William Miller: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
k Cenk Yaycı tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, Garbino tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi.
Cekli829 (mesaj | katkılar)
1. satır:
'''William Miller''' (15 Şubat 1782 – 20 Aralık 1849) Amerikalı bir [[Baptist]] vaizdi, on dokuzuncu yüzyıl ortalarında Kuzey Amerika’da ortaya çıkan ve günümüzde Adventizm adıyla bilinen dinî hareketin başlatıcısı olarak kabul edilir. Doğrudan ruhsal mirasçıları arasında, Yedinci Gün Adventistlerini ve Advent Hristiyanlarını da içeren birkaç büyük mezhep bulunmaktadır. Daha sonraki hareketler Miller’in Kitabı Mukaddes peygamberlik sözlerine verdiği önemden ilham almışlardır. Kendi şahsi izleyicilerine Millerciler adı verilir.
[[Dosya:William Miller.jpg|çerçeveli|sağ|William Miller]]
 
==Gençliği==
 
William Miller 15 Şubat 1782 tarihinde [[Pittsfield]], [[Massachusetts]]’te doğdu. Babası [[Amerika Devrim Savaşı]] gazilerinden Yüzbaşı William Miller, annesi ise Elnathan Phelps’in kızı olan Paulina’dır. Dört yaşındayken ailesi New York eyaletinin kırsalındaki Aşağı Hampton’a taşındı. Miller dokuz yaşına dek evde annesinden eğitim gördü, daha sonra da yeni kurulmuş olan Doğu Poultney Bölge Okulu’na yazıldı. Miller’in on sekiz yaşından sonra herhangi bir türde resmî eğitim aldığı bilinmiyor, ancak geniş kapsamlı ve istekle okumaya devam etti.[citation needed] Gençliğinde Yargıç James Witherell’in ve Meclis Üyesi Matthew Lyon’un Fairhaven, Vermont yakınlarındaki şahsi kütüphanelerine ve Alexander Cruikshanks’ın Whitehall, New York’taki kütüphanesine girebiliyordu.<ref>Bliss 1853, p. 13.</ref> Miller 1803 yılında Lucy Smith’le evlenerek onun yakındaki memleketi Poultney’e taşındı ve burada çiftçiliğe başladı. Poultney’deyken, polis şefliği görevinden başlayarak bazı kamu görevlerine seçildi. 1809’da Şerif Yardımcılığına, bilinmeyen bir tarihte de Sulh Hâkimliğine seçildi. Miller Vermont milis kuvvetlerinde askerlik yaptı ve 21 Temmuz 1810’da teğmenliğe terfi etti. Epey varlıklıydı, bir evi, arazisi ve en az iki atı vardı.
 
Satır 9 ⟶ 8:
 
==Askerlik hizmeti==
 
1812 Savaşı çıktığında Miller bölge erkeklerinden bir bölük topladı ve Burlington, Vermont’a gitti. Amerika Birleşik Devletleri’nin düzenli ordusunda teğmen rütbesiyle 30. Piyade Alayı’na atandı. Miller savaşın çoğunda askere alma görevlisi olarak çalıştı ve 1 Şubat 1814’te yüzbaşılığa terfi etti. Sıcak çatışmayı ilk kez Amerikan milislerinin kendilerinden sayıca çok üstün olan İngilizleri yendiği Plattsburgh Muharebesinde gördü. “Bulunduğum kale her türden atışa maruz kalıyordu. Bombalar, roketler ve şarapneller dolu taneleri gibi yağıyordu” dedi. Bu pek çok atıştan biri yalnızca yarım metre ötesinde patlayarak askerlerinden üçünü yaraladı ve birini öldürdü, ancak Miller sıyrık bile almadan kurtuldu. Miller bu muharebenin sonucunu mucizevî olarak görmeye başladı, dolayısıyla insanların işlerine hiç karışmayan uzak Tanrı şeklindeki deist görüşlerine aykırıydı. Daha sonra şunları yazdı: “Bana öyle geldi ki, Üstün Varlık bu ülkenin menfaatlerini hususî bir şekilde gözetiyordu ve bizi düşmanlarımızın elinden kurtardı... Böylesi şaşırtıcı bir sonuç, tüm ihtimal dışılıklara rağmen, bana insandan daha kudretli bir gücün eseri gibi göründü.”<ref>Bliss 1853, pp. 32--53. </ref>
 
==Dinî görüşleri==
 
William Miller savaştan sonra, 18 Haziran 1815 tarihinde terhis olmasının ardından Poultney’e geri döndü. Ancak eve dönüşünden kısa bir süre sonra ailesiyle birlikte yeniden Aşağı Hampton’a taşınarak burada bir çiftlik satın aldı<ref>"Adventist Heritage: Miller Farm". Retrieved 2006-06-08. Adapted from A. W. Spalding, Footprints, 25–27</ref> (bu çiftlik günümüzde Adventist Miras Hizmetlerinin sahibi olduğu ve işlettiği tarihi bir mekândır). Miller bu zaman süresince ölüm ve ahiret hayatı sorunuyla derinden meşgul oldu. Kendi ölümlülüğünü böyle düşünmesinin nedeni, babası ile kız kardeşinin bir süre önce ölmeleri ve savaşta bir asker olarak yaşadığı tecrübelerdi. Miller anlaşılan ölümden sonra yok oluş ve sorumluluk olmak üzere yalnızca iki seçenek olduğunu düşünüyordu ve bunların ikisi de kendisini rahatsız ediyordu.
 
Satır 30 ⟶ 27:
==[[Millercilik]]==
[[Dosya:Millerite 1843 chart 2.jpg|sağ|küçükresim|İkinci Geliş’i 1843 yılında belirleyen Miller’in hesaplamalarını gösteren bir tablo.]]
 
1840’tan itibaren Millercilik “göze çarpmayan bölgesel bir hareketten ulusal bir seferberliğe” dönüştü. Bu dönüşümdeki anahtar kişi Boston, Massachusetts’teki Chardon Caddesi Şapeli’nin önderi ve yetkin ve deneyimli bir yayıncı olan Joshua Vaughan Himes’tı. Himes Miller’in fikirlerini 1842 yılına dek tamamen kabul etmese de, bunları halka yaymak için 28 Şubat 1840’ta iki haftada bir yayınlanan gazete Signs of the Times’ı kurdu.<ref>Miller 1845, p. 5.</ref>
 
Satır 38 ⟶ 34:
 
==[[Büyük Hayal Kırıklığı]]==
Ana makaleler: [[{{ana|Büyük Hayal Kırıklığı]]}}
 
Ana makaleler: [[Büyük Hayal Kırıklığı]]
 
Miller’in 22 Ekim 1844 için beklentilerinin boşa çıkmasının ardından, bu tarih Millercilerin Büyük Hayal Kırıklığı olarak bailindi. Hiram Edson şunları söyledi: “En değerli umutlarımız ve beklentilerimiz uçup gitmişti, daha önce hiç yaşamadığım şekilde üzerimize bir ağlayış ruhu geldi... Gün ağarana dek durmadan ağladık.”<ref>Quoted in Knight 1993, p. 218</ref> Büyük Hayal Kırıklığının ardından Millercilerin çoğu inançlarını bıraktı. Bazıları bunu yapmadı, böylece görüşler ve açıklamalar hızla çoğaldı. Miller’in başlangıçta Mesih’in İkinci Gelişinin yine de gerçekleşeceğini düşündüğü anlaşılıyor; “beklentinin olduğu yılın peygamberlik sözüne uygun olduğunu; ancak... Kitabı Mukaddes kronolojisinde, sonuçta insan elinden çıkma olduğu için, tarihi biraz daha ileriye atabilecek bir hata bulunabileceğini ve bunun da uyumsuzluğu açıklayabileceğini” yazmıştı.<ref>Everett N. ****, William Miller and the Advent Crisis Berrien Springs: [Andrews University] Press, 1994, 27.</ref> Miller Mesih’in İkinci Gelişine inancını hiç kaybetmedi; 20 Aralık 1849’da öldüğünde İkinci Gelişin yakın olduğundan halen emindi. Miller Aşağı Hampton, New York’taki evinin yakınına gömüldü, evi tescilli Ulusal Tarihi Eserdir ve William Miller’in Evi müzesi olarak korunmaktadır.
[[Dosya:William Miller Home.jpg|küçükresim|sağ|thumb|300px|William Miller'in New York'taki evi]]
Satır 47 ⟶ 41:
 
==Miller ve Masonluk==
 
Miller 1831’e kadar etkin bir Farmasondu.<ref>Bliss 1853, pp. 21--22.</ref><ref>Miller (listed as Capt. Miller) is later given as one of the early masters of Morning Star Lodge, No. 27. This lodge is said to have been "organized in Poultney prior to 1800, though the exact date is not known." David L. Rowe's recent Miller biography God's Strange Work: William Miller and the End of the World</ref><ref>David L. Rowe, God's Strange Work: William Miller and the End of the World (Eerdmans: 2008) gives extensive documentation of Miller's Masonic connections, noting that he attended a meeting as a youth on March 4, 1798; joined the Morning Star Lodge in Poultney and eventually rose to the rank of Grand Master. David L. Rowe, God's Strange Work: William Miller and the End of the World (Eerdmans: 2008), p27.</ref> Miller 1931’de Masonluk üyeliğinden ayrılarak, nedenini “masonlar arasında yürütülen Allah’ın sözüne aykırı olabilecek her türlü uygulamayla paylaşımda bulunmaktan kaçınmak” olarak belirtti.<ref>William Miller letter dated September 10, 1831 quoted in David L. Rowe, God's Strange Work: William Miller and the End of the World (Eerdmans: 2008), p94.</ref> 1833’te dostlarına yazdığı bir mektupta Farmasonluğa “diğer her tür kötülüğe karşı davrandıkları gibi” davranmalarını istedi.<ref>God's Strange Work: William Miller and the End of the World William Miller letter dated April 10, 1833 quoted in David L. Rowe, God's Strange Work: William Miller and the End of the World (Eerdmans: 2008), p94.</ref>
 
Satır 63 ⟶ 56:
|madde=William Miller
}}
 
=== Dipnotlar ===
{{Kaynakça|2}}
Satır 73 ⟶ 67:
*{{cite book | title = Light Bearers | last= Schwarz|first= Richard W.| last2 = Greenleaf|first2=Floyd | edition = Revised Edition | origyear = 1979 | year = 2000 | publisher = General Conference of Seventh-day Adventists, Department of Education | location = Silver Spring, Maryland | isbn = 0-8163-1795-X| chapter = The Great Advent Awakening |ref=harv}}
*{{cite magazine|first=Samuel S. |last=Snow| title=Advent Herald|date=August 21, 1844|page=20|ref=harv}}
 
[[Kategori:Hıristiyan eskatolojisi]]
[[Kategori:1782 doğumlular]]
[[Kategori:1849 yılında ölenler]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/William_Miller" sayfasından alınmıştır