Vikipedi

Sultanzade Mehmed Paşa: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
MerlIwBot (mesaj | katkılar)
155.670 değişiklik
k Bot: Kaldırılıyor: en:Sultanzade Semiz Mehmed Pasha (strong connection between (2) tr:Sultanzade Mehmed Paşa and w:List of Albanians)
Peykbot (mesaj | katkılar)
Botlar
463.024 değişiklik
k şablon değişimi
1. satır:
{{Makam sahibi bilgi kutusu
|isim = Civankapıcıbaşı Sultanzade<br/> CivankapıcıbaşıSemiz Mehmed Paşa
|resim =
|resimbaşlık =
|sıra =
|makam = [[Osmanlı Sadrazamı]]
|dönembaşı = [[31 Ocak]] [[1644]]
|dönemsonu = [[17 Aralık]] [[1645]]
|öncegelen = [[Kemankeş Kara Mustafa Paşa]]
|sonragelen = [[Nevesinli Salih Paşa]]
<!-- Kişisel Bilgiler -->
|doğum_tarihi = yak. [[1603]]
|doğum_yeri =
|ölüm_tarihi = [[Temmuz]] [[1646]]
|ölüm_yeri = [[Girit]]İstanbul
}}
'''SultanzadeSemiz Civankapıcıbaşı MehmedMehmet Paşa''' (d[[I. [[1603İbrahim]] - ö.saltanatında [[Temmuz]]31 [[1646Ocak]]) [[I. İbrahim1644]] saltanatında 31 Ocak 1644 - [[17 Aralık]] [[1645]] tarihleri arasında bir yıl on ay on yedi gün [[sadrazam]]liklık yapmış bir [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] devlet adamıdır.
 
Babası: [[Yemişci Hasan Paşa]]
== Hayatı ==
 
Annesi: Aişe Sultan [[III. Murad]]'ın kızı
Sultanzade Civankapıcıbaşı Mehmed Paşa yaklaşık 1603 tarihinde doğmuştur. Babası [[Damat Rüstem Paşa]]'nın torunlarından olan Abdurrahman Bey'di. Annesi Ayşe Hanım Sultan [[Yusuf Sinan Paşa|Cığalzade Sinan Paşa]]'nın kızıydı. Babasının Osmanlı hanedanına yakın bağlantısı nedeni ile "Sultanzade" lakabı ile anılmıştır. Sarayda [[Enderun]]'da eğitim gördükten sonra genç yaşta iken Sultan [[II. Osman]]'ın Lehistan seferi sırasında kapıcıbaşı olup saraydan çıkmıştır. Bu nedenle "Civankapıcıbaşı" adıyla şöhret yapmıştır. <ref name="uzunçarsılı">Uzunçarsılı, İsmail Hakkı, (1954) ''Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım , XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar)'', Ankara: Türk Tarih Kurumu (6. Baskı 2011) ISBN:975-16-0014-6) say.391-393</ref>
 
{{başlangıç kutusu}}▼
1630'da kubbe veziri oldu. Fakat Ekim 1633'de sefer hazırlıkları sırasında ihmali görüldüğünden [[Rodos]]'a sürgüne gönderildi. Sonra afedildi ve 1637'de Mısır valisi olarak görevlendirildi. Orada üç yıl kaldıktan sonra [[I. İbrahim]] döneminde [[İstanbul]]’a döndü ve yine kubbe veziri oldu. 1641 yılında [[Özi]] bölgesi valisi olarak atandı. Burada [[Azak Kalesi]] alınması serdarlığı görevi de kendine verildi. Bir süreli savaş sonrası kaleyi almayı başarmıştır. 1643 yılında İstanbul'a döndüğünde kendisini sadrazamlığına rakip gören sadrazam [[Kara Mustafa Paşa]] tarafından İstanbul'dan uzaklaştırmak için [[Şam]] valisi görevi verildi.<ref name="buz">Ayhan Buz,(2009) ''Osmanlı Sadrazamları'', Neden Kitap, İstanbul, s.99 ISBN 978-975-254-278-5</ref>
{{sıra kutusu|önce = [[Kemankeş Kara Mustafa Paşa]]▼
|başlık= [[Dosya:Sadrazamlik-nisanlari.svg|25px]]<br/> [[Duraklama Dönemi Osmanlı Sadrazamları listesi|Osmanlı Sadrazamı]]▼
|yıllar=[[31 Ocak]] [[1644]] - [[17 Aralık]] [[1645]]▼
|sonra= [[Nevesinli Salih Paşa]]}}▼
{{bitiş kutusu}}▼
 
== Kaynakça ==▼
Aynı yıl Sadrazam Kara Mustafa Paşa'nın azledilip idam edilmesinden sonra 16 Ocak 1644'de sadrazam olarak görevlendirildi ve mühr-ü humayun Şam'a gönderildi. Şam'dan dönüşü uzun sürüp göreve Mart 1644'de başladı. Sadrazamlık döneminde [[Cinci Hoca]]'nın Sultan [[İbrahim]]'e en çok etkili olduğu döneme rastladı. Sulatanzade Mehmed Paşa'da kendinden önce gelen Kara Mustafa Paşa gibi azledilip idam edilmemek için Sultan İbrahim'e dalkavukluk yapmayı tercih etmiş ve Cinci Hoca'nın Sultan'a olan tkisini olduğu gibi kabul etmişti. Sultanzade Mehmed Paşa'nın dalkavuk tutumu Sultan İbrahim tarafından bile hissedildiği bildirilmektedir.
{{kaynakça}}▼
 
== Ayrıca bakınız ==▼
Naima Tarihi <ref> Naima Tarihi,... C.4 s. 94-196</ref> bu tutumlarını göstermek için şu geçrek olayları anlatmaktadır:<ref name="uzunçarsılı">Kaynak: Uzunçarşılı (1954) ....s.392</ref>
<blockquote>
Sultan İbrahim bir gün sadrazama dönüp "Lalam Mustafa Paşa bazan bana itiraz ederdi ve bu iş doğru değildir derdi. Senden hiç böyle bir söz işitmedim. Bunun sebebi nedir?" demiş.
 
* [[I. İbrahim]]▼
Buna Sultanzade Mehmet Paşa'nın cevabı şöyle olmuştur: "Siz yeryüzünün halifesi ve Allah'ın dünyada gölgesisiniz. Kalbinize sunuh eden şeyler ilham-ı rabbanidir. Sözle ve fiil ile sizden hata olmaz ki itiraza mahal ola. Görünüşte muvaffik değil gibi görünen işlerin altında bir hikmet vardır. O bize malum değildir."
* [[Duraklama Dönemi Osmanlı Sadrazamları listesi]]▼
 
== Dış bağlantılar ==▼
Bundan sonra kendisinin delice hareketlerine karşı itiraz edenlere Sultan İbrahim:"Benden hata şudur etmez. Öyle görünse de altında bir hikmet vardır. Bana lalam söyledi. Siz bilmemezsiniz." dermiş.
* Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, (1954) ''Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım , XVİXVI. Yüzyıl Ortalarından XVİİXVII. Yüzyıl Sonuna kadar)'', Ankara: Türk Tarih Kurumu (6.Altıncı Baskı 2011) ISBN: 978-975-16-0014-60010) say.391-393392▼
</blockquote>
 
Bir gün ecdadının [[Medine]]'ye gönderdiği mücevherlerin geri getirilmesini isteyen Sultan İbrahim sadrazama şöyle başlayan bir hatt-ı humayun göndermiştir:
<blockquote>
Bre mütevelli yapılı kodos. Bre karpuz kıyafetli pezevenk
</blockquote>
 
Sultanzade Mehmet Paşa 1644 günü divan-ı hümayun toplantısına başkanlık etmekte iken hiç beklemediği bir anda kendisinden mühr-ü hümayun geri alındı. Sadrazamlıkta 20 ay kadar kalmıştı. Önce sadrazamlık [[Hanya]] fatihi eski kaptan-i derya [[Silahdar Yusuf Paşa]]'ya verilmek istendi. Ama Silahdar Yusuf Paşa sadrazamlık görevini üzerine almaktan sultanin tum israrina rağmen çekindi. Bunun üzerine divan toplantısinda bulunan [[defterdar]] [[Nevesinli Salih Paşa]]'ya onu arzodasına davet eden bir haber gönderildi. O buna uyarak arz odasına geldiğine kendisine mühr-ü humayun verilerek sadrazam görevine getirildi.
 
Sultanzade Mehmet Paşa'ya [[Girit]] serdarlığı görevi verilip birkaç sancak da kendine arpalık olarak verildi. Sultanzade Girit'e donanma ve kaptan-i derya [[Kara Musa Paşa]] eşliğinde gōtürüldü. Girit'e vardığında hasta oldu. Temmuz 1646'da orada iken vefat etti. Öldüğünde yaşı 50'ye yaklaşmıştı.
 
Cenazesi Girit'den Üsküdar'a nakledilerek Hz. Hudâi Tekkesi yakında annesi Ayşe Hanım Sultan mezarının yanına defnedildi. Yaşı 50'ye yaklaşmıştı.
 
==Değerlendirme==
 
Sicill-i Osmani onu şöyle değerlendirmektedir:<ref name="sicilliosmani">Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), ''Sicill-i Osmani'', İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN:975-333-0383 C.IV say.161-162 [http://archive.org/details/sicılliosmani01sruoft]</ref>
<blockquote>
sıcak kanlı, yumuşak huylu ve güler yüzlüydü
</blockquote>
 
Buna karşılık Uzunçarşılı Sultanzade Mehmet Paşa'ye karşı çok serttir:<ref name="uzunçarsılı"/>
<blockquote>
Zevk ve sefaya meclub, riyakar, karektersiz bir vezirdi. Sultan İbrahim'i çılgınca harekete teşvik (etmekte idi). Her hafta padişaha ağır hediyeler takdimini adet haline getirmişti. Kendi verdiklerini çıkarmak üzere memuriyete tayinlerinden lüzumundan fazla caizeler alır(dı). Bunları az zamanda azleder yenilerini tayin ederdi.
</blockquote>
Günümuz Osmanlilar Ansiklopedisi ise onu şöyle değerlendirir:<ref name="yaşamyapıt">Alper, Omer Mahir, "Mehmed Paşa (Sultanzade, Civankapıcıbaşı)" (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, C.2 s.172, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Yayıncılık A.Ş. ISBN:975-08-0071-01.</ref>
<blockquote>
Zevk ve sefaya düşkün olan Mehmet Paşa'nın riyakar, kıskanç ve şahsiyeti oturmamış bir kişi olduğu kaydedilmektedir.
</blockquote>
 
▲== Ayrıca bakınız ==
▲* [[I. İbrahim]]
▲* [[Duraklama Dönemi Osmanlı Sadrazamları listesi]]
 
▲== Kaynakça ==
▲{{kaynakça}}
 
▲== Dış bağlantılar ==
▲* Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, (1954) ''Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım , XVİ. Yüzyıl Ortalarından XVİİ. Yüzyıl Sonuna kadar)'', Ankara: Türk Tarih Kurumu (6. Baskı 2011) ISBN:975-16-0014-6) say.391-393
* Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), ''Sicill-i Osmani'', İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN:975-333-0383 C.IV say.161-162 [http://archive.org/details/sicılliosmani01sruoft]
* Alper, Ömer Mahir, (1999) "Mehmed Paşa (Sultanzade, Cıvankapıcıbaşı)", ''Yaşamlarıyla ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi'' Ç.2 ş.172 İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. İŞBN 975-0800710
* Buz, Ayhan, (2009) ''Osmanlı Sadrazamları'', İstanbul: Neden Kitap, ISBN978-975-254-278-5,
* DanışmendDanişmend, İsmail Hami, (2011), ''İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi 6 Cilt'', İstanbul:Doğu Kütüphanesi, ISBN: 9789944397681
 
▲{{başlangıç kutusu}}
{{sıra kutusu
▲|önce = [[Kemankeş Kara Mustafa Paşa]]
▲|başlık= [[Dosya:Sadrazamlik-nisanlari.svg|25px]]<br/> [[Duraklama Dönemi Osmanlı Sadrazamları listesi|Osmanlı Sadrazamı]]
▲|yıllar=31 Ocak 1644 - 17 Aralık 1645
▲|sonra= [[Nevesinli Salih Paşa]]}}
▲{{bitiş kutusu}}
 
{{Osmanlı sadrazamları}}
{{Osmanlı-biyo-taslak}}
 
[[Kategori:Osmanlı sadrazamları]]
Satır 89 ⟶ 48:
[[Kategori:1646 yılında ölenler]]
[[Kategori:17. yüzyılda Osmanlılar]]
[[Kategori:Ölmüş insanlar]]
[[Kategori:Doğum tarihi bilinmeyenler]]
[[Kategori:Osmanlı Mısır valileri]]
[[Kategori:Osmanlı Şam valileri]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Sultanzade_Mehmed_Paşa" sayfasından alınmıştır