Serebral palsi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
Justo~trwiki (mesaj | katkılar)
Hastalığın görülme sıklığı,nedenleri,belirtileri,ve çeşitleri eklendi.
2. satır:
{{kaynaksız}}
 
'''Serebral palsi''' (SPCP), diğer adıyla beyin felci, [[doğum]] öncesinde, sırasında veya sonrasında [[merkezi sinir sistemi]]nin hareket işlev alanlarının hasar görmesinden dolayı oluşan tablodur. Hastalık değildir.{{fact}} Tedavisi yoktur; ancak etkisinin en aza indirilmesi söz konusudur bu da [[fizyoterapi]], ergoterapi (iş ve uğraşı terapisi), cerrahi müdahaleler ve medikal cihazlama ile sağlanır. Bunun dışında yoğun egzersiz programları bu tablonun etkisinin kalkmasında medikal cihazlama ve cerrahi operasyonların önüne geçmiştir.
 
Dünyada ülkelere göre değişmekle birlikte [[insidans]] 2-3/1000 şeklindedir. Erken okul çağında yapılan çalışmalar her 1000 çocuktan 1.2-2.5'unda CP olduğunu göstermiştir. Amerika'da her yıl 5000 yeni CP vakası bildirilmektedir. Türkiye'de yapılan dar kapsamlı çalışmalarda bu rakam 8/1000 olarak bildirilmiştir. CP görülme oranı düşük doğum ağırlıklı bebeklerde zamanında doğan bebeklere oranla daha yüksektir.
== Serebral Palsi'nin Nedenleri ==
Doğum öncesi, doğum esnası ve doğum sonrasında farklı nedenlere bağlı olarak oluşur. Serebral palsinin yenidoğan dönemindeki özelliklerine dayanan en azından üç büyük sendromu vardır:
*Düşük doğum ağırlıklı bebeklerde görülen CP
*Nörolojik ve sistemik hastalığını yenidoğan döneminde geçiren ve zamanında doğan bebeklerde görülen CP
*Yenidoğan döneminde sağlıklı görünen daha sonra CP tanısı alan zamanında doğan çocuklarda görülen CP
CP’nin % 10-15'i özellikle hayatın ilk aylarında geçirilen travma veya enfeksiyonlara ikincil olarak beyin zedelenmelerine bağlıdır.
=== Doğum Öncesi Nedenler ===
*Annenin hamilelik sırasında geçirdiği enfeksiyon hastalıkları ( kızamıkçık, zona,vb)
*Anne ve bebek arasında kan uyuşmazlığı
*Annede gebelik [[toksemi]]si
*Plasental yetmezlik, kanama, çoğul gebelik
*Yetersiz beslenme
*İlaç kullanımı, travma, radyasyon
=== Doğum Sırasındaki Nedenler ===
*Doğumun uzun sürmesi
*Kordonun kısa veya uzun olması, boyna dolanması
*Prematürelik (36 haftadan önce doğum)
*Düşük doğum ağırlığı (2500 gr'dan az)
*Zor doğumlar sonucu doğum yaralanması- zayıf veya çok genç annelerin iri doğan bebekleri, doğum esnasında bebeğin başının aşırı zorlanması ve beyin hasarı oluşması
*[[Bradikardi]] ve [[hipoksi]]
=== Doğum Sonrası Nedenler ===
*Çok yüksek ateş- enfeksiyon veya bebeğin ishal nedeniyle aşırı susuz kalması
*Menenjit (beyin zarlarının iltihabı), ensefalit (beynin iltihabı) gibi ağır enfeksiyonlar
*Kafa travması- düşme, trafik kazası gibi nedenler
*Oksijen yetersizliği- boğulma, gaz zehirlenmesi vb.
*Zehirlenmeler
*Beyin kanaması veya beyinde pıhtı oluşumu
*Dolaşım yetersizlikleri
 
== Serebral Palsili Çocukta Erken Belirtiler ==
CP’li çocukta motor gelişim ve öğrenme yavaştır. Bu durum beyindeki lezyonun tipine, CP’nin ciddiyetine ve etkilediği ekstremiteye göre değişiklik gösterir. Motor gelişim beyindeki lezyona bağlı olduğu için normalden sapmalar gösterir. Fiziksel ve mental özrü fazla olmayan CP’li çocuklarda gelişim normale bir miktar paralellik gösterse de genellikle bebeğin doğumdan itibaren gösterdiği anormal reaksiyonlar ve sapmalar mevcuttur.
=== 1 Aylık Çocukta Belirtiler ===
*Sürekli ağlama
*Emme bozukluğu
*Israrlı ve sürekli kusma
*Çevreden gelen uyarılara cevap vermeme
*Havale (Konsülziyon)
=== 2 Aylık Çocukta Belirtiler ===
*Bulunması gereken reflekslerin kaybı (Moro refleksi, Tonik boyun refleksleri, çapraz ekstansiyon)
*Kaslarda aşırı sertlik ya da gevşeklik
=== 3 Aylık Çocukta Belirtiler ===
*[[Nistagmus]], gözde kayma, titreme
*Bebeğin sırtüstü, baş ve topuklar üzerinde yağ gibi sert bir şekilde durması
*Bebeğin gülmemesi, annenin yüzüne bakmaması
=== 4 Aylık Çocukta Belirtiler ===
*Baş kontrolünün olmaması
*Strabumus (gözde odaklaşma sağlanamaz)
*Elin yada ellerin 5 parmak içte kalacak şekilde yumruk halinde tutulması
=== 8 Aylık Çocukta Belirtiler ===
*Dönme ve oturma aktivitelerinin olmaması
*El-göz koordinasyonunun yokluğu
*Tekme atarken iki bacağın birlikte [[ekstansiyon]]a gitmesi
*Uzun oturma pozisyonda vücudun öne eğilmesi, bacakların [[hiperadduksiyon]]a gitmesi
=== 10 Aylık Çocukta Belirtiler ===
*Emeklemenin olmaması yada her iki ayağın birden çekilerek sıçrar tarzda emekleme
*Ayağa kalmakta zorluk
*İsmi ile çağrılınca tepki vermemesi
*Verilen yiyeceği alamaması veya ağzına götürememesi
*Ağzından salya akması (Akciğer problemleri yaşamasına ve diş çürümelerine neden olur)
=== 1 Yaşında Çocukta Belirtiler ===
Tanı en kolay bu devrede konur. Çocuk tutunarak yürüyemiyorsa, parmak ucunda ve bacakları adduksiyona giderek yürüyorsa serebral palsiden şüphelenilmelidir.
 
== Serebral Palsi Hangi Şekillerde Görülür? ==
=== Hareket Bozukluğuna Göre Serebral Palsi ===
==== Atetoid Serebral Palsi ====
*Koordine olmayan istem dışı hareketler vardır.Hareketler uykuda azalır, istemli aktivite ile artar.
*Kas tonusunda hipotoni- hipertoni şeklinde dalgalanma ve kas spazmı mevcuttur.
*Genellikle baş, gövde ve üst ekstremite tutulumu daha belirgindir.
*Bacakların, kolların, ellerin ve yüzün sıçrayıcı veya yavaş eğilip bükülme hareketleri. Denge bozukluğu vardır.
==== Ataksik Serebral Palsi ====
*Denge ve koordinasyon bozukluğu ön plandadır.
*2-3 yaşından sonra kas tonusu artar ataksi belirginleşir.
*Zeka düzeyi genelde normaldir.
=== Tutulan Vücut Bölgesine Göre Serebral Palsi ===
==== Hemipleji ====
*Vücudun bir tarafındaki üst ve alt ekstremite daha fazla etkilenmiştir.
*Karakteristik pozisyonları, hasta taraf kalça ve diz [[fleksiyon]]da, ayak bileği ekinusta / hasta taraf kalça ve diz ekstansiyonda ve ayak bileği ekinustadır.
*Kalça ve diz deformiteleri çoğunlukla ayak bileği ekinus deformitesine sekonder olarak gelişir.
==== Dipleji ====
*Dört ekstremitede tutulum mevcut olup olup bacaklar belirgin olarak kollardan fazla etkilenmiştir.
*Ayakta durmaya başladığında kalçalar fleksiyon, adduksiyon ve iç rotasyonda, dizler fleksiyon veya tamamen ekstansiyonda, ayak ise ekinus ve varus/ valgustadır.
*Primer olan kalça ve diz deformitesidir, ayak deformitesi bunlara sekonder gelişir.
==== Hemipleji ====
*Tüm vücut etkilenmiştir.
*Kollar içe dönük ve bükülü, eller yumruk şeklindedir. Bacaklar birlikte basılır ve içe dönüktür.
*Baş kontrolü, oturma dengesi gelişmemiş olup ambule olabilmeleri zordur.
 
 
 
 
 
 
SP yeni doğan çocukları etkileyen bir grup nevraljik düzensizliklerin birleşiminine denir. Dört tip beyin felci vardır: Spastik beyin felci, ekstrapiramidal beyin felci, atonik beyin felci ve bu tiplerin karışımından oluşan beyin felci.
SP'nin en çok bilinen 4 farklı şekli vardır;
* kuadripleji
* dipleji
* parapleji
* hemipleji
 
Ayrıca hipotonide bu tabloda çok ender görülür. Spastisitenin tam tersidir, kas tonuslarında azalma vardır. Bu tablonun zeka ile bir alakası yoktur. Yani SP'li bireyde zeka geriliği olmaz. Çok fazla etkilenmiş ise fiziksel engel bulunur. Mental gerilik çok nadir gözlemlenir.
 
 
{{Hastalık-taslak}}
 
[[Kategori:Serebral palsi türleri]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Serebral_palsi" sayfasından alınmıştır