Ahmet Refik Altınay: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k +iç bağ. |
k düzen |
||
1. satır:
'''Ahmet Refik Altınay''' (1881, [[Beşiktaş, İstanbul|Beşiktaş]] - 1937), Türk tarihçi, yazar, şair, [[Darülfünun]] tarih müderrisi ve yüzbaşı.
Tarih öğretmenliğindeki tecrübesini; gazete ve dergilerde yayınladığı araştırma dizileri ve tarihi hikayeler yoluyla daha geniş kitlelere tarihi okutma ve sevdirmek için kullanmış bir yazardır. “''Tarihi sevdiren adam''” sıfatıyla anılır<ref name=Caner>[http://www.historystudies.net/Makaleler/762999922_22-%c4%b0brahim%20Caner%20T%c3%bcrk.pdf İbrahim Caner Türk, '''Osmanlı Son Dönem Tarihçi-Eğitimcisi Ahmet Refik (Altınay) ve Tarih Eğitimi''', ''History studies, Cilt 3, Sayı 3 Kasım 2011'']</ref>. Çalışmaları ağırlıklı olarak [[Osmanlı Devleti]] üzerinedir.
== Yaşamı ==
12. satır:
=== Askeri yaşamı ===
1909 yılında tarihi araştırmalar için bir heyetle birlikte [[Fransa]]'ya gitti. Paris Hazine-i Evrakı’nı bu gezi sayesinde yakında tanıma imkanı buldu ve bilgisini, Osmanlı Hazine-i Evrakı’nı tanımak için kullandı<ref name=oguz/>. Yine bu gezide tarih anlayışını etkileyen kimi Fransız tarihçilerle tanıştı<ref name=oguz/>.
1909 yılında Erkan-ı Harp Yayın Şubesinde görevlendirildi ve "''Askeri Mecmua''"'yı yönetti. Dergide, Osmanlı savaşları ve askerliğine dair yazılar yazdı. Aynı yıl, o zamanki adı “''Tarihi Osmani Encümeni''”’ olan Türk Tarih Encümeni’ne üye seçildi. ''Tarihi Osmani Encümeni Mecmuası''’nda bilimsel çalışmalarını yayımlarken altı ciltlik “''Büyük Tarihi Umumi''”’yi yayımladı; İkdam’da “''Geçmiş Asırlarda Osmanlı Hayatı''” adlı dizi ile tefrika ettiği yazılarını da kitaplaştırdı.
21. satır:
I. Dünya Savaşı’nda ordunun isteği ile Türkiye-Rusya ilişkilerine dair yazılar yazan Ahmet Refik Bey, [[Kavalalı Mehmet Ali Paşa]]’yı ihanetle suçlayan bir yazısı nedeniyle “''arpa saman memuriyeti''” gibi bir görevle Anadolu’ya görevlendirilerek cezalandırıldı. Bu görevi sırasında [[Nevşehirli Damat İbrahim Paşa]] hakkında incelemelerde bulundu<ref name=oguz/>. 1915 yılında Eskişehir’e Askeri Sevk Komisyonu Başkanı olarak atandığında Osmanlı Devleti’nin kuruluşuna ilişkin araştırmalar yaptı. Hastalığı nedeniyle kısa süre sonra yeniden İstanbul’a döndü. Hazine-i Evrak’ta çalışarak eski İstanbul yaşantısına dair belgeler derledi. Bu belgeler “''Asr-ı Hicriler''” adlı kitapta toplandı.
Savaşın sonlarında [[Ermeni]] Soykırımı Raporu için [[Avrupa]]’dan gelen bir [[gazeteci]] heyete Doğu Anadolu gezisinde eşlik etti. Trabzon, Kars, Ardahan Artvin, Batum, Erzincan ve Erzurum’u kapsayan bu geziyi ''Kafkas Yollarında'' adlı eserle dile getirdi.
Savaş sonrasında [[Osmanlı İmparatorluğu]]’nun parçalanması karşısında [[Türkçülük]]’ü benimsedi<ref name=Caner/>. [[Köprülüzade Fuad]], [[Ziya Gökalp]] ve [[Necmettin Sadık Sadak|Necmeddin Sadık Bey]]’lerle birlikte [[İttihat ve Terakki]]’nin resmi sözcülüğünü üstlenen “''Yeni Mecmua''”’da çalıştı. Vatanın dünyanın merkezi sayılması düşüncesini esas aldı.
41. satır:
1930'lu yıllarda devlet başkanı [[Mustafa Kemal]]'in teşviki ile başlayan “''yeni tarih anlayışı''”na adapte olamamış; dönemin tarih çalışmalarında aktif olarak yer almamıştır. Özellikle Orta Asya, Güneş Dil Teorisi gibi akımlar onun için tersti<ref name=oguz/>.
1931’de İstanbul Belediyesi ile [[Surp Agop Mezarlığı]] arasındaki davada bilirkişi olarak atandı. Elmadağ-Harbiye arasındaki arazinin Ermeniler’in değil, Sultan Beyazit Veli Vakfı'nın mülkü olduğunu tarihi belgelerle kanıtlaması nedeniyle belediye tarafından kendisine [[Büyükada]]’da bir ev hediye edildi<ref name=bianet>[http://bianet.org/bianet/azinliklar/132420-bir-gasp-hikayesi Tamar Nalcı, Emre Can Dağlıoğlu, '''Bir Gasp Hikayesi''', ''Bianet İletişim Ağı, 27 Ağustos 2011'']</ref>.
1932 yılında [[I. Tarih Kongresi]]'ne katıldı. “''Türk Tarihinin Anahatları''” adlı çalışmanın yazı kurulunda yer aldı.
1933 yılında üniversite öğretmenliğinden kadro dışı bırakıldı. Kurumun dışında bırakılmasından ötürü derin bir kırıklık yaşadı. Ölümüne değin resmi bir görev almadı.
=== Son yılları ===
Hayatının son yıllarını Büyükada’da sefalet içinde geçirdi. Değerli kütüphanesini parça parça sattı. Uzun bir hastalığın ardından 10 Ekim 1937 tarihinde [[İstanbul]]'da Haydarpaşa Numune Hastanesi’nde 56 yaşında iken zatürreden vefat etti. Mezarı [[Büyükada]]'da Tepeköy Mezarlığı'ndadır.
=== Eserleri ===
Hayatı boyunca dünya tarihinden çocuk kitaplarına kadar geniş bir sahada eser üretti. Kitaplarının sayısı 150’yi geçer<ref name=oguz/>. Geçmiş Asırlarda Türk Hayatı" başlığı altında yayınladığı "''Bizans Karşısında Türkler''", "''Sokullu''", "''Cem Sultan''", "''Âlimler ve Sanatkârlar''", "''Kadınlar Saltanatı''", "''Felaket Seneleri''", "''Lale Devri''" en ünlü eserleridir.
Tarihçiliğinin yanı sıra edebiyata da ilgi göstermiş, 1932’de “''Gönül''” adlı bir şiir kitabı yayınlamıştır. [[Bektaşi]] nefesleri şeklinde yazdığı
== Kaynakça ==
| |||