Vostok 1: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
|||
38. satır:
'''Vostok 1''' ([[Rusça]]: Восто́к-1, ''Doğu-1'') ilk insanlı [[uzay]] uçuşu. [[Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği|Sovyetler Birliği]] tarafından [[12 Nisan]] [[1961]]'de [[kozmonot]] [[Yuri Gagarin]] komutasında uzaya fırlatıldı. Bu uçuşla insanoğlu ilk defa [[atmosfer]] dışına çıkmış ve ilk defa [[Yer|dünya]] yörüngesinde tur atmış oluyordu.
== Görevin ayrıntıları ==
46. satır:
Vostok 1, dünya çevresinde bir kez döndükten sonra indi. Uçuş toplam 108 dakika sürdü.
Fırlatmadan sonra 25 dakika boyunca yer kontrol istasyonu
İniş motorları [[Afrika]]'nın batı kıyısı açıklarında, [[Angola]] yakınında, iniş noktasından 8.000 km uzaklıkta ateşlendi. Sıvı yakıtlı [[retro roket]]ler 42 saniye boyunca çalıştı. Ağırlık sınırlaması nedeniyle bu roketlerin bir yedeği yoktu. Ancak Vostok aracındaki pek çok sistem gibi, bu roketlerin çalışmaması durumuna karşı önlem alınmış, yörünge 10 gün kadar sonra
İniş ateşlemesinden on saniye sonra ayrılması gereken Vostok ''hizmet modülü'' beklenmedik şekilde iniş kapsülü ''Şarik'''e bağlı kaldı. Atmosfere giren Vostok, hizmet modülünün yarattığı aerodinamik bozukluk nedeniyle çılgınca dönmeye başladı. Yaklaşık on dakika sonra iki modülü birbirine bağlayan kablolar yanarak koptu ve Şarik kararlı bir durum aldı.
54. satır:
Gagarin, iniş sırasında yeryüzüne 7 km kala fırlatma koltuğuyla kapsülden ayrıldı ve yere kendi paraşütüyle indi. Vostok 1'de de paraşüt olmasına karşın, uzayaracının ağırlığı nedeniyle iniş çok sert olacağı için bu yöntem tercih edilmişti. Sovyetler uzun süre Gagarin'in araçtan atladığını açıklamadılar. Zira [[Uluslararası Havacılık Federasyonu]] kurallarına göre o yıllarda bir uçuşun başarılı sayılması için pilotun uçakla birlikte yere inmesi gerekiyordu. Günümüzde, Soyuz 1'in başarılı bir uçuş olduğuna dair bir şüphe yoktur.
Vostok kapsülü, [[Korolyov (şehir)|Korolyov]] kentindeki [[RKK Energiya]] müzesinde
== Görevin gidişatı ==
61. satır:
* '''12 Nisan 1961, Çarşamba:''' Fırlatmaya birkaç dakika kala Gagarin basına bir konuşma yaptı: ''"Tanıdığım ve tanımadığım dostlar, yurttaşlarım, tüm dünyanın insanları! Az sonra güçlü bir Sovyet füzesi beni uzayın derinliklerine taşıyacak. Size söylemek isterim ki, şu anda tüm hayatım tek bir an gibi gözlerimin önünde. Benden beklenen şeyi yapmak için gereken gücü bulacağımı hissediyorum."''
* '''Geri sayım:''' Yuri Gagarin Vostok 1 aracındadır. Kapsülde bulunan bir kamera sayesinde görüntüsü uzay merkezindeki televizyonlara yansır. [[Sergey Korolyov]] mikrofona konuşur: ''"Şafak, çamı (Gagarin'in çağrı kodu) arıyor. Birazdan geri sayım başlayacak."'' Gagarin cevap verir: ''"Anlaşıldı. İyi hissediyorum, moralim yerinde. Gitmeye hazırım."''
* '''06:07 UTC:''' Vostok 1, [[Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği|Sovyetler Birliği]]'ne bağlı [[Kazak Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti]]'ndeki [[Baykonur Uzay Üssü]]'nden (Tyura-Tam 45°55′12.72″K, 63°20′32.32″D) fırlatıldı. Fırlatma rampasına daha sonra "Gagarin'
* '''06:09 UTC''': Fırlatmadan iki dakika sonra Vostok roketinin çevresine takılı dört tali roket yakıtlarını tüketti ve ana araçtan ayrıldı. (T+ 119 sn.)
* '''06:10 UTC:''' Vostok 1 kapsülünü koruyan kılıf atıldı. Bu, Gagarin'in ayağının altındaki pencereyi ve ''[[Vostok uzayaracı#Vzor doğrultu düzeltme sistemi|Vzor]]'' görsel yön bulma aracını açmış oluyordu. (T+ 156 sn.)
67. satır:
* '''06:13 UTC''': Roket hala çalışıyor, Vostok 1'i yörüngeye doğru itiyordu. Gagarin telsize şu mesajı geçti: "''...uçuş iyi gidiyor. Dünyayı görebiliyorum. Görüş açık. Hemen her şey görünüyor. Kümülüs bulutlarının altında oldukça boşluk var. Uçuşa devam ediyorum, her şey yolunda.''"
* '''06:14 UTC''': Roket çalışmaya devam etmekteydi. Vostok 1, merkezi Rusya'dan geçiyordu. Gagarin telsize konuşur: ''"Her şey iyi çalışıyor. Tüm sistemler çalışıyor. Haydi devam edelim!"''
* '''06:15 UTC''': Son roket safhasının ateşlenmesinden üç dakika sonra Gagarin telsize konuşur:"''Zarya-1, Zarya-1, sizi iyi duyamıyorum. Ben iyiyim. Moralim yerinde. Uçuşa devam ediyorum...''" Vostok 1, Baykonur Uzay Üssü'nden uzaklaşmaktaydı. Zarya-1 (Baykonur Yer İstasyonu)
* '''06:17 UTC:''' Vostok'un üst kademe motorları kapanır. On saniye sonra uzayaracı roketten
* '''06:21 UTC''': Vostok 1, [[Kamçatka]] yarımadası üzerinden [[Büyük Okyanus]] semalarına geçer. Gagarin: ''"...iniş modu göstergelerinin ışıkları yandı. İyi hissediyorum ve moralim yerinde. Kokpit parametreleri: Basınç 1, nem 65, sıcaklık 20, kabin basıncı 1, ilk otomatik 155, ikinci otomatik 155, retro roket sistemi basıncı 320 atmosfer."''
* '''06:25 UTC''': Vostok
* '''06:31 UTC:''' Gagarin, [[Habarovsk]]'daki yer istasyonuna seslenir: ''"Kendimi harika hissediyorum, çok iyi, çok iyi, çok iyi. Bana uçuş hakkında biraz bilgi verin."'' Vostok 1, Habarovsk yer istasyonunun VHF radyo ufkuna yaklaşmaktadır ve şu cevabı alır: ''"Tekrar edin. Sizi pek iyi duyamıyoruz"''. Gagarin tekrarlar: ''"Çok iyi hissediyorum. Elinizdeki uçuş bilgilerini verin."'' Vostok 1, Habarovsk'un VHF menzili dışına çıkar ve bağlantı kesilir.
* '''06:37 UTC:''' Vostok 1 yoluna devam ederken Kuzey Büyük Okyanus'ta güneş batar. Gagarin, [[Hawaii]] adalarının kuzeybatısında geceye girer. Yer istasyonlarının VHF menzili dışında olduğundan artık iletişim HF dalgaboyundan gerçekleşmelidir.
* '''06:46 UTC:''' Habarovsk istasyonu Vostok 1'e HF dalgaboyundan [[mors alfabesi]]yle "''KK''" mesajını gönderir. Bu "komutların okunduğunu bildirin" demektir. Gagarin'den uzayaracının otomatik iniş sisteminin yer kontrolden gönderilen komutları aldığında bildirmesi istenmektedir. Gagarin 06:48 UTC'de bu bilgiyi verir.
* '''06:48 UTC:''' Vostok 1, güneydoğu yönünde ilerleyerek 170° batı boylamında [[ekvator]]u geçer ve
* '''06:49 UTC:''' Gagarin, dünyanın gece tarafına geçtiğini bildirir.
* '''06:51 UTC''' Gagarin, güneşe göre doğrultu düzeltme düzeneğinin açıldığını bildirir. Bu düzenek, retro ateşleme için aracın doğrultusunu güneşe göre ayarlayacaktır. Doğrultu ayarlama düzeneği birbirini yedekleyen iki düzenekten oluşmaktadır: Güneşe göre doğrultu belirleyen otomatik bir düzenek ve elle işletilen görsel bir düzenek. Bunların ikisi de yine birbirini yedekleyen her biri 10'ar kg gaz içeren iki soğuk azot püskürtmeli roket sistemini denetlemektedir.
87. satır:
* '''07:23 UTC:''' Gagarin durum raporu gönderir, fakat rapor yer istasyonlarına ulaşmaz.
* '''07:25 UTC:''' Vostok 1, retro ateşleme için doğru doğrultudadır. Araç [[Angola]]'nın Atlas Okyanusu kıyısına yaklaşırken retrolar 42 saniye boyunca ateşlenir. Ateşleme Rusya'daki planlanan iniş noktasından 8.000 km uzakta yapılmıştır.
* '''07:25 ila 07:35 UTC:''' Retro ateşlemeden on saniye sonra, yerden Vostok 1 aracına hizmet modülünü iniş modülünden ayırması için komut gönderilir. Bir kablo yumağı kopmaz ve ayrılmayı engeller. Uzayaracının iki modülü 10 dakika daha bağlı kalacaktır. Vostok 1, [[Afrika]]'nın batı sahilini geçer ve merkezi Afrika üzerinden [[Mısır]]'a doğru yoluna devam eder.
* '''07:35 UTC:''' Vostok 1 Mısır yakınlarında atmosfere girer. Aracın iki parçası bağlı kaldığı için [[aerodinamik]] olarak kararsızdır ve çılgınca dönmektedir. Sonunda kablo yumağı yanar ve iniş modülünü serbest bırakır. İniş modülü derhal uygun iniş doğrultusunu alır.
* '''07:35 ila 07:55 UTC:''' İniş Mısır ve [[Akdeniz]] üzerinden devam eder, [[Kıbrıs]]'ın batı kıyısından geçer ve [[Türkiye]] semalarına girer. Giderek alçalan Vostok 1, [[Karadeniz]] üzerinden geçerek [[Krasnodar]] yakınlarında Sovyetlere girer. Gagarin iniş sırasında 8 g'lik basınca maruz kalmıştır.
| |||