Su yosunları: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Addbot (mesaj | katkılar)
k Bot: Artık Vikiveri tarafından d:q37868 sayfası üzerinden sağlanan 78 vikilerarası bağlantı taşınıyor
Peykbot (mesaj | katkılar)
k düzen
6. satır:
"''Yosun''" tanımı çoğunlukla ''su yosunları'' (algler) için kullanılsa da; yosunlar, [[kara yosunları]] ve su yosunları (algleri) gruplarını kapsayan genel bir terimdir.
 
Su yosunları, bitkilerin aksine, [[fotosentez]] ürünlerini [[nişasta]] formunda depolamazlar. [[Kloroplast]]ları, [[sitoplazma]] içerisinde serbest olarak değil, granüller [[endoplazmik retikulum]] üzerinde bulunur. [[Klorofil]]-c taşırlar ve bitkilerde bulunmayan başka [[pigment]] maddeleri bulundurular. Çeşitli su yosunu gruplarına özel renklerini bu pigment maddeleri verir.
 
Su yosunlarında, bitkilerdeki [[yaprak]], gövde gibi elemanlarına benzeyen, ancak damar dokusu taşımayan, özelleşmemiş vücut bölümlerine "'''tallus'''" denir.
12. satır:
Üremeleri, ikiye bölünme, [[tomurcuklanma]], ana bitkinin büyümesi, [[spor]] hücrelerinin ya da eşey hücrelerinin üretilmesi şeklinde gerçekleşir.
 
Fotosentetik su yosunları, sucul ortamların birinci derecedeki üreticileri olduklarından önemlidirler. Alglerin bir diğer önemi de, birçok sucul [[canlı]]nın besin kaynağını oluşturmalarıdır. Ayrıca, çeşitli endüstri alanlarında kullanılan bazı hammaddeler yine bu su yosunlarından elde edilmektedir. Yaşamı sona eren su yosunlarının dış iskeletleri dibe çökerek, denizel kayaçların yapısına katılır.
 
''Ekolojide su yosunları
 
Su yosunları, tüm [[ekosistem]]lerin bütünlüğünün korunmasında önemlidir. [[Okyanus]]larda bulunan [[diyatom]]lar ve diğer mikroskobik yosunlar, tüm dünyanın ihtiyacı olan fotosentetik [[karbon]] ihtiyacının üçte ikisini üretirler. Sularda yosunlar tarafından gerçekleştirilen [[fotosentez]] canlılara [[oksijen]] sağlar.
 
Su yosunları, bununla birlikte suda yaşayan canlıların besin ve korunma gibi ihtiyaçlarını da karşılar. Bilinen tüm bitkiler içinde en hızlı büyüme oranını gösteren [[Büyük Okyanus]]'un dev su yosunu ''Macrocystis pyrifera''nın yaprakları haftada 3 ile 4.5 m arası boy verebilmektedir. Çok yıllık bu bitkiler yaklaşık 60 metre uzunlukta olabilirken, bazen 100 metre yüksekliğe kadar ulaşabilirler. Bu yosunlar yaklaşık 100  kg. ağırlığındadır.
 
17. yüzyılın sonlarından beri, kahverengi alglerin yakılmasıyla mineralce zengin küllerinden sabun, cam, soda ve gübre yapımında kullanılan "potas" elde edilmektedir. Kimyasal maddeler arasında yer alan [[brom]] ve [[iyot]] ilk kez bu külden izole edilmiştir ve iyot hala [[Japonya]]'da deniz yosunlarından elde edilmektedir. Yosunlar yaygın bir şekilde [[gübre]] olarak kullanılmaktadır.
 
Dünyanın bazı kesimlerinde kar altında yaşayabilen yosunlar, karın baharda pembe görülmesine sebep olurlar.
 
== Beslenme ==
Su yosunları özellikle doğu Asya ülkelerinde önemli bir besin kaynağıdır. [[A vitamini|A]], [[B1 vitamini|B1]], [[B2 vitamini|B2]], [[B6 vitamini|B6]] ve [[C vitamini|C]] vitaminleriyle [[niyasin]], [[iyot]], [[potasyum]], [[demir]], [[magnezyum]] ve [[kalsiyum]] açısından zengindir. Bazı yosun çeşitleri "destek besini" olarak ticari işletmelerce yetiştirilmekte ve paketlenerek satılmaktadır.
 
[[Çin]]'de yaklaşık 70 çeşit su yosunu yenmektedir. Bu çeşitlerin en bilinenlerden biri [[fat çoy]]dur. [[Japonya]]'da yaklaşık 20 yosun çeşidi yemeklerde kullanılmaktadır.
 
Su yosunları (algler), bir çokbirçok farkı sınıflandırma yapılsa da genel olarak, [[prokaryotik]] ve [[ökaryotik]] olmak üzere iki ayrı sınıfa dahil edilebilir.
 
Su yosunları (algler), bir çok farkı sınıflandırma yapılsa da genel olarak, [[prokaryotik]] ve [[ökaryotik]] olmak üzere iki ayrı sınıfa dahil edilebilir.
 
=== Ökaryotik algler ===
Satır 46 ⟶ 45:
* [[Chlorarachniophyta]]
 
Bu grup, iki ya da üç zarla kuşatılmış muhtemelen yeşil bir algi içine hapsederek gelişmiştir. Chlorarchniophyta grubu, bir algin çekirdeğine ait küçük bir çekirdek parçası içerir.
 
[[Dosya:Furry rox.jpg|thumb|250px|right|Nemli bir kaya üzerinde yaşayan algler]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Su_yosunları" sayfasından alınmıştır