonra dönebileceklerine dair aldıkları sözlere dayanarak, İsrail güçleri ve Yahudi silahlı kuvvetlerinin saldırılarından dolayı terk edip “Filistinli mülteciler” oldu <ref>{{cite web|title=The Palestinian Diaspora|url=http://www.globalexchange.org/country/palestine/diaspora|publisher=Global Exchange|accessdate=2012-12-12}}</ref>. 700,000 [[Filistinli <ref>GENERAL PROGRESS REPORT AND SUPPLEMENTARY REPORT OF THE UNITED NATIONS CONCILIATION COMMISSION FOR PALESTINE, Covering the period from December 11, 1949 to October 23, 1950, GA A/1367/Rev.1 23 October 1950</ref>,]], evlerini terk etmek zorunda kalarak komşu ülkelere veya Arapların yoğun olduğu bölgelere sığındılar. Yurtlarını terk eden [[Filistinliler]]'den 250,000’i [[Gazze]]’ye yerleştirildi. Savaş, 1949 yılında, İsrail’in Arap komşularıyla ateşkes anlaşmaları imzalamasıyla sona erdi. [[Filistinliler]]in başka ülkelere göçü ve [[Yahudiler]]in Filistin’de gün geçtikçe artan nüfusu, demografik yapının bölgenin asıl yerleşik halkı olan [[Araplar]] aleyhine dönüşmesine neden oldu ve bugüne kadar süregelen Filistinli mülteciler sorunu başladı. Benzer şekilde 1948-1952 arasında [[Arap ülkeleri]]nde yaşayan bir milyon kadar yahudi ülkelerinden kovuldu. Bu mültecilerin çoğu İsrail'e yerleşti.<ref>http://www.cnnturk.com/2009/tarihte.bugun/05/14/tarihte.bugun.14.mayis/526427.0/index.html</ref>
 
Benzer şekilde, birçok Arap ülkesi kendi yerel Yahudi nüfuslarına yönelik ayrımcı politikalar yürütmeye başladı. 1948 yılındaki Arap-İsrail savaşı esnasında, Arap ülkelerindeki Yahudilerin durumları oldukça kötüye gitti. Aralık 1947’de Arap dünyasında büyük anti-Yahudi ayaklanmalar patlak verdi ve Yahudi toplumları birçok ölü ve yararlının bulunduğu Suriye ve Aden gibi Arap şehirlerinde ciddi şekilde kötü etkilendi. 1948 yılının ortalarında, Arap ülkelerindeki Yahudi toplumlara saldırılar gerçekleştirildi ve statüleri kötüleştirildi. Uzun senelerdir yaşadıkları İslam ülkelerinden sökülüp, Arap-İsrail Savaşı’nın politik mültecileri oldular. Sonuç olarak birçok Arap ve İslam ülkelerinden zorunlu göçe zorlandılar. Libya’da Yahudilerin vatandaşlıkları ellerinden alındı ve Irak’ta mal varlıklarına el konuldu<ref>{{cite news |last=Aharoni |first= Ada|url=http://taylorandfrancis.metapress.com/content/w91udxrhc7cf5a86|title= The Forced Migration of Jews from Arab Countries |publisher= Routledge, part of the Taylor & Francis Group |date=Volume 15, Number 1/March 2003}}{{dead link|date=January 2013}}</ref>. 1956 yılında Mısır, Yahudi nüfusunun büyük bir kısmını ülkeden kovdu ve Cezayir ise egenmenliğini 1962 yılında ilan etmesiyle birlikte, Yahudilerin vatandaşlıklarını ellerinden aldı. Yahudilerin büyük bir kısmı göçe zorlandı ama bir kısmı da ideolojik sebeplerle göç etti <ref name=neumann/>.
 
İsrail savaş sonunda savaştığı her Arap ülkesi ile ayrı ayrı ateşkes anlaşmaları imzaladı. Savaşa girmiş olan [[Ürdün]] [[Batı Şeria]]'ya, [[Mısır]] da [[Gazze Şeridi]]'ne asker yığdı. [[Kudüs]]'ün kontrolü ise batıda [[İsrail]], doğuda Ürdün arasında bölündü. Gazze ise Mısır'ın oldu.