Evrenin genişlemesi: Revizyonlar arasındaki fark

İçinde bulunduğumuz [[evren]]in sürekli olarak genişlediği gözlenmektedir. Burada bu gözlemle ilgili bazı ipuçları üzerinde durulmaktadır.

 

== Klasik mekanik ve evren ==

 

İngiliz fizikçi [[Isaac Newton]] (1643-1727) [[gravitasyon|gravitasyon yasasını]] geliştirdikten sonra, evrenin değişmezliği konusu tartışılmağa başlanmıştı. Bütün gök cisimleri birbiri üzerinde gravitasyon kuvveti uyguladığına göre, uzun dönemde evrenin küçülmesi kaçınılmaz görünüyordu. Bu sebeple, birçok yeniçağ bilim adamı (bir ölçüde dini görüşlerin de etkisiyle) evrenin kısa süre sonra yok olacağını düşünüyordu.

: <math>z \approx \frac{v}{c}</math>

 

 

Şayet '''z''' eksi işaretliyse, bu olaya mavi kayma denilir ve bu durum galaksinin yaklaşması anlamına gelir. Ama yerel grup içersindeki rasgele hareketler hariç, bu olaya hiç rastlanmaz. '''z''' genellikle artı işaretlidir ve bundan da galaksilerin uzaklaştığı sonucu çıkar. Üstelik bir galaksi ne kadar uzaksa '''z''' değeri de o kadar yüksektir.

Hubble yasasından sonra, genellikle evrendeki galaksi gruplarının birbirlerinden uzaklaştıkları kabul edilmeğe başlanmıştı. Kimi bilim insanları galaksi grupları arasındaki uzaklaşmayı sürekli oluşum adını verdikleri bir kuram ile açıklamağa çalışıyorlardı. Aralarında Rus kökenli Amerikalı fizikçi [[George Gamov]]'un da (1904-1968) bulunduğu kimi fizikçiler ise evrenin büyük bir patlama ile başladığını ileri sürüyorlardı. (Günümüzde verilen adla [[büyük patlama]] (''big bang'')). Hatta, Gamov 1948 yılında bütün evrenin '''5⁰ K''' civarında bir sıcaklığı olması gerektiğini, bu sıcaklık ölçülebildiği takdirde büyük patlama ve genişleyen evren kuramının kanıtlanabileceğini ileri sürdü. Ne var ki, Gamov'un bu ön görüşünü o dönemdeki teknoloji ile sınama imkânı olmadı.

 

 

 

 

Gerçi Penzias ve Wilson'un uzmanlık konuları kuramsal fizik değildi. Ama buluşları o kadar heyecen verici oldu ki, bu iki mühendise 1978 yılında [[Nobel]] fizik ödülü verildi.

 

== Dış bağlantılar ==

* [http://science.nasa.gov/newhome/headlines/ast25may99_2.htm "Hubble sabiti üzerinde NASA kaynaklı bir makale]

* [http://www.astro.ubc.ca/people/scott/cmb_intro.html"Kalıntı radyasyon hakkında kamuya yönelik University of British Colombia kaynaklı bir not"]

 

[[Kategori:Fiziksel evrenbilim]]

[[et:Ruumi meetriline paisumine]]

[[fa:انبساط جهان]]

[[fr:Expansion de l'Univers]]

[[it:Espansione metrica dello spazio]]

[[lt:Visatos plėtimasis]]

[[nl:Metrische uitdijing van de ruimte]]

[[ru:Расширение Вселенной]]

[[sk:Rozpínanie vesmíru]]

[[sv:Universums expansion]]

[[ur:بحری فضائی توسیع]]