Kuzey Vietnam: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
|||
126. satır:
[[Cenevre]]'de toplanan konferans Temmuz 1954'te ülkenin 17. paralelden geçen bir sınırla iki geçici askeri bölgeye ayrılmasını ve 1956'da uluslararası bir komisyonun gözetiminde yapılacak seçimler sonucunda birleşik bir hükümet kurulmasını kararlaştırdı. Kuzeydeki Vietnam Demokratik Cumhuriyeti'ne karşılık, güneyde Ngo Dinh Diem'in başkanlığında Batı'ya eğimli bir hükümet kuruldu. Böylece [[Soğuk Savaş]] nedenyle [[Almanya]] ve [[Kore]]'den sonra üçüncü kez bir ülke ikiye ayrılmış oldu. Kuzey Vietnam [[Çin Halk Cumhuriyeti]] ve [[Sovyetler Birliği]], Güney Vietnam ise, Fransa çekildikten sonra, ABD'nin etkisine girdi. Anlaşmayı onaylamayı geciktiren Güney Vietnam'ın ABD desteğine dayanarak seçimlere karşı çıkması, bu planı uygulama şansını ortadan kaldırdı.
Anlaşma sonrasında bütün kaynaklarını ülkenin yeniden inşası ve ekonomik kalkınma için seferber eden Kuzey Vietnam, Çin, Sovyetler Birliği ve öteki sosyalist ülkelerin yardımıyla bu yolda düzenli bir ilerleme sağladı. Tarımda kolektivizasyon kampanyasının yol açtığı bazı yerel ayaklanmalar dışında, ekonomik kalkınma programı ciddi toplumsal ya da siyasal engellerle karşılaşmadan 1965'e değin sürdü. ▼
==Vietnam Savaşı==
Satır 134 ⟶ 132:
Fransız kuvvetlerinin [[Hanoi]]'yi boşaltmasından (9 Ekim 1954) sonra hükümet, başkent yaptığı bu kente yerleşti. Kısa sürede [[Katolik]] toplulukların direnişiyle karşılaştı, bunların ancak bir bölümü Fransız kuvvetlerinin yardımıyla Güney Vietnam'a nakledilebildi. Lao Dong'u (İşçi Partisi) denetimi altında tutan komünistlerin ağırlıkta olduğu ve Kuzey Vietnam'da bir halk demokrasisi kuran yeni rejim üç yıllık bir kalkınma planını uygulamaya koydu (1954-1957). Bu plan, tarım reformunu gerçekleştirmeyi, üretim malları ve araçlarının kolektifleştirilmesini ve [[Sovyetler Birliği]], [[ÇHC|Çin]] ve öbür halk demokrasilerinin yardımıyla ülkenin sanayileşmesini hedefliyordu.
▲Anlaşma sonrasında bütün kaynaklarını ülkenin yeniden inşası ve ekonomik kalkınma için seferber eden Kuzey Vietnam, Çin, Sovyetler Birliği ve öteki sosyalist ülkelerin yardımıyla bu yolda düzenli bir ilerleme sağladı. Tarımda kolektivizasyon kampanyasının yol açtığı bazı yerel ayaklanmalar dışında, ekonomik kalkınma programı ciddi toplumsal ya da siyasal engellerle karşılaşmadan 1965'e değin sürdü.
Kısmen aşırı nüfus, yöntemlerde acelecilik ve radikalizm nedeniyle tarım reformunun başarısızlığa uğraması, Güney'deki deltalardan gelmekte olan pirinç ithalinin durması ve bunun sonucunda pirincin karneye bağlanması sıkıntılara yol açtı; bunlardan İşçi Partisi Birinci Sekreteri [[Trường Chinh]] sorumlu tutuldu. Bu nedenle geçici olarak görevden alınan Truong Chinh'in yerine Hồ Chí Minh geçti (29 Ekim 1956). Bu tarihten itibaren Kuzey Vietnam siyasal evrimini izlemeye ve özellikle Güney Vietnam'da Ulusal Kurtuluş Cephesi'ni desteklemeye başladı.▼
▲Kısmen aşırı nüfus, yöntemlerde acelecilik ve radikalizm nedeniyle tarım reformunun başarısızlığa uğraması, Güney'deki deltalardan gelmekte olan pirinç ithalinin durması ve bunun sonucunda pirincin karneye bağlanması sıkıntılara yol açtı; bunlardan İşçi Partisi Birinci Sekreteri [[Trường Chinh]] sorumlu tutuldu. Bu nedenle geçici olarak görevden alınan
ABD destekli istikrarsız askeri hükümetler tarafından yönetilmeye başlanan [[Güney Vietnam]] yönetimi, Aralık 1960'ta [[Vietnam Ulusal Kurtuluş Cephesi]] adı altında örgütlenmiş olan gerilla hareketiyle başa çıkamadı. Kuzey Vietnam'ı destek üssü olarak kullanan ve 1965'te sayıca 150 bin dolayına ulaşmış olan [[Vietkong]] gerillaları Saygon rejimini ciddi biçimde tehdit etmeye başladı.
Bu gelişme aynı zamanda ABD'nin [[Vietnam Savaşı]] olarak bilinen II. Çinhindi Savaşı'na daha doğrudan bir biçimde katılmasını getirdi. Daha önce askeri donanım, mali yardım ve askeri danışmanlar aracılığıyla Güney Vietnam'a destek veren ABD, Şubat 1965'te gerilla sızmalarını önleme gerekçesiyle Kuzey Vietnam'a karşı yoğun bir hava bombardımanı başlatmıştı. Kuzey Vietnam'ın bombalanmasına yol açan, [[Tonkin Körfezi]]'ndeki USS ''Turner Joy'' ve USS ''Madox'' savaş gemilerinin bombalanması (2 Ağustos 1964) oldu. 2005 yılında gizliliği kaldırılan [[Ulusal Güvenlik Dairesi]] araştırmasına göre gemilerin ateş aldığı sırada bölgede hiçbir Kuzey Vietnam teknesinin bulunmayışı, [[Tonkin Körfezi Olayı]]'nın düzmece olduğu yönündeki iddialara destek verir niteliktedir.<ref name="NSA2005">Robert J. Hanyok, [http://www.nsa.gov/public_info/_files/gulf_of_tonkin/articles/rel1_skunks_bogies.pdf "Skunks, Bogies, Silent Hounds, and the Flying Fish: The Gulf of Tonkin Mystery, 2-4 August 1964"], ''Cryptologic Quarterly'', Winter 2000/Spring 2001 Edition, Vol. 19, No. 4 / Vol. 20, No. 1.</ref> Tonkin Körfezi Olayı'ndan sonra ABD'nin Kuzey Vietnam'a verdiğ karşılık çok sert oldu. 5 Şubat 1965 tarihinde Vietkong Pleiku'daki Amerikan kampına bir saldırıda bulundu ve sekiz Amerikalı öldü. Bu olay, Tonkin Körfezi Olayı'yla birlikte, gelecek üç yıl boyunca Kuzey Vietnam'ı yerle bir edecek korkunç Amerikan bombardımanının da başlangıcı oldu.
Bombardımanların hiçbir sonuç vermeyeceği yolundaki eski raporları görmezliktan gelen Amerikalı yöneticiler, Güney'deki Vietkong saldırılarının kaynağı olan Kuzey Vietnam'ı bombalayarak hem saldırı kaynağını kurutmayı, hem de Çin'e ABD'nin kararlılığını göstermek istiyorlardı.<ref name="ref702" />
| |||