Baltacı Mehmed Paşa: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k dz |
|||
19. satır:
|ölüm_yeri = [[Limni]]
}}
'''Baltacı Mehmed Paşa''' veya '''Pakçemüezzin Baltacı Mehmed Paşa''' (
==Hayatı==
[[Çorum]]'un [[Osmancık]] ilçesine bağlı, bugün kendi adını taşıyan, köyde doğmuştur.<ref name="sicılliosmani"> Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), ''Sicill-i Osmani'', İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN:975-333-0383 C.IV s.208-209 [http://archive.org/details/sicilliosmani01sruoft]</ref> Genç yaşta ilim merakı ile [[Trablus]], [[Tunus]] ve [[Cezayir]]'e kadar gitmiştir.<ref name="yasamyapit">Yayın Kurulu "Mehmed Paşa (Baltacı)", (1999) ''Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi'', İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.2 s.154 ISBN:975-08-0072-9</ref> Daha sonra [[İstanbul]]'a dönmüş ve akrabalarından Hacı Sefer Ağa vasıtası ile [[saray]]a girmiştir. Burada önce baltacı oldu. Güzel sesli olduğundan musikiye heveslenmiş ve [[müezzin]] olup "Mehmed Halife" namını, temiz yüzlü ve akça-pakça bir insan olduğu için de "Pakçemuezzin" lakabını kazandı. Ardından kâtipliğe heveslenen Baltacı Mehmed Efendi, önce [[yazıcı]] ve Aralık [[1703]]'de ikinci imrahorluğa tayin edildi.
Bu sırada şehzade [[III. Ahmed|Ahmed]] ile yakın ilişkiler kurdu. 1703'de [[Edirne Vakası]] sırasında İstanbul'da ve sonra Edirne'ye giden isyancılarla yakın bağlantılar kurdu ve bunların [[II. Mustafa]]'yı tahttan indirip yerine kardeşi [[III. Ahmed]]'i tahta geçirmeleri için büyük gayretler gösterdi. III. Ahmet tahta geçtikten sonra sadrazm [[Moralı Damat Hasan Paşa]] sultanin tevecühünü kazanan ve böylece hızla ilerlemesi beklenen Baltacı Mehmet'i kendine rakip olarak gördü ve onu terfi ettirmedi. Birinci imrahorluğa geç yükseldi ama bu sefer de [[Trablusşam]] ve [[Halep]] taraflarına tahsildar olarak görevlendirilerek İstanbul'dan uzaklaştırıldı. 1704'de [[Kalaylıkoz Hacı Ahmet Paşa]] sadrazam olduğu zaman İstanbul'a dönebildi. <ref name="yasamyapit"/>
28. satır:
Kasım 1704'te vezirlik de verilerek [[kaptan-ı derya]] yapıldı. Sadrazam olana kadar 1 ay kadar bu görevi yaptı.<ref name="sicılliosmani"/> [[21 Aralık]] [[1704]]'te de birinci kez sadrazam oldu. Bu sırada kendi taraftarlarını önemli işlere yerleştirme ile uğraştı. Daha başka bir iş yapamadan 3 Mayıs [[1706]]'ta Sadrazamlıktan azledildi.<ref name="yasamyapit"/>
Azlinden sonra [[Sakız Adası]]'na sürüldü. Daha sonra darüssaade yazıcısı [[Nevşehirli İbrahim Paşa|Nevşehirli İbrahim Efendi]]'nin yardımıyla [[Erzurum]] valiliğine getirildi. Haziran 1707'de ise [[Sakız Adası|Sakız]] muhafızlığı gorevi verildi. Ocak [[1709]]'da [[Halep]] valiliğine atandı.<ref name="yasamyapit"/>
Baltacı Mehmed Paşa, [[18 Ağustos]] [[1710]]'da [[Köprülüzade Damat Numan Paşa]]'nın azledilmesinden sonra 2. kez sadrazam oldu. İlk faaliyet olarak İsveç Kralı [[XII. Karl]]'in (Demirbaş Karl)'ın 28 Haziran 1709 [[Poltava Savaşı]]nda Ruslara yenilmesi ve İsveç ordusundan artakalan 1.500 kadar kuvvetle güneye çekilerek Osmanlı Devletine iltica etmesi; önce [[Özi]] kalesine sığması ve sonra da [[Bender]]'e yerleşmesi ile Osmanlı Devleti ile Rusya arasında çıkan anlaşmazlıklara ve çatışmalara eğilmek oldu. Bender'de mülteci bulunan XII. Karl'in İstanbul'a yazdığı mektuplarla Rusya aleyhine yaptığı kışkırtmanın etkisi ile Sultan [[III. Ahmed]] 1711'de Rusya'ya karşı savaş ilan etti ve [[Prut Savaşı]] veya "1710-1711 Osmanlı-Rus Savaşı" adı verilen savaş başladı.<ref name="yasamyapit"/>
Sadrazam olan Baltacı Mehmet Paşa Şubat 1711'de Serdar-ı Ekrem olarak tayin edildi. Sefer hazırlıkları tamamlandıktan sonra 9 Nisan 1711'de İstanbul'dan 200.000 kişilik bir orduyla ayrılan Baltacı Mehmet Paşa [[Tuna Nehri|Tuna]]'yı geçerek [[Eflak]]'a girdi. Osmanlı kuvvetleri, 18 Nisan'da başlayan ve 4 gün süren [[Prut Savaşı]] çarpışmaları ile Kırım Ordusunun da desteği ile Rus birliklerini Prut Nehri kıyısında bulunan bataklık arazideki Stanileşti kasabası yakınına sürdü ve çember içine aldı. O an için kurtuluş imkâni bulunmayan Rus ordusu komutanı olan Rus Çarı [[I. Petro]], [[Moskova]]'ya bir mektup yazarak durumun zorluğunu ve ümitsizliğini anlattı. Çariçe [[I. Katerina]] araya girerek Osmanlı Devleti'ne Osmanlıların her isteğini yerine getirecek bir barış teklifinde bulundu. Hem Kırım Hani, hem de İsveç Kralı saldırıya geçilip Rus ordusunun yok edilmesini savundular. Ancak Baltacı Mehmet Paşa, Rus ordusunun etrafını sarmışken bile, emrindeki ordudaki yeniçeri gücünde isyan belirtileri görerek yeniçerilere güvenmemesi nedeniyle bir barış yapmayı kabul etti. 22 Temmuz 1711'de taraflar arasında [[Prut Antlaşması]] adı verilen bir antlaşma yaptı.<ref name="yasamyapit"/>
| |||