Osmanlı İmparatorluğu reform dönemi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k 213.43.73.129 tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, 78.187.159.50 tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi. |
Değişiklik özeti yok |
||
1. satır:
{{Kaynaksız}}
{{Çeviri}}
{{Dönemlerine Göre Osmanlı Tarihi |Timeline=Dağılma Dönemi}}
Bu dönem 1792 [[Yaş Antlaşması]] ile başlayıp 1922'de Osmanlı Devleti'ni yıkılışına kadar devam eden dönemdir. Osmanlı Devleti Avrupalı devletlerin kendi aralarındaki çıkar çatışmalarından yararlanıp denge politikası izleyerek varlığını korumaya çalışmıştır. Osmanlı Devleti'ne, bu dönemde Avrupalı Devletlerce "Hasta Adam" lakabı konulmuştur.
Satır 32 ⟶ 33:
=== Londra Konferansı (1841) ===
[[Hünkâr İskelesi Antlaşması]]'nın süresi bitince Londra'da bir konferans toplandı. Toplantıya [[Birleşik Krallık|İngiltere]], [[Rusya İmparatorluğu|Rusya]], [[İkinci Fransa İmparatorluğu|Fransa]], [[Avusturya-Macaristan İmparatorluğu|Avusturya-Macaristan]], [[Prusya Krallığı|Prusya]] ve [[Osmanlı Devleti]] katıldı. Londra'da imzalanan Boğazlar Sözleşmesi'ne göre;
Boğazlar Osmanlı Devleti'nin olacak, ancak Osmanlı barış halindeyken boğazlar bütün savaş gemilerine kapatılacaktı.▼
▲* Boğazlar Osmanlı Devleti'nin olacak, ancak Osmanlı barış halindeyken boğazlar bütün savaş gemilerine kapatılacaktı.
* Bu sözleşme ile boğazlar,devletlerarası bir statü kazandı.
* Osmanlının boğazlar üzerindeki hükümranlık haklarına kısıtlama getirilmiştir.
58. satır:
=== Kırım Savaşı (1853-1856) ===
{{ana madde|Kırım Savaşı}}
'''Sebepleri;'''▼
▲Sebepleri;
# Rusyanın Osmanlı Devleti üzerindeki emelleri
# Kutsal Yerler Meselesi: Rusya İstanbul'a bir elçi göndererek Ortodoks kilisesinin kutsal yerlerle ilgili isteklerinin onaylanmasını istemiş, Osmanlı bu isteği reddetti
Satır 74 ⟶ 72:
=== Islahat Fermanı (1856) ===
{{ana madde|Islahat Fermanı}}
Paris Antlaşması görüşmeleri sürerken [[Islahat Fermanı]] ilan edilmişti (1856). Bu fermanla ilgili bir madde Paris Antlaşması'nda da yer aldı. Islahat Fermanı kaynağını ve ortaya çıkış nedenini yabancı devletlerden almaktadır. Bu fermanın esasları Fransa'nın ısrarı ile Avusturya, İngiltere ve Fransa tarafından belirlenmiştir. Osmanlı Devleti, Paris antlaşması şartlarını lehine çevirmek için bu fermanı ilan etmiştir.▼
▲Islahat Fermanı kaynağını ve ortaya çıkış nedenini yabancı devletlerden almaktadır. Bu fermanın esasları Fransa'nın ısrarı ile Avusturya, İngiltere ve Fransa tarafından belirlenmiştir. Osmanlı Devleti, Paris antlaşması şartlarını lehine çevirmek için bu fermanı ilan etmiştir.
# Din ve mezhep hürriyeti sağlanarak azınlıklara okul, kilise ve hastane açma hakkı verilecek
Satır 88 ⟶ 82:
== Abdülaziz Dönemi(1861-1876) ==
Bu dönemde, Rusya'nın Balkanlarda [[panslavizm]] idealini yaymaya başlamasıyla isyanlar başlamıştır. Sırp, Karadağ, Bosna-Hersek, Romen (Eflak ve Boğdan) ve Bulgar isyanları ortaya çıkarak "Balkan Bunalımı"na zemin hazırlandı ve Girit'teki Rumlar ayaklanarak Yunanistan'a bağlanmak istediler. Avrupalıların duruma müdahalesiyle Osmanlı Devleti [[Halepa Fermanı]]'nı ilan etmiş ve Giritlilere vergi muafiyeti getirilmiştir. Mısır Hıdivi İsmail Paşa'nın gayretleri ve Fransa'nın desteğiyle 1869'da [[Süveyş Kanalı]] açılmış, böylece coğrafi keşiflerle önemini yitiren Mısır ve Akdeniz yeniden canlanmıştır. Bu durum Avrupalı devletlerin Mısır'a sahip olma arzunu artırmıştır.▼
▲Sırp,Karadağ, Bosna-Hersek, Romen (Eflak ve Boğdan) ve Bulgar isyanları ortaya çıkarak "Balkan Bunalımı"na zemin hazırlandı ve Girit'teki Rumlar ayaklanarak Yunanistan'a bağlanmak istediler. Avrupalıların duruma müdahalesiyle Osmanlı Devleti [[Halepa Fermanı]]'nı ilan etmiş ve Giritlilere vergi muafiyeti getirilmiştir. Mısır Hıdivi İsmail Paşa'nın gayretleri ve Fransa'nın desteğiyle 1869'da [[Süveyş Kanalı]] açılmış, böylece coğrafi keşiflerle önemini yitiren Mısır ve Akdeniz yeniden canlanmıştır. Bu durum Avrupalı devletlerin Mısır'a sahip olma arzunu artırmıştır.
Beylerbeyi ve Çırağan sarayları yapılmıştır. Avrupalı Devletler azınlıklarla ilgili ağır istek ve tehditlerden oluşan Berlin Memorandumu'nu ilan ettiler. Avrupa'da önemli gelişmeler görülmüş, İtalya(1870), ve Almanya(1871) siyasi birliklerini tamamlayarak siyasi güç olarak ortaya çıktılar.
Satır 101 ⟶ 91:
== II. Abdülhamit Dönemi (1876-1909) ==
=== 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı (93 Harbi) ===
{{Ana|93 Harbi}}
Savaşın nedeni, İstanbul (Tersane) ve Londra Konferansı kararlarının Osmanlı tarafından kabul edilmemesi ve Rusya'nın Panslavist politikası ve sıcak denizlere inme çabasıdır.
Rusya ilk olarak, Osmanlı'dan balkanlarda ıslahat yapmasını istemiştir. Çünkü Rusya da içinde bulunduğu karışıklıklar dolayısıyla olası bir savaştan çekinmekteydi. Ancak Osmanlı savaş çıkacağını bile bile bu istekleri reddetmiştir. Çünkü [[Islahat Fermanı]] nedeniyle, kamuoyu tarafından reformlara büyük bir tepki vardı. Rusya tüm bu sebeplerden dolayı Osmanlı Devleti'ne savaş ilan etti. Savaş, Doğu ve Batı cephesi olarak ikiye ayrılmıştı.Batı cephesinde, [[Plevne]]'ye kadar ilerleyen Rus kuvvetlerini, [[Gazi Osman Paşa]] durdurdu. Ancak kaledeki kıtlık dolayısıyla, taarruzu deneyen Osman Paşa başarılı olamadı.
Ruslar doğuda Erzurum'a kadar ilerlediler. Rus ordusu [[Aziziye Tabyaları]]nda [[Şehit Halil Başkan Paşa]] tarafından durduruldu. Ancak ağır kış şartlarına dayanamayan Osmanlı kuvvetleri, Rus ordular karşısında tutunamadı. Ruslar batıda Edirne ve doğuda Kars'a kadar girdiler.Sonuç olarak da, iki taraf arasında [[Ayestafanos Antlaşması]] imzalandı. Bu antlaşma Rusya'ya sıcak denizlere inme konusunda Balkan ve Doğu koridorunu açmıştır. Bu durum Avrupa devletlerin tepkisine neden olmuş, Rusya yeni bir savaşı göze alamadığından Berlin'de bir kongre toplanmasını kabul etmiştir. Bu antlaşma yürürlüğe girmemiş, bunun yerine Berlin antlaşması imzalanmıştır. Osmanlı Devleti'nin imzalayıp da uygulamaya konulmayan iki antlaşma ''Ayestefanos'' ve ''Sevr''dir.
=== Berlin Kongresi ve Antlaşması (1878) ===
[[Dosya:Chernopeevs band.jpg|thumb|250px|Hristo Chernopeev liderliğindeki çete, 1903.]]▼
{{ana madde|Berlin Antlaşması (1878)}}
Satır 131 ⟶ 105:
Bu antlaşma ile Osmanlı'nın dağılma süreci hızlandı. İngiltere de Osmanlı topraklarının parçalanmasına katıldı. Bu yüzden Osmanlının dış politikasında İngiltere'den boşalan yeri Almanya almaya başladı. [[Ermeni Tehciri|Ermeni meselesi]] ilk defa uluslararası bir antlaşmada yer almış, Ermeni Meselesi Ermenilerin değil Osmanlı'yı parçalamak isteyen devletlerin meselesi olarak ortaya çıkmıştır. Osmanlı'nın 19. yy.da en çok toprak kaybettiği antlaşmadır. Anlaşmadan en karlı çıkan, Bosna-Hersek üzerinde haklar elde eden Avusturya ve Kıbrıs'ı üs olarak alan İngiltere'dir.
▲[[Dosya:Chernopeevs band.jpg|thumb|250px|Hristo Chernopeev liderliğindeki çete, 1903.]]
== V. Mehmet Reşad Dönemi (1909-1918) ==
=== Trablusgarp Savaşı (1911) ===
{{ana madde|Trablusgarp Savaşı}}
20. yüzyılın başında Kuzey Afrika'da sadece [[Trablusgarp Eyaleti|Trablusgarp]] Osmanlı egemenliğinde kalmıştı. (Daha önce Cezayir'i ve Tunus'u ve Fas'ı Fransızlar işgal etmiş, Mısır'ı da İngilizler işgal etmişti).
Satır 155 ⟶ 117:
=== Balkan Savaşları ===
{{ana madde|Balkan Savaşları}}
Rusya'nın Panslavist politikası ve sıcak denizlere inme düşüncesi doğrultusunda Balkan Devletlerini Osmanlıya karşı kışkırtması sonucu çıkmıştır.
Satır 163 ⟶ 123:
==== I. Balkan Savaşı ====
{{ana madde|I. Balkan Savaşı}}
▲Osmanlinin Trablusgarp'ta savaşıyor olmasini firsat olarak gorduler ve Rusların kışkırtmasıyla [[Sırbistan]], Yunanistan, [[Karadağ]] ve Bulgaristan aralarında anlaşarak Osmanlı Devleti'ne savaş açtılar.
* Osmanlı Ordusunun bir bölümü savaştan önce terhis edilmişti. Bu duruma bir de subaylar arasındaki siyasi çekişmeler eklenince Osmanlı Devleti bütün cephelerde yenildi.
* Makedonya, Batı Trakya, Edirne ve Kırklareli işgal edildi. Arnavutluk bağımsızlığını ilan etti.
Satır 174 ⟶ 132:
==== II. Balkan Savaşı ====
{{ana madde|II. Balkan Savaşı}}
I. Balkan savaşında en çok toprağı Bulgaristan almıştı. Bu durumdan memnun olmayan Yunanistan, Sırbıstan, Karadağ ve Romanya Bulgaristan'a savaş açtılar. Bu durumdan faydalanan Osmanlı Devleti de savaşa girerek Edirne ve Kırklareli'yi Bulgarlardan geri aldı.
Satır 182 ⟶ 138:
== I. Dünya Savaşı (1914-1918) ==
{{ana madde|I. Dünya Savaşı}}
Almanya ve İtalya'nın gelişen sanayileri için hammadde ve pazara ihtiyaç duymaları, bu nedenle İngiltere ve Fransanın sömürgelerine göz dikmeleri, Fransanın 1871'de kaybettiği Alsas-Loren Bölgesini Almanlardan geri almak istemesi, Avusturya-Macaristan imparatorluğu'nun Rusların Panslavist politikasından rahatsız olması gibi nedenlerden dolayı yapılmışltır.
Satır 190 ⟶ 144:
Avusturya-Macaristan Veliahtı Saraybosna'da bir Sırplı tarafından öldürüldü. Bunun üzerine Avusturya Sırbistan'a savaş ilan etti, Rusya Sırbistan'ın yanında yer aldı. Fransa Rusya'yı destekledi. Almanya ve İngiltere'nin de katılmasıyla savaş genişledi. Osmanlı Devleti burada ittifak grubundaydı ve o gruptaki yenilen devletlerden oldu.
{{Türk Kurtuluş Savaşı}}
[[Kategori:Osmanlı Devleti dağılma dönemi| ]]
| |||