Valens: Revizyonlar arasındaki fark

364'ün Şubat ayında imparator Jovian tahtını güvence altına almak için hızla [[Konstantinopolis]]'e giderken Dadastan'da zehirlenerek öldü. Jovian'ın vekillerinden (''tribunus scutariorum'') biri Valentinianus'du ve 26 Şubat 364 günü [[Augustus (Unvan)|Augustus]] ilan edildi. Valentinianus büyük ve sorunlu imparatorluğu yönetmek için yardıma ihtiyacı olduğunu hissetti ve aynı yılın 28 Mart günü kardeşi Valens'i [[Bakırköy, İstanbul|Hebdomon]]'daki sarayda ortak imparator ilan etti.

Valens selefi [[Jovian]]'ın [[Sasani]] imparatoru [[II. Şapur]] ile yaptığı bir antlaşma yüzünden [[Mezopotamya]] ve [[Ermenistan]]'daki topraklarının büyük bir bölümünden çekilmiş bir imparatorluğunun doğu kısmını miras almıştı. 365'in kış ayının ardından Valens'in birinci önceliği durumu düzeltmek umuduyla doğuya hareket etmek oldu. 365'in sonbaharında Kapadokya'ya varmıştı ki birisinin Konstantinopolis'te tahtı gasp ederek kendini imparator ilan ettiğini öğrendi. [[Julianus]] öldüğünde geriye tek bir akrabası, anne tarafından kuzeni Procopius kalmıştı. Procopius Pers seferi sırasında Julianus'un ordusunun kuzey bölümünü idare etmekle görevlendirilmişti ve Julianus'un halefi açıklandığı sırada imparatorluk seçimlerinde mevcut değildi. Jovian bu olası taleb sahibini dizginlemek için girişimlerde bulunmuşsa da Procopius Valens'in iktidarının ilk yılında giderek artan biçimde şüphe içine düştü.

Yakalanmaktan son anda kurtulan Procopius saklandı ve başkentten geçmekte olan iki askerî birliği kendisini [[28 Eylül]] [[365]] günü imparator ilan etmeleri için ikna etmeyi başardığı Konstantinopolis'te tekrar ortaya çıktı. Başta şehirde çok sıcak biçimde kabul görmemişse de çok geçmeden Procopius kendi yararına yaptığı propagandayla taraftar topladı. Şehri dışarıdan gelen haberlere kapadı ve Valentinianus'un öldüğü yolunda dedikodular çıkardı, [[Konstantin Hanedanı|Konstantin hanedanıyla]] olan ilişkisini teşhir eden sikkeler bastırdı ve hanedanlıkla ilgili iddialarını daha da ileri götürmek için [[II. Constantius]]'un eşi ve kızını yönetiminin kanıtı olarak hareket etmeleri için kullandı. Bu girşimler, özellikle Konstantinlere sadık askerler ve Valentinianusların baskısına uğradıklarını hissetmeye başlayan doğu entellektüelleri arasında başarılı oldu.

Valens ise tereddütteydi. Procopius'un isyan ettiği haberleri geldiğinde tahttan çekilmeyi hatta intihar etmeyi düşündü. Savaşmak için kararını verdikten sonra bile Valens'in Procopius'u engelleme çabaları askerlerinin çoğunun [[Kilikya]]'nın ötesine Suriye'ye geçmiş olmaları yüzünden sekteye uğradı. Yine de Valens Procopius'un üzerine iki lejyon gönderdi. Procopius gayet rahat bir biçimde bu askerleri kendi tarafına geçmeye ikna etti. İlerliyen günlerde Valens [[Kalkedon]] yakınlarındaki bir kapışmada neredeyse yakalanıyordu. Valentinianus'un kendi topraklarının tecavüze uğramasını engellemekten öteye başka bir şey yapmayı reddetmesiyle durum daha da beter hale geldi. Direncin başarısız olmasıyla Procopius 365'te Trakya ve Asiana psikoposluklarının kontrolünü ele geçirdi.

Askerlerinin gücünü toplaması ve Trakya'da avantaj sağlayabilmek için verilen kısa bir moladan sonra Valens [[Edirne]]'ye doğru hareket etti. Oradan [[9 Ağustos]] [[378]] günü barbar ordusunun üzerine yürüdü. Her ne kadar müzakereler girişimileri olduysa da bir Roma birliğinin saldırıya geçmesiyle her ki taraf savaşın içine çekilmiş oldu. Romalılar başlarda kendilerini korudularsa da saflarını bölen Vizigot süvarilerinin sürpriz saldırısıyla dağıldılar.

Bu arada Fritigern bir kere daha bir barış elçisi gönderdi. Son gecikme savaş alanında bulunan Romalıların sıcağa dayanamadıkları anlamına geliyordu. Roma okçularının yanlış zamanlamalı bir saldırısı başladığında ordunun kaynakları daha da tükendi ve bu da Valens'i elçiyi geri çağırmak durumunda bıraktı. Okçular yenilmiş ve utanç içinde geri çekilmişlerdi.

kısa bir süre sonra son nefesini verdiğini" belirtir. (XXXI.12) Cesedi hiçbir zaman bulunamamış ve düzgün bir şekilde gömülmemiştir. İkinci anlatımında Ammianus Roma piyadelerinin terk edildiğini, çevrelerinin sarıldığını ve kılıçtan geçirildiğini belirtir. Valens yaralanır ve ahşap bir kulübeye taşınır. Kulübe Gotlar tarafından içindeki ödülden bihaber bir şekilde ateşe verilir. Ammianus'a göre Valens bu şekilde yokolmuştur.(XXXI.13.14-6)

Edirne, Valens'in kariyerindeki en önemli olaydı. [[Edirne Savaşı]]'nın savaş sanatının evrimi bakımından da bir önemi vardı. O zamana kadar Roma piyadesi yanilmez kabul edilirdi ve bunun kanıtı da oldukça fazlaydı. Ancak Got piyadeleri bütün bunları tamamen değiştirdi. J.B. Burry 5. yüzyıl için kayıtların yetersiz olduğunu söylese de [[4. yüzyıl|4.]] ve [[6. yüzyıl]]ların tamamında tarih süvarilerin Romalıların karadki başlıca silah gücü haline geldiğini göstermektedir.

A.H.M. Jones, "Valens tamamen sıradan ancak yine de hiçbir askerî yeteneği olmayan bir hamiydi: entrikalar konusundaki tedirginlikleri ve hain olduğu iddia edilenlerin zalimce cezalandırmasıyla şuuruna ihanet etmiştir," diye yazar. Ancak Jones Valens'in "alt sınıfların çıkarları konusunda dikkatli, vicdan sahibi bir yönetici," olduğunu teslim eder. "Kardeşi gibi o da içten bir Hıristiyan'dı."<ref>Jones, Arnold Hugh Martin, ''The Later Roman Empire, 284-602: A Social, Economic and Administrative Survey'' (Baltimore: Johns Hopkins University, 1986), s. 139.</ref> Bu kadar hezimetle sonuçlanan bir savaşta ölmesi talihsiz bir kariyerin en alt noktası olarak kabul edilmiştir. Bu Valens'in yenilgisinin derin sonuçları düşünüldüğünde özellikle doğrudur. Edirne, imparatorluğun son döneminde Roma'nın toprak bütünlüğünün sona erişinin başlangıcı olmuş ve bu gerçek çağdaşarı tarafından bile farkedilmiştir. Ammianus bu savaşın Cannae Savaşı'ndan sonra Roma tarihindeki en kötü yenilgi olduğunu anlamış, Rufinus ise savaş için "Roma İmparatorluğu için tüm kötülüklerin başlangıcı" demiştir.

Yöetimi sırasında Valens imparatorlukta bir bölünme yaratmaya başlayan teolojik bir farklılıkla mücadele etmek durumunda kalmıştı. [[Julianus]] pagan inanışı canlandırmaya çalışmıştı. Bu girişiminde [[Hıristiyan|Hıristiyanların]]ların arasındaki farklı grupların anlaşmazlıklarından ve orduda sayıları fazla olan pagan askerlerden faydalanmıştı. Büyük destek toplamasına karşın eylemleri çoğu zaman ölçüsüz bulunmuş Perslere karşı çıktığı bir seferde ölmeden önce küçümsenmişti. Ölümü tanrının bir işareti olarak algılanmıştı.