Eter: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Addbot (mesaj | katkılar)
k Bot: Artık Vikiveri tarafından d:q103230 sayfası üzerinden sağlanan 46 vikilerarası bağlantı taşınıyor
Sae1962 (mesaj | katkılar)
k İmlâ hataları düzeltilde, tekrarlar çıkarıldı, ifade düzeltildi.
27. satır:
|}
 
Genel itibarıyla '''eter''' denildiği zaman ilk akla gelen ağrı kesiciler olmaktadır. Yalnız eter bunun yanı sıra aynı zamanda içten yanmalı motorlarda ateşlemede kullanılmaktadır. Eterler, iki farklı ya da iki aynı organik kısmın bir oksijen atomu üzerinden birbirine bağ yapmış organik moleküllerdir. Eterlerin genel formülü R-O- R’ şeklindedir . Buradaki R ve R’ aynı olabileceği gibi farklı organik kısımlardakısımlar da olabilirler. Eterler, aynı karbon sayılı alkoller ile izomerdir. bütünBütün eterlerin alkol izomeri vardırvarsa amada bütün alkollerin eter izomeri yoktur. bununBunun nedenidenedeni de en küçük etereterin 2iki karbonludurkarbonlu olmasıdır. Eterlerin izomeri olan alkollere göre kaynama noktaları daha düşüktür. bununBu nedenideda molekülleri arasında hidrojen bağı bulunmamamsıdır. Eterler homolog sıra oluştururlar.Eterler ve yükseltgenemezler. 2 mol mono alkolden 1 mol su çekilmesi ile simetrik eter elde edilir.Eterler tıpta ağrısız ameliyatlarda ve anestezide kullanılır.Oksijenin organik kısımlarla yaptığı bağların arsındakiarasındaki açı, su molekülünde hidrojenle yaptığı açıdan biraz daha büyüktür.
 
 
 
 
 
 
==Adlandırma==
Satır 41 ⟶ 36:
|-
|
[[Dosya:Dimetileter oder Metoksimetan-Seite001.svg|180px|frameless|center|Dimetileter diğerya birda değişle Metoksimetanmetoksimetan]]
|-
| '''1.''') Dimetileter ya da <span style="color:blue;">'''Metoksi'''</span><span style="color:red;">'''metan'''</span>
Satır 55 ⟶ 50:
|'''3.''') <span style="color:blue;">'''1-Etoksi'''</span><span style="color:red;">'''-2-floretan'''</span>
|}
Eterlerde adlandırma yapılırken kurallakurala uygun olarak Akilakil grupları ya da aril grupları alfabetik sıraya göre yazılır ve son olaraktaolarak da ismin sonunan "eter" eki getirilir. Bu kural simetrik eterlerin adlandırılmasında ismin başına ''di-'' ekinin getirilmesiyle kolycakolayca çüzülürken asitrik olan eterlerde adlandrıma yapılırken O-R grubunun Alkoksilgrubualkoksil grubu olarak adlandırılırkenadlandırılmasında R kısmıdakısmı da [[Alkanalkan]] olarak adlandırılır. ÖrneğimÖrneğin Dietileterdietil eter, diğer bir değişle Etoksietanetoksietan, dimetileterdimetil eter, yani Metoksietermetoksi eter şeklinde adlandırılır.
 
Yan taraftaki tabloya baktığımız zamanbakıldığında '''1.''' ile gösterrilen eter molekülü simetrik bir molekül olduğundan adlandırma pek zorluk çcekilmdençekilmden yapılabilir. Burada okjijenoksijen atomunun her iki tarafında bulunan moleküller aynı olduğu için istenildiğinde ''Didi''metiletermetil eter şeklinde adlandırılacağı gibi Metoksimetanmetoksi metan şeklinde şeklindedede adlandırılabilir.
 
Tablodaki '''2.''' örneğe baktığımızda burdabakıldığında molekülün simetrik bir molekül olmadığı açıkça görülebilirgörülür. Böyle durumlarda oksijenin kağlı olduğu ve yapısında daha az karbon içeren kısım Alkoksialkoksi grubu olarak adlandırılır. Bu örnekte <span style="color:blue;">'''maviyle'''</span> gösterilen kısım Alkoksialkoksi grubu ve <span style="color:red;">'''kırmızı'''</span> olarak gösterilen kısım ise Alkanalkan grubu olarak adlandırılır. Bu yüzden oksijenin solunda bir karbon bundan dolayı Metoksimetoksi, oksijenin sağ tarafında ise üç karbonlu bir molekül olduğu için propan denilir. Son oalarakolarak Metoksimetoksi grubu alkanın ikinci karbonuna bağlı olduğu için 2- öne yazılır ve 2-Metoksipropanmetoksipropan şeklinde adlandırılmış olur.
Yan taraftaki tabloya baktığımız zaman '''1.''' ile gösterrilen eter molekülü simetrik bir molekül olduğundan adlandırma pek zorluk çcekilmden yapılabilir. Burada okjijen atomunun her iki tarafında bulunan moleküller aynı olduğu için istenildiğinde ''Di''metileter şeklinde adlandırılacağı gibi Metoksimetan şeklindede adlandırılabilir.
 
Tablodaki '''3.''' örneğe baktığımızdabakıldığında oksijenin sağındaki ve solundaki karbon sayıları birbirlerinebirbirine eşittir. Yalnız burdaburada karbon ve hidrojen dışında üçüncü bir atom (F) bulunmaktadır ve bu yüzden daha fazla dallanma yapmış olarak kabul edilir. Bundan dolayı sol taraf alkan olarak ve sağ tarafrataraf Alkokida alkoki grubu olarak kabul edilir ve adlandırmaböyle yapılıradlandırılır.
 
===Siklo eterlerde adlandırma===
Tablodaki '''2.''' örneğe baktığımızda burda molekülün simetrik bir molekül olmadığı açıkça görülebilir. Böyle durumlarda oksijenin kağlı olduğu ve yapısında daha az karbon içeren kısım Alkoksi grubu olarak adlandırılır. Bu örnekte <span style="color:blue;">'''maviyle'''</span> gösterilen kısım Alkoksi grubu ve <span style="color:red;">'''kırmızı'''</span> olarak gösterilen kısım ise Alkan grubu olarak adlandırılır. Bu yüzden oksijenin solunda bir karbon bundan dolayı Metoksi, oksijenin sağ tarafında ise üç karbonlu bir molekül olduğu için propan denilir. Son oalarak Metoksi grubu alkanın ikinci karbonuna bağlı olduğu için 2- öne yazılır ve 2-Metoksipropan şeklinde adlandırılmış olur.
 
 
Tablodaki '''3.''' örneğe baktığımızda oksijenin sağındaki ve solundaki karbon sayıları birbirlerine eşittir. Yalnız burda karbon ve hidrojen dışında üçüncü bir atom (F) bulunmaktadır ve bu yüzden daha fazla dallanma yapmış olarak kabul edilir. Bundan dolayı sol taraf alkan olarak ve sağ tarafra Alkoki grubu olarak kabul edilir ve adlandırma yapılır.
===Sikloeterlerde Adlandırma===
{|class="wikitable" align="right"
|-style="background-color:#A3ACBF" align="center"
Satır 75 ⟶ 68:
[[Dosya:4-Fluoroxacyclohexan v 1-Seite001.svg|190px|frameless|center|4-Floroksasikloheksan]]
|-
|'''1.''' Oksasiklpheksanoksasiklpheksan || '''2.''' 4-Floroksasikloheksanfloroksasikloheksan
|}
Siklo eterlerde adlandırma yapılırken dikkat edilecek hususları yandaki tabloda verilen örnekler üzerinden gösterebilirizgösterilmekdedir.
Yandaki tabloda '''1.''' ile gösterilen örneğe baktığımızda bir halkasal bir yapı gösterdiğini görebilmekteyiz. Diğer bir dikkat çekecek husus ise halkasal yapıyı oluşturan 6 atomunun hepsinin karbon olmadığı bunlardan birinin oksijen olduğu açıkca görülüyor. İste halka altı atomdan oluştuğu için heksan ve bu altı atomdan birisinin oksijen olamsıylada oksa ve halkalı olmasındanda siklo eklerini alır. Sonuç olarak Oksasikloheksan şeklinde adlandırma yapılır.
 
 
Tablodaki '''2.''' örneğe baktığımızda bir önceki örneğe fakı yapısnda flor atomunun bulunmasıdır. Burda dikkat edilecek husus ise oksijen atomunda karbon atomuymuş gibi sayılır ve bununla flor atomunun yeri belirtilir. Bu işlemi yaptıktan sonra 4-Floroksasikloheksan bu şekil IUPAC adlandırma yöntemidir.
 
 
 
 
Yandaki tabloda '''1.''' ile gösterilen örneğe baktığımızda birbakıldığında halkasal bir yapı gösterdiğini görebilmekteyizgörülür. Diğer bir dikkat çekecek husus ise halkasal yapıyı oluşturan 6altı atomunun hepsinin karbon olmadığı, bunlardan birinin oksijen olduğu açıkca görülüyorolduğudur. İsteİşte halka altı atomdan oluştuğu için heksan ve bu altı atomdan birisinin oksijen olamsıyladaolmasıyla da oksa ve halkalı olmasındandaolmasından dolayı da siklo eklerini alır. Sonuç olarak Oksasikloheksanoksasikloheksan şeklinde adlandırma yapılır.
 
Tablodaki '''2.''' örneğe baktığımızdabakıldığında bir önceki örneğe göre fakı yapısndayapısında flor atomunun bulunmasıdır. BurdaBurada dikkat edilecek husus ise oksijen atomunda karbon atomuymuş gibi sayılırsayılması ve bununla flor atomunun yeriyerinin belirtilirbelirtilmesidir. Bu işlemi yaptıktan sonra ortaya çıkan 4-Floroksasikloheksanflor buoksa şekilsiklo heksan, IUPAC adlandırma yöntemidiryöntemini gösterir.
 
== Kaynak ==
{{Kaynakça}}
* Harold Hart (Autor), Leslie E. Craine (Autor), David J. Hart (Autor), Christopher M. Hadad (Autor); Nicole Kindler (Übersetzer): Organische Chemie, 3. Auflage, Wiley-VCH, Weinheim 2007, ISBN 978-3-527-31801-8, S.295-298
 
* T.W Graham Solamons( Yazar), Craig B. Fryhle (Yazar),Güral Okay (Çeviri Editörü), Yılmaz Yıldırır (Çeviri Editörü) Organik Kimya, ( Organik Chemsty), 7. Basımdan Çeviri, Literatür Yayıncılık 2002, ISBN 975-8431-87-0. Sayfa 63
 
T.W Graham Solamons( Yazar), Craig B. Fryhle (Yazar),Güral Okay (Çeviri Editörü), Yılmaz Yıldırır (Çeviri Editörü) Organik Kimya, ( Organik Chemsty), 7. Basımdan Çeviri, Literatür Yayıncılık 2002, ISBN 975-8431-87-0. Sayfa 63
 
[[Ether]]
 
 
<references/>
 
 
 
 
 
 
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Eter" sayfasından alınmıştır